İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları

Elif KARAGÜN (Kocaeli Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Rekreasyon Bölümü, Kocaeli, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
5 1
Yıl: 2021 Cilt: 46 Sayı: 208 Sayfa Aralığı: 79 - 104 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2021.9230 İndeks Tarihi: 19-02-2022

İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları

Öz:
Bu çalışmanın amacı, ilkokul ile orta okullarda farklı branşlardaçalışan, çocuk eğitiminde deneyimli ve konunun uzmanı olanöğretmenlerin; “beden eğitimi” ve “spor” kavramları hakkındakigörüşlerini metafor yoluyla belirlemektir. Araştırma nitel taramamodelinde olup, uygulaması 2015-2016 öğretim yılında Kocaeliİzmit Merkez İlçede gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla Kocaeli İli İzmitİlçesinde bulunan okullardan tesadüfi yöntemle seçilen vegönüllülük ilkesine uygun olarak araştırmaya katılan 424öğretmenin doldurduğu anket bilgileri incelendiğinde; anketlerieksiksiz tamamlayan toplam 348 öğretmenin formu çalışmakapsamına alınmıştır. Çalışma kapsamına alınan öğretmenlerinkişisel özelliklerinin yanı sıra, “beden eğitimi” ve “spor”kavramları konusunda geliştirdikleri metaforlar belirlenmiş veçalıştıkları branşlar açısından değerlendirilmiştir. Verilerinçözümlenmesinde betimsel çözümleme tekniği kullanılmış, eldeedilen veriler sayısallaştırılarak sunulmuştur. İlkokul ve ortaokulkademelerinde farklı branşlarda çalışan öğretmenleringeliştirdikleri metaforlar incelendiğinde; “beden eğitimi” kavramı;en çok “temel ihtiyaç-yaşam kaynağı”, sonrasında “olumlu pozitifduygu”, ardından da “psikolojik kazanım- iyi oluş” kategorisindeyer alan metaforlarla ilişkilendirerek açıkladıkları belirlenmiştir.“Spor” kavramını ise; en fazla “temel ihtiyaç-yaşam kaynağı”,ardından “sağlık-şifa kaynağı”, ardından da “olumlu pozitifduygu” kategorisinde yer alan metaforlarla daha fazlailişkilendirerek açıkladıkları görülmüştür. Sonuç olarak; farklı branşlarda çalışan deneyimli öğretmenlerin; eğitim müfredatında henüz etkili ve kalıcı bir sistemeoturtulamayan “beden eğitimi ve spor dersinin” başlıklarınıoluşturan “beden eğitimi” ve “spor” kavramlarının; temel birihtiyaç olduğu, fiziksel ve psikolojik sağlık kazanımında önemli biryeri olduğu yönündeki düşünceleri metafor yoluyla ortayakonulmuştur. Bu sonuçlardan hareketle okullarda “beden eğitimi”ve “spor” uygulamalarını içeren beden eğitimi ve spor dersiniveren eğitimcilerin mesleki eğitimlerinin bu açıdangüçlendirilmesi önerisi uygun görülmüştür.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aslan, G. (2015). Öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet algılarına ilişkin metaforik bir çözümleme. Eğitim ve Bilim, 40(181), 363-384.
  • Balcı, A. (2003). Eğitim örgütlerinde yeni bakış açıları. Kuram-araştırma ilişkisi II. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33, 26-61. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/108445/ adresinden erişildi.
  • Baltaş A. ve Baltaş, Z. (1990). Stres ve başaçıkma yolları (9. bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Bekmezci, H. ve Özkan, H. (2015). Oyun ve oyuncağın çocuk sağlığına etkisi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 5(2), 1-87.
  • Birtürk, A. ve Karagün, E. (2015). The efect of recreational activities on the elimination of state-trait anxiety of the students who will take the SBS placement test. Educational Research and Reviews, 10(7), 894-900.
  • Bond, D. S., Lyle, R. M., Tappe, M. K., Seehafer, R. S. ve D’Zurilla, T. J. (2002). Moderate aerobic exercise, t’ai chi and social problem-solving ability in relation to stres. International Journal of Stres Management, 9(4), 329-343.
  • Bozhüyük, A., Özcan, S., Kurdak, H., Akpınar, E., Saatçı, E. ve Bozdemir, N. (2012). Sağlıklı yaşam biçimi ve aile hekimliği. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care (TJFMPC), 6(1), 13-21. http://www.tjfmpc.gen.tr/2012_1/2012_1_3.pdf/ adresinden erişildi.
  • Brown, J. D. (2004). Benlik sunumu (H. A. Demirtaş, Çev.). Türk Psikoloji Bülteni, 10(33), 160-165.
  • Croom, A. M. (2014). Embodying martial arts for mental health: Cultivating psychological wellbeing with martial arts practice. Archives of Budo Science of Martial Arts and Extreme Sports, 10, 59-70.
  • Çamlıyer, H. ve Çamlıyer, H. (2001). Eğitim bütünlüğü içinde çocuk hareket eğitimi ve oyun (4. bs.). Manisa: Emek Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
  • Dalkıran, O. ve Tuncel, F. (2007). Ortaöğretim kurumlarında beden eğitimi dersinin seçmeli ders olarak işlenmesinin öğrenciler gözüyle değerlendirilmesi. SPORMETRE, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 37-42.
  • Dilbaz, N. (2000). Sosyal anksiyete bozukluğu: Tanı, epidemiyoloji, etiyoloji, klinik ve ayırıcı tanı. Klinik Psikiyatri, 3(2), 3-21.
  • Downward, P. ve Raciute, S. (2011). Does sport make you happy? An analysis of the well‐being derived from sports participation. International Review of Applied Economics, 5(3), 331-348.
  • Durmuşoğlu-Sofi, G. (2015). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ile ilgili algılarının metaforik değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Eker, C. ve Sıcak, A. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıflı öğretime ilişkin zihin imgeleri (metaforları). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 133-153. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181537/adresinden erişildi.
  • Ekici, G. ve Akdeniz, H. (2018). Öğretmen adaylarının “sınıfta disiplin sağlamak” kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metafor analizi çalışması. Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 26-37.
  • Erden, G. ve Gürdil, G. (2009). Savaş yaşantılarının ardından çocuk ve ergenlerde, gözlenen travma tepkileri ve psiko-sosyal yardım önerileri. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 1-13.
  • Fahrenwald, N. L. ve Sharma, M. (2002). Development and expert evaluation of ‘‘moms on the move,’’ a physical activity ıntervention for WIC mothers. Public Health Nursing, 6, 423-439.
  • Feltz, D. L. (2007). Self-confidence and sports performance. D. Smith ve M. Bar-Eli (Eds.), Essential readings in sport and exercise psychology (1. bs., s. 278-294). Champaign, IL: Human Kinetics.
  • Ghabeli, F., Moheb, N. ve Nasab, S. D. H. (2014). Effect of toys and preoperative visit on reducing children’s anxiety and their parents before surgery and satisfaction with the treatment process. Journal of Caring Sciences, 3(1), 21-28.
  • Gökalp, M., Şahenk, S. S. ve Türkmen, M. (2011). Beden eğitimi derslerinde uygulanabilecek çok kültürlü oyun örnekleri. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2(1), 23-31. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/omuspd/article/view/1009001471/1009001263/adresinden erişildi.
  • Güven, B. ve Alp, S. (2008). Yeni sosyal bilgiler dersi öğretim programının kazanımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 36(177), 153-165. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/177.pdf/adresinden erişildi.
  • Hazar, M. (2000). Beden eğitimi ve sporda oyunla eğitim. Ankara: Tutibay Yayınları. Hohepa, M., Schofield, G. ve Kolt, G. S. (2006). Physical activity: What do high school students think?. The Journal of Adolescent Health, 39(3), 328-336. doi:10.1016/j.jadohealth.2005.12.024
  • Janssen, I. ve LeBlanc, A. G. (2010). Review systematic review of the health benefits of physical activity and fitness in school-aged children and youth. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 7(40), 1-16. https://ijbnpa.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/1479-5868-7-40/ adresinden erişildi.
  • Kalnicka, Z. (2006). Feminist metaforlar: Felsefeye ne önerebilirler? (L. Sunar, Çev.). Kadın Çalışmaları Dergisi, 1(2), 6‐17.
  • Kang, S. H. ve So, W. Y. (2018). Effect of competitive and non-competitive exercise on serotonin levels in adolescents with various levels of internet gaming addiction. Iran J Public Health, 47(7), 1047- 1049.
  • Kangalgil, M., Hünük, D. ve Demirhan, G. (2006). İlköğretim, lise ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe, 17(2), 48-57.
  • Karagün, E. (2016). Gençlik dönemi ruh sağlığı açısından beden eğitimi ve spor dersi. A. Görgün Baran ve M. Çakır (Eds.), İnter-disipliner yaklaşımla gençliğin umudu toplumun beklentileri içinde (s. 391-412). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Karagün, E. (2017). Aktif çalışan öğretmenlerin beden eğitimi ve spor dersi hakkındaki görüşleri: İzmit örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 139-148. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/jret2017.2.pdf/ adresinden erişildi.
  • Karagün, E., Yıldız, M., Başaran, Z. ve Çağlayan, Ç. (2010). Sosyal fobi özellikleri gösteren üniversite öğrencilerinde rekreatif aktivitelerin fobik tutumlar üzerine etkisinin araştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 139-144.
  • Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
  • Koç, H. ve Tekin A. (2011). Beden eğitimi derslerinin çocuklarda seçilmiş motorik özellikler üzerine etkisi [Özel sayı]. VAN YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 9-17.
  • Koç, M., Murathan, F., Yetiş, Ü. ve Murathan, T. (2015). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin spor kavramına ilişkin algıları. The Journal of Academic Social Science, 3(9), 294-303.
  • Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N. ve Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 325-42.
  • Koruç, Z. ve Arsan, N. (2009). Derleme: Egzersiz davranışını izleyen etmenler: Egzersiz bağlılığı ve egzersiz bağımlılığı. Spor Hekimliği Dergisi, 44, 105-113.
  • Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil (G. Y. Demir, Çev.). İstanbul: Paradigma.
  • Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ724893.pdf/ adresinden erişildi.
  • Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş (A. Gümüş ve M. S. Durgun, Çev.). Adana: Bilgesu Yayıncılık.
  • McKenzie, T. L. ve Lounsbery, M. A. F. (2013). Physical education teacher effectiveness in a public health context. Research Quarterly for Exercise and Sport, 84(4), 419-430.
  • Müftüoğlu, O. (2005). Yaşasın hayat (35. bs.). İstanbul: Doğan Kitap.
  • Namlı, A., Temel, C. ve Güllü, M. (2014). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin ürettikleri metaforlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 479-496.
  • Nikitina, L. ve Furuoka, F. (2008). A language teacher is like examining Malaysian students’ perceptions of language teachers through metaphor analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5(2), 192-205. https://umexpert.um.edu.my/file/publication/00014111_153549_64875.pdf/ adresinden erişildi.
  • Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarına göre ortaöğretim öğretmenlerini temsil eden metaforlar. Milli Eğitim, 182, 36-56.
  • Otacıoğlu, G. S. (2008). Comparison of music education department students’ problem-solving, selfconfidence levels and success in playing instruments. Selçuk University Ahmet Keleşoğlu Education Faculty Journal, 26, 143-154.
  • Özer, D. ve Baltacı, G. (2008). İş yerinde fiziksel aktivite (1. bs.). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
  • Özkara, A. B., Kalkavan, A. ve Çavdar, S. (2015). Spor bilimleri alanında eğitim alan üniversite öğrencilerinin yaşam doyum düzeylerinin araştırılması [Özel sayı]. International Journal of Science Culture and Sport, 3, 336-346. doi:10.14486/IJSCS293
  • Penedo J. F. ve Dahn, J. R. (2005). Exercise and well-being: A review of mental and physical health benefits associated with physical activity. Current Opinion in Psychiatry, 18(2), 189-193. file:///C:/Users/vaio/Downloads/Exercise_and_well_being__a_review_of_mental_and.13.pdf/ adresinden erişildi.
  • Savaş, S. (2013). İlköğretim kurumları ikinci kademede öğrenim gören öğrenci ve görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin beden eğitimi dersine yönelik görüş ve tutumlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Sevinç, Ö. S. ve Ergenç, M. (2017). Düzce Üniversitesi’nin bazı fakültelerinde öğrenim görmekte olan lisans öğrencilerinin “spor” hakkındaki metaforları. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 106-131.
  • Solmon, M. A. ve Garn, A. C. (2014). Effective teaching in physical education: Using transportation metaphors to assess our status and drive our future. Recearch Quarterly for Exercise and Sport, 85(1), 20-26.
  • Strohle A. (2009). Physical activity, exercise, depression and anxiety disorders. Journal of Neural Transmission, 116(6), 777-784.
  • Şirinkan, A., Çalışkan E., Gündoğdu K., Şirinkan S., Bay E. ve Kürkçü R. (2008). İlköğretim 2. kademe öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersleri hakkındaki görüşleri (Erzurum İli örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 52- 60.
  • Tanrıverdi, H. (2012). Spor ahlakı ve şiddet. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1071-1093. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423913169.pdf/ adresinden erişildi.
  • Taşer, H. (2004). Fiziksel uygunluk eğitimi. Atatürk Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 48-56.
  • TDK. (2019). Beden eğitimi. https://sozluk.gov.tr/. adresinden erişildi.
  • TÜİK. (2014). Türkiye sağlık araştırması, T.C. Sağlık Bakanlığı sağlık istatistikleri yıllığı. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/5119,yilliktrpdf.pdf/ adresinden erişildi.
  • TÜİK. (2018). Yaşam memnuniyeti araştırması mikro veri seti. http://www.tuik.gov.tr/MicroVeri/YMA_2018/turkce/ozet-tablolar/index.html/ adresinden erişildi.
  • Vardar, E. (2012). Egzersiz bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 21(3), 163-173.
  • Warburton, D. E. R., Nicol, C. W. ve Bredin, S. S. D. (2006). Health benefits of physical activity: The evidence. CMAJ, 174(6), 801-809. doi:10.1503/cmaj.051351. http://www.cmaj.ca/content/cmaj/174/6/801.full.pdf/ adresinden erişildi.
  • White, K. A. (2009). Self- confidence: A concept analysis. Nursing Forum, 44(2), 103-114.
  • Yanık, M. ve Çamlıyer, H. (2015). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumları ile okula yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi, 1(1), 9-19.
  • Yaylacı Beler, F. (2012). İlköğretim okullarında “nasıl bir beden eğitimi dersi istiyorum?”. Milli Eğitim Dergisi, 42(195), 194-210.
  • Yetim, A. A. ve Kalfa, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin sporla ilgili metaforik algıları ve spor etkinliği dersi. SPORMETRE, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1),41-54.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zheng, H. ve Song, W. (2010). Metaphor analysis in the educational discourse: A critical view. US-China Foreign Language, 8(9), 42-49. http://www.maraserrano.com/MS/articulos/mt_62831195.pdf/ adresinden erişildi.
APA KARAGÜN E (2021). İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. , 79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
Chicago KARAGÜN ELİF İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. (2021): 79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
MLA KARAGÜN ELİF İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. , 2021, ss.79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
AMA KARAGÜN E İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. . 2021; 79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
Vancouver KARAGÜN E İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. . 2021; 79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
IEEE KARAGÜN E "İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları." , ss.79 - 104, 2021. 10.15390/EB.2021.9230
ISNAD KARAGÜN, ELİF. "İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları". (2021), 79-104. https://doi.org/10.15390/EB.2021.9230
APA KARAGÜN E (2021). İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. Eğitim ve Bilim, 46(208), 79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
Chicago KARAGÜN ELİF İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. Eğitim ve Bilim 46, no.208 (2021): 79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
MLA KARAGÜN ELİF İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. Eğitim ve Bilim, vol.46, no.208, 2021, ss.79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
AMA KARAGÜN E İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. Eğitim ve Bilim. 2021; 46(208): 79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
Vancouver KARAGÜN E İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları. Eğitim ve Bilim. 2021; 46(208): 79 - 104. 10.15390/EB.2021.9230
IEEE KARAGÜN E "İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları." Eğitim ve Bilim, 46, ss.79 - 104, 2021. 10.15390/EB.2021.9230
ISNAD KARAGÜN, ELİF. "İlkokul ve Ortaokulda Farklı Branşlarda Çalışan Öğretmenlerin “BedenEğitimi” ve “Spor” Kavramlarına İlişkin Metaforları". Eğitim ve Bilim 46/208 (2021), 79-104. https://doi.org/10.15390/EB.2021.9230
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 21:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları