Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi

GÜRCAN, Şaban

Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi

Şaban GÜRCAN (Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Mikrobiyoloji Bülteni

17 0

Yıl: 2007 Cilt: 41 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 621 - 636 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi

Öz:

Gram negatif küçük bir aerobik basil olan Francisella tularensis, ilktanımlandığı yer (Tulare, Kaliforniya) ve ilk tanımlayan araştırıcının adına (Edward Francis)izafeten isimlendirilmiştir. F.tularensis; tularensis (tip A biovarı), holarctica (tip B biovarı)ve mediasiatica olarak bilinen üç alt tür içermektedir. Nadir görülen ve özellikle kırsalbölgelerde ortaya çıkan hastalık, bakterinin sindirim veya solunum yoluyla alınması yada tavşan, diğer kemiriciler ve kan emen artropodlar ile direk teması sonucu bulaşır.Hastalığın inkübasyon süresi ortalama 3-5 gün olup 1-21 gün arasında değişebilir.Enfeksiyon, tifoidal, pnömonik, oküloglandüler, orofarengeal, ülseroglandüler veglandüler formda ortaya çıkabilmektedir. Semptomlar hastalığın tipine göre değişiklikgösterir. F.tularensis subsp. tularensis daha ziyade ülseroglandüler formda hastalıkoluşturur; bu enfeksiyonların seyri daha ağır olup tedavi edilmeyen olgularda mortalite%5-60 arasında değişebilir. Buna karşın daha ziyade orofarengeal formda klinik tablooluşturan F.tularensis subsp. holarctica’nın ise virülansı düşüktür ve Avrupa’da tularemihastalığının başlıca etkenidir. Ülkemizde de bu alt türün bulunduğunu düşündürenbulgular vardır. Bakterinin yüksek virülansa sahip olması ve kültürünün yapılmasındakizorluklar nedeniyle laboratuvar tanısı serolojik yöntemlere (mikroaglütinasyon veyaELISA) dayanmaktadır. Streptomisin ve gentamisin (10-14 günlük doz) tedavide ilkseçenek antibiyotiklerdir. Türkiye’de tularemi yeniden önem kazanan bir zoonoz halinegelmiştir. Ülkemizde bildirilen ilk tularemi epidemisi 1936 yılında Trakya bölgesinde(Lüleburgaz), ikinci epidemi ise 1945 yılında yine aynı bölgede ortaya çıkmıştır. Sonyıllarda ülkemizin değişik bölgelerinden tularemi salgınları bildirilmektedir. T.C. SağlıkBakanlığı, bu hastalığı 2005 yılında bulaşıcı hastalıkların bildirim sisteminde Grup Ciçine dahil ettiğinden tularemi ile ilgili güvenilir veriler alınmaya başlanmıştır. Bu verileregöre 2005 yılında çeşitli illerden toplam 431 kesin tularemi olgusu bildirilmiştir. Buderleme yazıda F.tularensis ve oluşturduğu hastalığın genel özellikleri ile tularemininTürkiye’deki durumu tartışılmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Mikrobiyoloji

Financisella tularensis and tularemia in Türkey

Öz:

Francisella tularensis is a small gram-negative aerobic bacillus whichwas named after Edward Francis and the location (Tulare County, California) where theorganism was discovered. F.tularensis includes three subspecies known as tularensis(type A biovar), holarctica (type B biovar) and mediasiatica. Tularemia (rabbit fever) is arare and primarily rural disease which may be transmitted by ingestion, inhalation, or bydirect skin contact with rabbits, other rodents and by blood-sucking arthropods. Infection occurs in different forms, such as typhoidal, pneumonic, oculoglandular, oropharyngeal,ulceroglandular, and glandular. The incubation period is about 3-5 days, but may varybetween 1 to 21 days, and symptoms vary based on the mode of infection. Infectionsby F.tularensis subsp. tularensis are generally presented as ulceroglandular form andcause more severe diseases leading 5-60% mortality in untreated patients. F.tularensissubsp. holarctica which is a less virulent organism, mainly cause oropharyngeal formof infection especially in Europe countries as well as in Turkey. Since F.tularensis isextremely virulent organism and is difficult to culture on standard media, laboratorydiagnosis is mainly based on the serological assays such as microagglutination orELISA tests. Streptomycin or gentamycin (for 10-14 days) are the first choise antibioticsfor the treatment. Tularemia becomes a reemerging zoonosis in Turkey. The firstpublished tularemia epidemic in Turkey had been reported in 1936 from Thrace region(Luleburgaz town), and the second was in 1945 again in the same location. In recentyears, tularemia outbreaks were reported from various regions of Turkey. The reliabledata were obtained after 2005 because of the inclusion of this infection into Group Cof notification system of communicable diseases by Turkish Ministry of Health. A totalof 431 confirmed cases were reported from various provinces according to data of theyear 2005. In this review, general characteristics of F.tularensis and its infections havebeen discussed emphasizing the data related with tularemia in Turkey.

Anahtar Kelime:

Konular: Mikrobiyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Bibliyografik

1. Nano FE. Francisella, pp: 1347-50. In: Collier L, Balows A, Sussman M (eds), Microbiology and Microbial Infections. 1998, 9th ed. Vol. 2. Oxford University Pres Inc, New York.
2. Ellis J, Oyston PC, Green M, et al. Tularemia. Clin Microbiol Rev 2002; 15: 631-46.
3. Tarnvik A, Berglund L. Tularaemia. Eur Respir J 2003; 21: 361-73.
4. Dennis DT, Inglesby TV, Henderson DA, et al. Tularemia as a biological weapon: medical and public health management. JAMA 2001; 285: 2763-73.
5. Shapiro DS, Schwartz DR. Exposure of laboratory workers to Francisella tularensis despite a bioterrorism procedure. J Clin Microbiol 2002; 40: 2278-81.
6. Gedikoğlu S. Pasteurella, Francisella, Bordetella, pp: 1658-67. In: Willke Topçu A, Söyletir G, Doğanay M (ed), İnfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi. 2002, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
7. U.S.Department of Health and Human Services, Public Health Service, Centers for Disease Control and Prevention. Biosafety in Microbiological and Biomedical Laboratories, 1999, 4th ed. U.S. Government Printing Office, Washington.
8. Whipp MJ, Davis JM, Lum G, et al. Characterization of a novicida-like subspecies of Francisella tularensis isolated in Australia. J Med Microbiol 2003; 52: 839-42.
9. Johansson A, Forsman M, Sjostedt A. The development of tools for diagnosis of tularemia and typing of Francisella tularensis. APMIS 2004; 112: 898-907.
10. Feldman KA, Stiles-Enos D, Julian K, et al. Tularemia on Martha’s Vineyard: seroprevalence and occupational risk. Emerg Infect Dis 2003; 9: 350-4.
11. Levesque B, De SG, Higgins R, et al. Seroepidemiologic study of three zoonoses (leptospirosis, Q fever, and tularemia) among trappers in Quebec, Canada. Clin Diagn Lab Immunol 1995; 2: 496-8.
12. CDC. Case Definitions for Infectious Conditions Under Public Health Surveillance. MMWR Morb Mortal Wkly Rep Recommendation and Reports 1997; 46:1-55.
13. Helvaci S, Gedikoglu S, Akalin H, et al. Tularemia in Bursa, Turkey: 205 cases in ten years. Eur J Epidemiol 2000; 16: 271-6.
14. Gürcan Ş, Otkun MT, Otkun M, et al. An outbreak of tularemia in Western Black Sea region of Turkey. Yonsei Med J 2004; 45: 17-22.
15. Gürcan Ş, Eskiocak M, Varol G, et al. Tularemia re-emerging in European Part of Turkey after 60 years. Jpn J Infect Dis 2006; 59: 391-3.
16. Johansson A, Ibrahim A, Goransson I, et al. Evaluation of PCR-based methods for discrimination of Francisella species and subspecies and development of a specific PCR that distinguishes the two major subspecies of Francisella tularensis. J Clin Microbiol 2000; 38: 4180-5.
17. Broekhuijsen M, Larsson P, Johansson A, et al. Genome-wide DNA microarray analysis of Francisella tularensis strains demonstrates extensive genetic conservation within the species but identifies regions that are unique to the highly virulent F.tularensis subsp. tularensis. J Clin Microbiol 2003; 41: 2924-31.
18. Dirik K. Van Gölü havzasında Tularémie. Turk Hij Tecr Biyol Derg 1939; 2:193-5.
19. Golem SB. Lüleburgaz’da yeni bir tularemi epidemisi. Turk Hij Tecr Biyol Derg 1945; 5: 27-40.
20. Utku İE. Antalya’da tularemi epidemisi ve hususiyetleri. Turk Hij Tecr Biyol Derg 1954; 14: 288-93.
21. Karadenizli A, Gurcan S, Kolayli F, et al. Outbreak of tularaemia in Golcuk, Turkey in 2005: Report of 5 cases and an overview of the literature from Turkey. Scand J Infect Dis 2005; 37: 712-6.
22. Meriç M, Wilke A, Finke J ve ark. Kocaeli’nde saptanan tularemi olgularının değerlendirilmesi: Klinik, laboratuvar ve iyileşme sürecinin incelenmesi. XII.Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Kongresi. Klimik Derg (Kongre Kitabı Özel sayı) 2005; 18: 210-11.
23. Gotschlich E, Berkin T. 1936 yılında Trakya’da Tülaremiye ait yapılan epidemiyolojik ve bakteriyolojik araştırmalar. Turk Hij Tecr Biyol Derg 1938; 1: 115-23.
24. Gürcan Ş, Tatman-Otkun M, Otkun M ve ark. Bolu-Gerede-Yazıkara Köyü’nde Tularemi Epidemisi. İnfeksiyon Derg 2003; 17:145-9.
25. Gürcan Ş, Uzun C, Karagöl A, et al. The first tularemia case in Thrace Region of Turkey in the last 60 years. Turk J Med Sci 2006; 36: 127-8.
26. Johansson A, Berglund L, Eriksson U, et al. Comparative analysis of PCR versus culture for diagnosis of ulceroglandular tularemia. J Clin Microbiol 2000; 38: 22-6.
27. Ericsson M, Sandstrom G, Sjostedt A, et al. Persistence of cell-mediated immunity and decline of humoral immunity to the intracellular bacterium Francisella tularensis 25 years after natural infection. J Infect Dis 1994; 170: 110-4.
28. Porsch-Ozcurumez M, Kischel N, Priebe H, et al. Comparison of enzyme-linked immunosorbent assay, Western blotting, microagglutination, indirect immunofluorescence assay, and flow cytometry for serological diagnosis of tularemia. Clin Diagn Lab Immunol 2004; 11: 1008-15.
29. Bevanger L, Maeland JA, Naess AI. Agglutinins and antibodies to Francisella tularensis outer membrane antigens in the early diagnosis of disease during an outbreak of tularemia. J Clin Microbiol 1988; 26: 433-7.
30. Schmitt P, Splettstosser W, Porsch-Ozcurumez M, et al. A novel screening ELISA and a confirmatory Western blot useful for diagnosis and epidemiological studies of tularemia. Epidemiol Infect 2005; 133: 759-66.
31. Bevanger L, Maeland JA, Kvan AI. Comparative analysis of antibodies to Francisella tularensis antigens during the acute phase of tularemia and eight years later. Clin Diagn Lab Immunol 1994; 1: 238-40.
32. Gedikoğlu S, Göral G, Helvacı S. Bursa’daki tularemi epidemisinin özellikleri. İnfeksiyon Derg 1990; 4: 9-15.
33. Dedeoğlu Kılınç G, Gürcan Ş, Eskiocak M, Kılıç H, Kunduracılar H. Investigation of tularemia seroprevalence in the rural area of Thrace region in Turkey. Mikrobiyol Bul 2007; 41: 411-8.
34. Cross JT, Jacobs RF. Tularemia: treatment failures with outpatient use of ceftriaxone. Clin Infect Dis 1993; 17: 976-80.
35. Celebi G, Baruonu F, Ayoglu F, et al. Tularemia, a reemerging disease in northwest Turkey: epidemiological investigation and evaluation of treatment responses. Jpn J Infect Dis 2006; 59: 229-34.
36. Karabay O, Gürcan Ş, Karadenizli A, Vahaboglu H. Second tularemia outbreak within 5 years in same village of Bolu, Turkey. The First International Congress of Central Asia Infectious Diseases. October 30- November 2, 2006. Bishkek, Kyrgy Republic. Program and Abstracts Book, p: 80.
37. Karabay O, Yilmaz F, Gurcan S, et al. Medical image. Tularaemic cervical lymphadenopathy. N Z Med J 2007; 120: U2403.
38. Petersen JM, Schriefer ME. Tularemia: emergence/re-emergence. Vet Res 2005; 36: 455-67.
39. Christova I, Velinov T, Kantardjiev T, et al. Tularaemia outbreak in Bulgaria. Scand J Infect Dis 2004; 36: 785-9.
40. Ohara Y, Sato T, Homma M. Epidemiological analysis of tularemia in Japan (yato-byo). FEMS Immunol Med Microbiol 1996; 13: 185-9.
41. Tularemia-Russia (European). ProMED-mail, 20050831.2577, 31 August 2005. http://www. promedmail.org/pls/promed
42. Reintjes R, Dedushaj I, Gjini A, et al. Tularemia outbreak investigation in Kosovo: case control and environmental studies. Emerg Infect Dis 2002; 8: 69-73.
43. Gutierrez MP, Bratos MA, Garrote JI, et al. Serologic evidence of human infection by Francisella tularensis in the population of Castilla y Leon (Spain) prior to 1997. FEMS Immunol Med Microbiol 2003; 35: 165-9.
44. Plevnelioğlu KH. Memleketimizde tularemi. Tedavi Kliniği ve Laboratuvarı Derg 1936; 6: 119-35.
45. Kılıçturgay K, Gökırmak F, Gedikoğlu S ve ark. Bursa’da tularemi epidemisi. İnfeksiyon Derg 1989; 3: 149-56.
46. Erbay A, Dokuzoğuz B, Baykam N ve ark. Ankara yöresinde tularemi. İnfeksiyon Derg 2000; 14: 453-8.
47. Ozdemir D, Sencan I, Annakkaya AN, et al. Comparison of the 2000 and 2005 outbreaks of tularemia in the Duzce region of Turkey. Jpn J Infect Dis 2007; 60: 51-2.
48. Gedikoğlu S. Bakteriyel Zoonozlar: Tularemi. XXXI. Türk Mikrobiyoloji Kongresi. 19-23 Eylül 2004, Kuşadası, Aydın. Kongre Kitabı, s: 123-4. 2004. 19-9-2004.
49. Hatipoğlu CA, Bayız U, Fırat SK, et al. Case report: a case of tularemia with delayed diagnosis. Mikrobiyol Bul 2005; 39: 89-94.
50. Senol M, Ozcan A, Karincaoglu Y, et al. Tularemia: a case transmitted from a sheep. Cutis 1999; 63: 49-51.
51. Şencan İ, Kaya D, Öksüz Ş. Salmonelloz ön tanısı ile izlenen bir tifoidal tularemi olgusu. Klimik Derg 2000; 13: 113-6.
52. Arikan OK, Koc C, Bozdogan O. Tularemia presenting as tonsillopharyngitis and cervical lymphadenitis: a case report and review of the literature. Eur Arch Otorhinolaryngol 2003; 260: 298-300.
53. T.C. Sağlık Bakanlığı. Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalıkların (Grup C) İllere Göre Dağılımı, Türkiye, 2005. http://www.saglik.gov.tr/extras/istatistikler/temel2005/tablo-64devam3.htm. 2006.
54. Gürcan Ş, Eskiocak M, Varol G, et al. Re-emerging tularemia In European part of Turkey after 60 years. FEMS Symposium on Vector Borne Emerging and Re-emerging Pathogens and Their Infections. June 4-6, 2005, Istanbul, Turkey. Abstract Book, p: 36.
55. Öz TV. Dr. Talat Vasfi Özel’in 1937 yılı yazında Trakya’da Tülaremi tetkikatı. Turk Hij Tecr Biyol Derg 1938; 1: 1-30.
56. Gotschlich E, Golem SB, Berkin T. Virüsiyeti azaltılmış tularemi bakterisi ile laboratuvar hayvanları üzerinde muafiyet tecrübeleri. Turk Hij Tecr Biyol Derg 1940; 2: 133-43.
57. Tokgöz SK, Golem SB. Tularemide laboratuvar araştırmaları. Turk Hij Tecr Biyol Derg 1938; 1: 137-53.
58. Gotschlich E, Golem SB. Virülansı azalmış hayattar tularemi suşları ile muafiyet tecrübeleri. Turk Hij Tecr Biyol Derg 1938; 1: 157.
59. Grunow R, Splettstoesser W, McDonald S, et al. Detection of Francisella tularensis in biological specimens using a capture enzyme-linked immunosorbent assay, an immunochromatographic handheld assay, and a PCR. Clin Diagn Lab Immunol 2000; 7: 86-90.

APA	GÜRCAN Ş (2007). Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. , 621 - 636.
Chicago	GÜRCAN Şaban Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. (2007): 621 - 636.
MLA	GÜRCAN Şaban Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. , 2007, ss.621 - 636.
AMA	GÜRCAN Ş Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. . 2007; 621 - 636.
Vancouver	GÜRCAN Ş Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. . 2007; 621 - 636.
IEEE	GÜRCAN Ş "Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi." , ss.621 - 636, 2007.
ISNAD	GÜRCAN, Şaban. "Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi". (2007), 621-636.

APA	GÜRCAN Ş (2007). Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. Mikrobiyoloji Bülteni, 41(4), 621 - 636.
Chicago	GÜRCAN Şaban Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. Mikrobiyoloji Bülteni 41, no.4 (2007): 621 - 636.
MLA	GÜRCAN Şaban Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.41, no.4, 2007, ss.621 - 636.
AMA	GÜRCAN Ş Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2007; 41(4): 621 - 636.
Vancouver	GÜRCAN Ş Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2007; 41(4): 621 - 636.
IEEE	GÜRCAN Ş "Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi." Mikrobiyoloji Bülteni, 41, ss.621 - 636, 2007.
ISNAD	GÜRCAN, Şaban. "Financisella tularensis ve Türkiye'de tularemi". Mikrobiyoloji Bülteni 41/4 (2007), 621-636.