Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası
Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 588 - 603 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21325/jotags.2018.325 İndeks Tarihi: 05-11-2019
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası
Öz: Somut olmayan kültürel mirasın kuşaktan kuşağa aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören unsurlardan birisi el sanatları geleneğidir. Bu bağlamda çalışmanın konusunu Balıkesir ili Gönen ilçesinin geçmişten günümüze devam eden geleneksel el sanatları oluşturmaktadır. Çalışmada, Gönen ilçesinin günümüze kadar gelebilmiş geleneksel el sanatları örneklerine odaklanarak ilçenin yaşayan mirasına olan farkındalığı tespit etmek amaçlanmaktadır. Bu amaçla hazırlanan çalışmada, çoğunluğu kadınlardan oluşan yerel halkla gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerle, Gönen ilçesinde geçmişten günümüze devam eden el sanatlarının neler olduğu, bunların hangi özel günlerde ve ne amaçla yapıldıkları, ortaya çıkış hikâyeleri, ekonomik katkıları gibi konularda veriler toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular, ilçede çoğunlukla oya işlerinin çeşitlilik gösterdiğini göstermektedir. El sanatları örneklerinin ortaya çıkışı kültürel bir temele dayanabildiği gibi geometrik ya da doğadan esinlenen motiflerden de oluşabilmektedir. Çalışma Gönen’de geleneksel el sanatlarına önem verildiğini ve çeşitli iş birlikleri aracılığıyla bu mirasın sürdürülebilirliğinin sağlanarak gelecek kuşaklara aktarılması yönünde çabaların olduğunu ortaya çıkardığı gibi geleneksel el sanatlarının ilçenin ekonomik kalkınması ile turizm ve tanıtım çalışmalarında da payının olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Traditional Handicrafts as a Carrier of Intangible Cultural Heritage: The Living Heritage of Gönen District
Öz: One of the elements that acts as a carrier in the transfer of cultural heritage from generation to generation is the tradition of handicrafts. In this context, the subject of this study is the traditional handicrafts which are going on from past to present in Gönen district. The study aims to determine the awareness of the district’s living heritage by focusing on the examples of traditional handicrafts. In-depth interviews were conducted with women local residents, and data were gathered on topics such as the special days of ongoing handicrafts, for what purpose they are made, their stories of emergence and economic contributions to local residents. Findings show that needlepoint is very common as a handicraft form. The emergence of handicrafts examples can be based on a cultural basis, as well as geometric or nature-inspired motifs. The study reveals that there are efforts to transfer this heritage to future generations and also to ensure sustainability through various collaborations. The traditional handicrafts are influential on the economic development and affect tourism promotion of Gönen.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alagöz, G.; Çalık, İ. ve Güneş, E. (2018). Kültürel Miras Turizmi Açısından Erzincan Bakır İşleme Sanatının Mevcut Durumu ve Sürdürülebilirliği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 55, 174-191.
- Altıntaş, K. M. (2016). Kaybolmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Türk El Sanatkârlarının Karşı Karşıya Bulunduğu Ticari Sorunların Analizi. Bilig, 77, 157-182.
- Arıoğlu, İ. E. ve Aydoğdu Atasoy, Ö. (2015). Somut Olmayan Kültürel Miras Kapsamında Geleneksel El Sanatları ve Kültür ve Turizm Bakanlığı. Turkish Studies, 10(16), 109-126.
- ATLAS (2015). Anadolu’nun Toprağında Kültür Ağaçları Yetişiyor – III: Bir Usta Bin Usta. İstanbul: Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
- Bayazit, M.; Ceylan, U. ve Saylan, U. (2012). Geleneksel El Sanatlarının Bölge Turizmine Etkisi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 899-908.
- Çevik, S. ve Yıldırım Saçılık, M. (2016). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurlarının Yenilikçi Turizm Ürünlerine Dönüştürülmesi: Bir Örnek Olay İncelemesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 47, 331-341.
- Durmaz, U. (2015). Festivallerin Yerel Kültüre ve Halkbilim Ürünlerine Etkisi Üzerine Bir İnceleme: Gönen Ulusal Oya ve Çeyiz Festivali/Fuarı. 2. Genç Akademisyenler Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 261-285.
- Ekici, M. ve Fedakar, P. (2013). “Ege Üniversitesi” Deneyimleriyle Somut Olmayan Kültürel Mirası “Yaşatarak Koruma”. Milli Folklor, 25(100), 50-60.
- Etikan, S. ve Çukur, T. (2011). Kırsal Turizm Faaliyetlerinin Çomakdağ-Kızılağaç Köyü El Sanatları Üzerine Etkisi. Art-e Sanat Dergisi, 4(8), 1-15.
- Gönen Kaymakamlığı (2018a). Nüfusu ve Dağılımı, http://gonen.gov.tr/nufus-ve-dagilimi, Erişim: 20.04.2018.
- Gönen Kaymakamlığı (2018b). Oya Kenti, http://www.gonen.gov.tr/oya-kenti, Erişim: 05.12.2018.
- Karin, R. (2004). Safeguarding Intangible Cultural Heritage in the 2003 UNESCO Convention: A Critical Approach. Museum International, 56, 66-77.
- Kurgun, H. ve Yumuk, Y. (2013). Yöresel El Sanatlarının Kültürel Turizmin Gelişimindeki Rolü: Görece (Boncukköy) ve Nazarköy Örnekleri. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 3(1), 27-32.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü (2018a). UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi, http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,50838/unesco-insanligin-somut-olmayan-kulturel-mirasinin-tems-.html, Erişim: 05.12.2018.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü (2018b). UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi, http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR-196377/unesco-acil-koruma-gerektiren-somut-olmayan-kulturel-mi-.html, Erişim: 05.12.2018.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü (2018c). Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri, http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,12929/yasayan-insan-hazineleri-ulusal-envanteri.html, Erişim: 19.04.2018.
- McKercher, B. ve du Cros, H. (2002). Cultural Tourism: The Partnership Between Tourism and Cultural Heritage Management. Binghamton: Haworth Press.
- Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Müdürlüğü (2012). İllere Göre Geleneksel El Sanatlarımız: Kaybolmuş Sanatlar, Kaybolmaya Yüz Tutmuş Sanatlar, Yaşatılan Sanatlar, Sanatı İcra Eden Usta/Sanatkâr ve Usta, Öğreticiler. Sosyal ve Kültürel Eğitimler ve Faaliyetler Grup Başkanlığı.
- Oğuz, M. Ö. (2009). Somut Olmayan Kültürel Miras ve Kültürel İfade Çeşitliliği. Milli Folklor, 21(82), 6-12.
- Oğuz, M. Ö. (2013). Terim Olarak Somut Olmayan Kültürel Miras. Milli Folklor, 25(100), 5-13.
- Öter, Z. (2010). Türk El Sanatlarının Kültür Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi. Milli Folklor, 22(86), 174-185.
- Öztürk, İ. (2005). Türk El Sanatlarının Günümüzdeki Durumu (Tarihçe, Sorunlar, Öneriler). Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 7, 67-75.
- Sarıoğlu, H. (2005). El Sanatlarını Milli Değer Olarak Algılamak. Milli Folklor, 17(66), 72-74.
- Sarıtaş, S. (2016). Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Açıdan Gönen Oyaları ve Kadınları. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1-10.
- Teke, S. G. (2013). Geleneksel Tarzlar, Modern Modeller: Resmi, Resmi Olmayan Eğitim ve Somut Olmayan Kültürel Miras. Milli Folklor, 25(100), 31-39.
- Türker, A. ve Çelik, İ. (2012). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurlarının Turistik Ürün Olarak Geliştirilmesine Yönelik Alternatif Öneriler. Yeni Fikir, 9, 86-98.
- UNESCO (2003). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi. https://ich.unesco.org/doc/src/00009-TR-PDF.pdf
- Uslu, A. ve Kiper, T. (2006). Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(3), 305-314.
- Vanlı, A. Y. (2008). Balıkesir İli Gönen İlçesi İğne Oyaları ve Halk Eğitim Merkezinin İğne Oyacılığına Katkısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
APA | ÖZBEK Ö, ÇEVIK S (2018). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. , 588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
Chicago | ÖZBEK ÖZLEM,ÇEVIK SAMET Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. (2018): 588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
MLA | ÖZBEK ÖZLEM,ÇEVIK SAMET Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. , 2018, ss.588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
AMA | ÖZBEK Ö,ÇEVIK S Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. . 2018; 588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
Vancouver | ÖZBEK Ö,ÇEVIK S Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. . 2018; 588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
IEEE | ÖZBEK Ö,ÇEVIK S "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası." , ss.588 - 603, 2018. 10.21325/jotags.2018.325 |
ISNAD | ÖZBEK, ÖZLEM - ÇEVIK, SAMET. "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası". (2018), 588-603. https://doi.org/10.21325/jotags.2018.325 |
APA | ÖZBEK Ö, ÇEVIK S (2018). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), 588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
Chicago | ÖZBEK ÖZLEM,ÇEVIK SAMET Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 6, no.4 (2018): 588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
MLA | ÖZBEK ÖZLEM,ÇEVIK SAMET Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, vol.6, no.4, 2018, ss.588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
AMA | ÖZBEK Ö,ÇEVIK S Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2018; 6(4): 588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
Vancouver | ÖZBEK Ö,ÇEVIK S Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2018; 6(4): 588 - 603. 10.21325/jotags.2018.325 |
IEEE | ÖZBEK Ö,ÇEVIK S "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası." Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6, ss.588 - 603, 2018. 10.21325/jotags.2018.325 |
ISNAD | ÖZBEK, ÖZLEM - ÇEVIK, SAMET. "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Taşıyıcısı Olarak Geleneksel El Sanatları: Gönen İlçesinin Yaşayan Mirası". Journal of Tourism and Gastronomy Studies 6/4 (2018), 588-603. https://doi.org/10.21325/jotags.2018.325 |