Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi

AKYOL, Asiye; SAYIN KASAR, KADRİYE

doi:10.5222/KUHEAD.2019.079

Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi

Kadriye SAYIN KASAR, (Aksaray Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Aksaray, Türkiye)

Asiye AKYOL (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi

24 4

Yıl: 2019 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 79 - 86 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/KUHEAD.2019.079 İndeks Tarihi: 04-06-2020

Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi

Öz:

Amaç: Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarınınobezite önyargı düzeyine etkisini belirlemektir.Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu çalışmanın örneklemini;Eylül 2017-Ocak 2018 tarihleri arasında bir üniversitenin hemşirelikfakültesinde öğrenim gören 278 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanınverileri “Birey Tanıtım Formu”, “Sağlıklı Yaşam Biçimi DavranışlarıÖlçeği II” ve “Obezite Önyargı Ölçeği-GAMS 27” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde frekans, yüzde, ortalama, MannWhitney U ve Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır.Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalamaları 20.88±1.51 olup, %83.1’i kadın ve %68.3’ü birinci sınıf öğrencisidir. Öğrencilerin Sağlıklı YaşamBiçimi Davranışları Ölçeği toplam puan ortalaması 131.0±18.48; Obezite Önyargı Ölçeği-GAMS-27 toplam puan ortalaması 75.47±9.23 olarak belirlenmiştir. Dördüncü sınıf öğrencilerinde Sağlıklı Yaşam BiçimiDavranışları Ölçeği toplam puan ortalaması istatistiksel olarak anlamlışekilde daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca Obezite ÖnyargıÖlçeği-GAMS-27 toplam puan ortalaması ile öğrencilerin kaldığı yer,gelir düzeyi, kronik hastalık varlığı, psikolojik yardım alma ve ailedeobez birey varlığı arasında da istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0.05). Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam vealt boyut puan ortalaması ile Obezite Önyargı Ölçeği-GAMS 27 toplampuan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05).Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları,obezite önyargı düzeyini etkilememiştir. Çalışma bulgularının mevcutdurumun değerlendirilmesine ve bu alandaki gereksinimlerin tanımlanmasına olanak sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

The Effect of Healthy Lifestyle Behaviors of Nursing Students on Obesity Prejudice Level

Öz:

Aim: This study aims to determine healthy lifestyle behaviors of nursing students and their affect on obesity prejudice levels. Methods: This descriptive, cross-sectional study was conducted between September 2017 and January 2018 and comprised a total of 278 students enrolled in a university nursing faculty. The Individual Identification Form, Healthy Lifestyle Behaviors Scale II and Obesity Prejudice Scale-GAMS 27 were used to collect the data, and frequency, percentage, and Mann-Whitney and Kruskal-Wallis tests were used to analyse the data. Results: The average age of the students was 20.88±1.51, 83.1% were female and 68.3% were first-year students. The mean score of the Healthy Lifestyle Behaviors Scale was 131.0±18.48 and the mean score of the Obesity Prejudice Scale-GAMS-27 was 75.47±9.23. In this study, the total scores of the Healthy Lifestyle Behaviors Scale were found to be higher in the fourth-year students, and this difference was found to be statistically significant (p<0.05). In addition, it was found that there was a statistically significant relationship between the variables of Obesity Prejudice Scale-GAMS-27 total score, income status, chronic disease presence, psychological assistance status and obese individual in family variables (p<0.05). There was no statistically significant relationship between total scores and subscales of Healthy Lifestyle Behaviors and the total score of Obesity Prejudice ScaleGAMS 27 (p>0.05). Conclusion: As a result of the study, it seems that healthy lifestyle behaviors do not have an effect on obesity prejudice level. It is believed that the findings of the study will allow the assessment of the current situation and the identification of the requirements in this area.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu (TEMD). 5th ed. Ankara; 2017. p. 11. Available from: http://temd.org.tr/admin/uploads/tbl_kilavuz/OBEZITE2017_web.pdf
2. De Araújo KL, Pena PG, de Freitas Mdo C. Suffering and prejudice: Paths taken by obese nutritionists seeking weight loss. Cien Saude Colet. 2015;20(9):2787-96. doi: 10.1590/1413-81232015209.07542014.
3. World Health Organization (WHO). Obesity and Overweight Fact Sheet No:311, updated. Geneva; 2018. Available from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/
4. Satman I, Yılmaz T, Sengül A, et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: Results of the Turkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Diabetes Care. 2002;25:1551-6. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12196426
5. Puhl RM, Luedicke J, Grilo CM. Obesity bias in training: Attitudes, beliefs and observations among advanced trainees in professional health disciplines. Obesity. 2014;22:1008-15. doi:10.1002/oby.20637.
6. Ergül Ş, Kalkım A. Önemli bir kronik hastalık: Çocukluk ve ergenlik döneminde obezite. TAF Prev Med Bull. 2011;10(2):223-30. Available from: http://docplayer.biz.tr/16662469-Onemli-bir-kronik-hastalikcocukluk-ve-ergenlik-doneminde-obezite.html
7. Kankaya H, Karadakovan A. Obezite ve böbrek hastalıkları. Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2017:2(12):1-6. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/329766
8. Değirmenci T, Kalkan-Oğuzhanoğlu N, Sözeri-Varma G, et al. Obezitede psikolojik belirtiler ve ilişkili etmenler. Psychological symptoms in obesity and related factors. Arch Neuropsychiatr. 2015;52:42-6. doi: 10.5152/npa.2015.6904. Available from: http://www. noropsikiyatriarsivi.com/sayilar/428/buyuk/42-46.pdf
9. Helvacı A, Tipi FF, Belen E. Obeziteye bağlı kardiyovasküler hastalıklar. Okmeydanı Tıp Dergisi. 2014;30(Ek sayı 1):5-14. doi:10.5222/otd.supp1.2014.005. Available from: https://www.journalagent.com/eamr/pdfs/OTD_30_SUP_1_5_14.pdf
10. Sert H, Seven A, Çetinkaya S, et al. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin obezite ön yargı düzeylerinin değerlendirilmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;1(4):9-17. Available from: http://www.otjhs.sakarya.edu.tr/download/article-file/287395
11. Altun S. Üniversite öğrencilerinin obeziteye ilişkin önyargılarının belirlenmesi [master’s thesis]. Ankara: Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi; 2015. Available from: http://dspace.baskent.edu.tr/bitstream/handle/11727/2369/10083723.pdfsequence=1&isAllowed=y
12. Chambliss HO, Finley CE, Blair SN. Attitudes toward obese individuals among exercise science students. Med Sci Sports Exerc. 2004;36(3):468- 74. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15076789
13. Puhl RM, Heuer CA. The stigma of obesity: A Review and Update. Obesity, 2009;17(5):941-64. doi: 10.1038/oby.2008.636.
14. Flint SW. Obesity stigma: Prevalence and impact in healthcare. The British Journal of Obesity. 2015;1(1):14-8. Available from: http://www.britishjournalofobesity.co.uk/resources/article_pdfs/2015-1-1-14.pdf
15. Aksoy T, Uçar H. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014:53-67. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/articlefile/88641
16. Turan T, Ceylan SS, Çetinkaya B, et al. Meslek lisesi öğrencilerinin obesite durumlarının ve beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2009;8(1):5-12. Available from: https://www.ejmanager.com/mnstemps/1/khb_008_01-5.pdf
17. Yılmaz A. Obez lise öğrencilerine sağlığı geliştirme modeline göre verilen eğitimin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesine etkisi [dissertation]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı; 2014. Available from: http://earsiv.atauni.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/123456789/1240/ayten_yilmaz_tez.pdf?sequence=1&isAllowed=y
18. Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F, et al. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2009;16(2):75-81. Available from: http://openaccess.inonu.edu. tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11616/825/2009_16_2_2.pdf?sequence=1&isAllowed=y
19. Açıksöz S, Uzun Ş, Arslan F. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık algısı ile sağlığı geliştirme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 2013;55:181-187. Available from: https://www.researchgate.net/publication/280835714_Hemsirelik_ogrencilerinin_ saglik_algisi_ile_sagligi_gelistirme_davranislari_arasindaki_iliskinin_ incelenmesi
20. Çaka SY, Topal S, Suzan ÖK, Çınar N, Altınkaynak S. Hemşirelik öğrencilerin sağlık algısı ile özgüvenleri arasındaki ilişki. Journal of Human Rhythm. 2017;3(4):198-203. Available from: http://dergipark.gov.tr/johr/issue/33484/373559
21. Walker SN, Hill-Polerecky DM. Psychometric evaluation of the Health Promoting Lifestyle Profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center, Omaha; 1996.
22. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12(1):1-13. Available from: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1723.pdf
23. Ercan A, Akçıl OM, Kızıltan G, et al. Sağlık bilimleri öğrencileri için obezite önyargı ölçeğinin geliştirilmesi: GAMS 27-obezite önyargı ölçeği. DBHAD Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi. 2015;3(2):29-43. doi: 10.17362/DBHAD.2015310322.
24. Tedik SE, Hacıalioğlu N. Hemşirelik öğrencilerinde fazla kilo durumu ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2017;10:59-82. doi: 10.17371/UHD2017.2.04.
25. İlhan N, Batmaz M, Akhan LU. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3(3):34-43. Available from: http://hemsirelik.maltepe.edu.tr/dergiler/8sayi/pdf/34-44.pdf
26. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005;9(2):26-34. Available from: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1149.pdf
27. Tambağ H. Hatay sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2011:47-58. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/88498
28. Zaybak A, Fadıloğlu Ç. Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışı ve bu davranışı etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;20(1):77-95. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/issue-file/8593
29. Şimşek H, Öztoprak D, İkizoğlu E, et al. Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2012;26(3):151-7. Available from: http://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/12345/3880/1.pdf?sequence=1&isAllowed=y
30. Lee RL, Loke AJ. Health-Promoting behaviours and psychosocial well being of university students in Hong Kong. Public Health Nurs. 2005;22(3):209-20. doi: 10.1111/j.0737-1209.2005.220304.x.
31. Al-Kandari F, Vidal VL. Correlation of the health-promoting lifestyle, enrollment level and academic performance of college of nursing students in Kuwait. Nurs Health Sci. 2007;9(2):112-9. doi: 10.1111/j.1442-2018.2007.00311.x.
32. Hawks RS, Madanat HN, Merrill RM, et al. A cross-cultural comparison of health promoting behaviours among college students. The Journal of Health Education. 2002;5:84-92. Available from: https://www.researchgate.net/publication/237685922_A_Cross-cultural_ Comparison_of_Health_Promoting_Behaviors_Among_College_ Students
33. Tedik SE. Fazla kilo/obezitenin önlenmesinde ve sağlıklı yaşamın desteklenmesinde hemşirenin rolü. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi. 2017;2:54-62. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/articlefile/396689
34. Gedük EA. Hemşirelik mesleğinin gelişen rolleri. HSP. 2018;5(2):253- 8. doi: 10.17681/hsp.358458. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/479129
35. Altınayak SÖ, Gür EY, Apay SE, et al. Ebelik öğrencilerinin obez gebelere karşı önyargısı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20(3):201-7. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/348682
36. Pantenburg B, Sikorski C, Luppa M, et al. Medical students’ attitudes towards overweight and obesity. PLoS One. 2012;7(11);1-8. doi:10.1371/journal.pone.0048113.
37. Stein J, Luppa M, Ruzanska U, et al. Measuring negative attitudes towards overweight and obesity in the German population–psychometric properties and reference values for the German short version of the fat phobia scale (FPS). PloS One. 2014;9(12);1-18. doi: 10.1371/journal.pone.0114641.
38. Açık M, Çakıroğlu FP. Yurtta kalan üniversiteli kız öğrencilerde metabolik sendrom risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi, Dicle Medical Journal 2017;44(4):305-14. doi: 10.5798/dicletip.362270
39. Ichinohe M, Mita R, Saito K, et al. The prevalence of obesity and its relationship with lifestyle factors in Jamaica. Tohoku J Exp Med. 2005;207(1):21-32. doi: 10.1620/tjem.207.21.
40. Usta E, Acar K, Aygin D. Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin obeziteye ilişkin tutumları. EJOVOC. 2015;(Suppl 4):46- 53. Available from: https://s3.amazonaws.com/academia.edu. documents/56872134/ejovoc_december_2015_umyos.pdf?AWSAcces sKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1545596311&Signat ure=PaS4syjG4yr25dwpU2RVqCTnQbg%3D&response-contentdisposition=inline%3B%20filename%3DMESLEK_YUKSEKOKULU_ OGRENCILERINDE_AVRUPA.pdf#page=52
41. Soto L, Armendariz-Anguiano AL, Bacardi-Gascon M, et al. Beliefs, attitudes and phobias among Mexican medical and psychology students towards people with obesity. Nutr Hosp. 2014;30(1):37-41. doi:10.3305/nh.2014.30.1.7512.
42. Schwartz MB, Chambliss HO, Brownell KD, et al. Weight bias among health professionals specializing in obesity. Obes Res. 2003;11(9):1033- 9. doi: 10.1038/oby.2003.142.
43. Swift JA, Hanlon S, El‐Redy L, et al. Weight bias among UK trainee dietitians, doctors, nurses and nutritionists. J Hum Nutr Diet. 2013:26(4);395-402. doi: 10.1111/jhn.12019.
44. Gipson GW, Reese S, Vieweg WVR, et al. Body image and attitude toward obesity in an historically black university. J Natl Med Assoc. 2005:97(2);225-36. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2568799/

APA	SAYIN KASAR K, AKYOL A (2019). Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. , 79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
Chicago	SAYIN KASAR KADRİYE,AKYOL Asiye Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. (2019): 79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
MLA	SAYIN KASAR KADRİYE,AKYOL Asiye Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. , 2019, ss.79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
AMA	SAYIN KASAR K,AKYOL A Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. . 2019; 79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
Vancouver	SAYIN KASAR K,AKYOL A Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. . 2019; 79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
IEEE	SAYIN KASAR K,AKYOL A "Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi." , ss.79 - 86, 2019. 10.5222/KUHEAD.2019.079
ISNAD	SAYIN KASAR, KADRİYE - AKYOL, Asiye. "Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi". (2019), 79-86. https://doi.org/10.5222/KUHEAD.2019.079

APA	SAYIN KASAR K, AKYOL A (2019). Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(2), 79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
Chicago	SAYIN KASAR KADRİYE,AKYOL Asiye Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 16, no.2 (2019): 79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
MLA	SAYIN KASAR KADRİYE,AKYOL Asiye Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, vol.16, no.2, 2019, ss.79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
AMA	SAYIN KASAR K,AKYOL A Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2019; 16(2): 79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
Vancouver	SAYIN KASAR K,AKYOL A Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2019; 16(2): 79 - 86. 10.5222/KUHEAD.2019.079
IEEE	SAYIN KASAR K,AKYOL A "Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi." Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16, ss.79 - 86, 2019. 10.5222/KUHEAD.2019.079
ISNAD	SAYIN KASAR, KADRİYE - AKYOL, Asiye. "Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Obezite Önyargı Düzeyine Etkisi". Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 16/2 (2019), 79-86. https://doi.org/10.5222/KUHEAD.2019.079