Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 897 - 921 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30703/cije.672882 İndeks Tarihi: 22-12-2020
Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi
Öz: Bilişim ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerle birliktedijital teknolojiler hayatımızın önemli bir unsuru hâline gelmiştir.Birçok alanda olduğu gibi eğitimde de dijital teknolojilerdenfaydalanılmaktadır. Ancak, bireylerin dijital teknolojilerden dahaiyi faydalanabilmeleri için bazı becerileri kazanmasıgerekmektedir. Dijital okuryazarlık becerisi de bu becerilerin öndegelenlerinden birisidir. Bu nedenle, dijital okuryazarlık becerisineöğretim programlarında da yer verilmeye başlanmıştır. Buprogramlardan birisi de Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’dır(2018). Bu durumdan yola çıkarak çalışmada ortaokul beşinci sınıföğrencilerinin dijital okuryazarlık becerilerini çeşitli değişkenleraçısından incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada, nicel araştırmayöntemlerinden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.Çalışmanın örneklemi, 2017-2018 eğitim-öğretim yılının bahardöneminde, Erzincan ilinde tespit edilen on sekiz ortaokuldaöğrenim gören toplam 742 beşinci sınıf öğrencisindenoluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak ‘Kişisel Bilgi Formu (KBF)’ve ‘Dijital Okuryazarlık Ölçeği (DOÖ)’ kullanılmıştır. Çalışmanınsonuçlarına göre araştırmaya katılan öğrencilerin genel olarakdijital okuryazarlık becerisi puanlarının yüksek olduğubelirlenmiştir. Öğrencilerin dijital okuryazarlık becerisidüzeylerinin; yerleşim yeri, kardeş sayısı, anne ve baba eğitimdurumu, anne ve baba mesleği, sosyal bilgiler dersi karne notu,evlerinde bilgisayar veya tablet olması durumu, evlerinde internetbağlantısı olması durumu ve internete bağlanma sıklığına göreanlamlı bir şekilde farklılaştığı görülmüştür. Ancak, öğrencilerindijital okuryazarlık düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı olarakfarklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: The Investigation of Digital Literacy of Fifth Grade Secondary School Students
Öz: With the developments in information and communication Technologies, digital Technologies nearly became an indispensable part of our life. As in many fields, education benefits from digital technology as well. However, it is required for individuals to gain some skills to benefit from digital technologies much better. Digital literacy skill is one of the leading skills, too. That’s why; digital literacy skill has been introduced and involved in programs of instruction. One of these programs is 2018 Social Studies Curriculum. Based on this situation it is aimed at examining the digital literacy skills of 5th grade secondary students in terms of various variables. Correlational Survey Model, which is quantitative method, was used in the study. The sample of the study consists of a total of 742 5th grade students who study at 18 different secondary schools specified in Erzincan Province at the spring semester of 2017-2018 academic year. As data collection tool, ‘Personal Knowledge Form’ and ‘Digital Literacy Skill Scale’ was used. It was determined that students attending the study have high level of digital literacy skill scores in general according to results of the study. It was concluded that students’ digital literacy levels are different from one another significantly depending on; settlement, number of sibling, mother’s and father’s occupation, school report mark of Social Studies, whether there is computer or tablet at their homes, having internet connection at home and the frequency of connecting to the internet. However, it was cocncluded that students’ digital literacy level did not change significantly according to gender.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acar, Ç. (2015). Anne ve babaların ilkokul ortaokul ve lise öğrencisi çocukları ile kendilerinin dijital okuryazarlıklarına ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). T.C. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Altun, A. (2003). Öğretmen adaylarının internete yönelik tutumları. Eğitim ve Bilim, 28(127), 3-9.
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Adapazarı: Sakarya Kitapevi.
- Aşıcı, T. B. ve Usluel, Y. K. (2009). Sayısal uçurumun üniversite öğrencilerinin demografik özelliklerine göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 73-84.
- Avcı, E. K. ve Faiz, M. (2018). 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitapları “etkin vatandaşlık” öğrenme alanında yer alan becerilerin ve değerlerin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 2(1), 1-21.
- Blikstad-Balas, M. (2015). Digital literacy in upper secondary school–what do students use their laptops for during teacher ınstruction?. Nordic Journal of Digital Literacy, 10, 122-137.
- Bozkurt, F. ve Çoşkun, D. (2018). 21. yy okuryazarlığı: Öğretmen adaylarının medya algılarına genel bir bakış. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 493-511. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.381046
- Buckingham, D. (2010) Defining Digital Literacy. Bachmair, B. (Ed.), Medienbildung in neuen kulturräumen (s. 59-71) içinde. VS Verlag für Sozialwissenschaften. https://doi.org/10.1007/978-3-531-92133-4_4
- Burge, K.B. (2001). UCI computer arts: Building gender equity while meeting iste nets. Paper presented at the National Educational Computing Conference, “Building on the future”, Chicago.
- Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 9. bs., Ankara: Pegem Akademi.
- Creswell, W. J. (2016). Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. Selçuk Beşir Demir (Çev. Edt.). Ankara: Eğiten Kitap.
- Çetin, O., Çalışkan, E. ve Menzi, N. (2012). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterlilikleri ile teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 11(2), 273-291.
- Çetinkaya, Y. (2008). Information and communication technology education in primary schools: students’ competencies, attitudes and needs (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Çokluk Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, 2.bs., Ankara: Pegem Akademi.
- Dağtaş, A., Yıldırım, Ö. K., Başoğlu, N., Kaplan, T. ve Taş, H. (2015). Türkçe öğretimi araştırma ve uyulama merkezlerinde Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin bilgisayar okuryazarlığı düzeyleri: Gaziantep, Bolu örneklemi. Route Educational and Social Science Journal, 2(1), 32-49. https://doi.org/10.17121/ressjournal.220
- Deryakulu, D. (2007). Seçmeli bilgisayar dersi ve bilgisayar öz-yeterlik algısının 8. sınıf öğrencilerinin seçmek istedikleri mesleklerle ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 1-22. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000146
- Dönmez, G. (2019). Lise öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı ile dijital okuryazarlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gelen, İ. (2017). P21-program ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD Uygulamaları). Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15-29.
- Gilster, P. (1997). Digital Literacy, New York: Wiley Computer Pub.
- Gömleksiz, M. N. ve Cüro, E. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının toplumsal ihtiyaçları karşılama düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri. Millî Eğitim Dergisi, 190, 145-167.
- Hamutoğlu, N. B., Güngören, Ö. C., Uyanık, G. K. ve Erdoğan, D. G. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429. https://doi.org/10.12984/egeefd.329432
- Karabacak, Z. İ. ve Sezgin, A. A. (2019). Türkiye’de dijital dönüşüm ve dijital okuryazarlık. Türk İdare Dergisi, 91(488), 319-343.
- Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler, 32. bs., Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Kıncal, R. Y. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 5.bs., Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Kılıç, E. and Yıldırım, Z. (2008). Understanding Net Generation: Students’ Profiles on Using Information and Communication Technologies and Their Preferences of Playing Games. In The European Conference on Educational Research (ECER 2008), From Teaching to Learning.
- Knobel, M. and Lankshear, C. (2006). Digital literacy and digital literacies: policy, pedagogy and research considerations for education. Nordic Journal of Digital Literacy, 1(01), 12-24.
- Koch, S. C., Müller, S. M. and Sieverding, M. (2008). Women and computers. Effects of stereotype threat on attribution of failure. Computers and Education, 51(4), 1795-1803. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2008.05.007
- Kuhlemeier, H. and Hemker, B. (2007). The impact of computer use at home on students’ Internet skills. Computers and Education, 49(2), 460-480. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2005.10.004
- Kurt, A. A., Çoklar, A. N., Kılıçer, K. and Yıldırım, Y. (2008). Evaluation of the skills of K-12 students regarding the national educational technology standards for students (NETS* S) in Turkey. Online Submission, 7(3), 9-15.
- Kuzu, A. vd. (2008). İnternet kullanımı ve aile (internet use and family). Ankara: T. C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (Prime ministry of Turkey, General Directorate of Family and Social Research) Bilim Serisi: 133.
- Maden, S., Maden, A. ve Banaz, E. (2018). Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitaplarının dijital okuryazarlık bağlamında değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(55), 685-695. https://doi.org/10.17719/jisr.20185537239
- Malkoç, E. (2018) Bilgisayar ve internet kullanımının sosyal bilgiler öğretiminde başarıya ve kalıcılığa etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Martin, A. (2005). DigEuLit – a european framework for digital literacy: a progress report. Journal of eLiteracy, 2, 130-136.
- Martin, A. and Grudzieci, J. (2006). DigEuLit: Concepts and tools for digital literacy development. Innovation in Teaching and Learning in Information and Computer Sciences, 5(4), 249-267. https://doi.org/10.11120/ital.2006.05040249
- Meyers, E. M., Erıckson, I. and Small, R. V. (2013). Digital literacy and informal learning environments: an introduction. Learning, Media and Technology, 38(4), 355-367. https://doi.org/10.1080/17439884.2013.783597
- Mustafa Ö. ve Fırat E. A. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilgi iletişim teknolojilerinden yararlanma düzeyleri ve bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişki. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 1-28. https://doi.org/10.14520/adyusbd.683
- Özçelik, H. ve Kurt, A. A. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayar özyeterlikleri: Balıkesir ili örneği. İlköğretim Online, 6(3), 441-451.
- Özerbaş, M. A. ve Kuralbаyeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), s. 16-25. https://doi.org/10.21666/muefd.314761
- Özmusul, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanma düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). T.C. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
- Öztürk, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin dijital vatandaşlık düzeyleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). T.C. Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
- Pala, Ş. M. (2019). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi bilim teknoloji ve toplum öğrenme alanına ilişkin akademik başarı ve becerilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
- Ribble, M. (2011). Digital Citizenship in Schools. Washington, DC: International Society for Technology in Education (ISTE).
- Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 89-101.
- Stripling, B. (2010). Teaching students to think in the digital environment: digital literacy and digital inquiry. School Library Monthly, 26(8), 16-19.
- Şerefhanoğlu, H., Nakiboğlu, C. ve Gür, H. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilgisayara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Balıkesir örneği. İlköğretim Online, 7 (3), 785-799.
- Tavakol, M. and Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach's Alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53-55. https://doi.org/10.5116/ijme.4dfb.8dfd
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Ankara.
- Tsai, C. C., Lin, S. S. and Tsai, M. J. (2001). Developing an internet attitude scale for high school students. Computers and Education, 37(1), 41-51. https://doi.org/10.1016/S0360-1315(01)00033-1
- Tuti, S. (2005). Eğitimde bilişim teknolojileri kullanımı performans göstergeleri, öğrenci görüşleri ve öz-yeterlik algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Ünal, D. P. (2017). Bir öğretim programındaki dijital vatandaşlık öğeleri ve ortaöğretim öğrencilerinin dijital vatandaşlık ögelerine sahip olma durumlar. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 180-195.
- Vekiri, I. (2010). Socioeconomic differences in elementary students’ ICT beliefs and out-of-school experiences. Computers and Education, 54(4), 941-950. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.09.029
- Yaşar, Ç. (2019). BÖTE öğretmen adaylarının kariyer eğilimlerinin, sosyal medyaya ilişkin görüşlerinin ve dijital okuryazarlık beceri düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). T.C. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
- Yontar, A . (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7 (4) , 815-824. https://doi.org/10.16916/aded.593579
- Yıldırım, Y. (2015). İlköğretim öğrencilerinin teknoloji kullanım yeterlikleri ve teknoloji kullanımını etkileyen faktörler. Eskişehir Ziya Gökalp İlkokulu, 39(87), 12-18.
- Yılmaz, F., ve Ersoy, A. (2014). Besinci sınıf öğrencilerinin BİT erişim olanakları ve BİT okuryazarlık düzeyleri arasındaki dijital bölünme. Journal of Educational Science, 2(2), 16-32.
| APA | Pala Ş, BAŞIBÜYÜK A (2020). Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. , 897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| Chicago | Pala Şenol Mail,BAŞIBÜYÜK ADEM Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. (2020): 897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| MLA | Pala Şenol Mail,BAŞIBÜYÜK ADEM Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. , 2020, ss.897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| AMA | Pala Ş,BAŞIBÜYÜK A Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. . 2020; 897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| Vancouver | Pala Ş,BAŞIBÜYÜK A Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. . 2020; 897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| IEEE | Pala Ş,BAŞIBÜYÜK A "Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi." , ss.897 - 921, 2020. 10.30703/cije.672882 |
| ISNAD | Pala, Şenol Mail - BAŞIBÜYÜK, ADEM. "Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi". (2020), 897-921. https://doi.org/10.30703/cije.672882 |
| APA | Pala Ş, BAŞIBÜYÜK A (2020). Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(3), 897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| Chicago | Pala Şenol Mail,BAŞIBÜYÜK ADEM Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi 9, no.3 (2020): 897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| MLA | Pala Şenol Mail,BAŞIBÜYÜK ADEM Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, vol.9, no.3, 2020, ss.897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| AMA | Pala Ş,BAŞIBÜYÜK A Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 2020; 9(3): 897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| Vancouver | Pala Ş,BAŞIBÜYÜK A Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 2020; 9(3): 897 - 921. 10.30703/cije.672882 |
| IEEE | Pala Ş,BAŞIBÜYÜK A "Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi." Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9, ss.897 - 921, 2020. 10.30703/cije.672882 |
| ISNAD | Pala, Şenol Mail - BAŞIBÜYÜK, ADEM. "Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi". Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi 9/3 (2020), 897-921. https://doi.org/10.30703/cije.672882 |
