Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki

Karadag, Ezgi; Girgin, Nurşen

doi:10.31832/smj.1075527

Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki

Nurşen Girgin, (Sultangazi Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, Türkiye)

Ezgi KARADAĞ (Dokuz Eylül Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Onkoloji Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Sakarya Tıp Dergisi

35 9

Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 390 - 402 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31832/smj.1075527 İndeks Tarihi: 05-10-2022

Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki

Öz:

Bu çalışma kanserli hastaların, spiritüel iyilik hali ve psikolojik dayanıklılık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacı ile planlandı. Korelasyonel ve tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışma, Eylül 2019-Aralık 2020 tarihleri arasında Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi kemoterapi ünitesinde tedavi gören, 293 hasta ile yapılmıştır. Çalışmada; Anket formu, Spiritüel İyilik Ölçeği (FACIT SP12) ve Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği (PDÖ) kullanılmıştır. Bu çalışma sonucunda spiritüel iyilik hali ile psikolojik dayanıklılık puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur (r=0.867, p

Anahtar Kelime: kanser spiritualite hemşirelik

Relationship Between Spiritual Well-Being and Psychological Endurance Level in Cancer Patients Receiving Outpatient Chemotherapy

Öz:

Introduction This study was planned to examine the relationship between the level of spiritual well-being and psychological resilience of cancer patients. Materials and Methods This correlational and descriptive study was conducted with 293 patients who received chemotherapy treatment in the chemotherapy unit of Istanbul Haseki Training and Research Hospital between September 2019 and December 2020. In the study; Questionnaire form, Spiritual Well-Being Scale (FACIT SP12) and Psychological Resilience Scale (PRS) were used. Results As a result of this study, it was found that there was a significant positive correlation between the spiritual well-being and the mean scores of psychological resilience (r=0.867, p<0.001). Conclusion Oncology nurses should routinely diagnose the spiritual well-being and resilience of cancer patients and reflect and implement initiatives to increase resilience and improve spiritual well-being in their nursing care plans.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. American Cancer Society. Global Cancer Facts & Figures 4th Edition (İnternet). 2018 (Erişim Tarihi: 15.02.2019) Erişim adresi: https://www.cancer.org/content/dam/cancer-org/research/cancer-facts-and-statistics/annual-cancer-facts-and-figures/2018/cancer-facts-and-figures-2018.pdf
2. Türkiye Kanser Daire Başkanlığı. Türkiye Kanser İstatistikleri (İnternet). 2014 (Erişim Tarihi:12.02.2019). Erişim Adresi: http://www.kanser.saglik.gov.tr/
3. Global Cancer Observatory. Cancer Tomorrow (İnternet). 2020 (Erişim Tarihi 26.02.2021). Erişim Adresi: Global Cancer Observatory (iarc.fr))
4. Canada AL, Murphy PE, Fitchett G, Peterman AH, Schover LR. A 3-factor model for the FACIT-Sp. Psycho-Oncology. 2008; 17: 908-916.
5. Surbone A, Baider L. The spiritual dimension of cancer care. Critical Reviews in Oncology / Hematology. 2010; 73: 228–235.
6. Çınar F, Eti Aslan F. Spiritualizm ve Hemşirelik: Yoğun bakım hastalarında spiritüel bakımın önemi. G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN. 2017; 3(1): 37-42.
7. Rohde G, Kersten C, Vistad I, Mesel T. Spiritual well-being in patients with metastatic colorectal cancer receiving noncurative chemotherapy. Cancer Nursing. 2017; 40(3): 209–216.
8. Halıcı Kurtulan M, Karaımak Ö. Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Spiritual Psychology and Counseling, 2016;1: 163‒187.
9. Visser A, Garssen B, Vingerhoets A. Spirituality and well-being in cancer patients: a review. Psycho-Oncology. 2010; 19: 565–572.
10. Kavak F, Özdemir A, Dural G. The Relation between spiritual wellbeing and psychological resilience among patients diagnosed with advanced gastrointestinal cancer. Current Psychology (İnternet). 2019 (Erişim Tarihi 12.02.2021). Erişim adresi: https://doi.org/10.1007/s12144-018-0116-0
11. Hintistan S, Pekmezci H, Nural N, Güner GS. Kemoterapi alan hastalarda psikolojik semp- tomlar. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 2015; 4(1): 1-9.
12. Karaırmak Ö. Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri, ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2006; 3 (26): 130-139.
13. Basım NH, Çetin F. Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği’nin Güvenilirlik ve Geçer- lilik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011; 22:2, 104-114.
14. Karaırmak Ö, Çetinkaya RŞ. Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: Duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2011; 4 (35): 30-43.
15. Terzi Ş. Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2008; 29: 1-9.
16. Karakaş S. Kanser hastalarının hastalığı değerlendirme biçimlerinin anksiyete depresyon ve yaşam kalitesine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2007.
17. Ripamonti CI, Santini D, Maranzano E, Berti M, Roila F. Management of cancer pain: Clinical Practice Guidelines. Ann Oncol. 2012; 23(7): 139-154.
18. Albayrak A, Kurt E. Relationship between depression levels due to pain and loss of limb (mastectomy) and quality of life and religiosity in patients with breast cancer. DEUİFD Din Psikolojisi Özel Sayısı. 2016; 41–81.
19. Kavas E, Kavas N. Spiritual support perception scale development, validity and reliability. International Periodical for the languages, literature and History of Turkish or Turkic. 2014; 9: 905–915.
20. Gonzalez P, Castaneda SF, Dale J, Medeiros AE, Buelna C, Nunez A, et al. Spiritual well-be- ing and depressive symptoms among cancer survivors. Supportive Care in Cancer. 2014; 22: 2393–2400.
21. Smith L, Webber R, Defrain J. Spiritual well-being and its relationship to resilience in young people: A mixed methods case study. SAGE Open. 2013; 3: 1–16.
22. Fombuena M, Galiana L, Barreto P, Olive A, Pascual A, Rubio AS. Spirituality in patients with advanced illness: The role of symptom control, resilience and social network. Journal of Health Psychology. 2016; 21(12): 2765–2774.
23. Tuck I, Anderson L. Forgiveness, flourishing, and resilience: The ınfluences of expressions of spirituality on mental health recovery. Issues in Mental Health Nursing. 2014; 35(4): 277–282.
24. Hunter-Hernandez M, Costas-Muniz R, Gany F. Miss oppurtunity: Spirituality as a bridge to resilience in Latinos with cancer. Journal of Religion and Health. 2015; 54(6): 2367–2375.
25. Rabow MW, Knish SJ. Spiritual well-being among outpatients with cancer receiving con- current oncologic and palliative care. Supportive Care in Cancer, 2014; 23(4): 919 –923.
26. Peterman A, Fitchett G, Brady LM, et al. Measuring spiritual well-being in people with cancer: The Functional Assessment of Chronic Illness Therapy– Spiritual Well-Being Scale. Annals of Behavioral Medicine. 2002; 24(1): 49–58.
27. Aktürk Ü, Erci B, Araz M. Functional evaluation of treatment of chronic disease: Validity and reliability of the Turkish version of the Spiritual Well-Being Scale. Palliative and Sup- portive Care. 2017; 15: 684–692.
28. Frıborg O, Barlaug D, Martınussen M, Rosenvınge JH, Hjemdal O. Resilience in Relation to Personality and Intelligence. International Journal of Methods in Psychiatric Research. 2005; 14(1): 29-42.
29. Dane E, Olgun N. Hemodiyaliz Hastalarının Psikolojik Dayanıklılık Durumları ve Etkile- yen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2016; 11(1): 43-54.
30. Purnell JQ, Andersen BL, Wilmot JP. Religious practice and spirituality in the psychological adjustment of survivors of breast cancer. Couns Values. 2009; 53(3): 165.
31. Öner H. Cerrahi onkolojik hastalarda spiritualite ve yaşam kalitesi (Yüksek Lisans Tezi). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi; 2012.
32. Kavalalı Erdoğan T. Onkoloji Hastalarında Yalnızlık Ve Ölüm Algısı İle Spiritüel İyilik Hali Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi; 2019.
33. Yüksel Ş. Onkolojik Cerrahi Geçiren Hastaların Spiritualite Ve Umut Durumlarının Belir- lenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi; 2019.
34. Eren B. Hematoloji Hastalarında Psikolojik Sağlamlık Ve Etkileyen Faktörler (Yüksek Li- sans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2019.
35. Akyüz M. Meme Kanseri Tanılı Hastalarda, Dindarlık Düzeyi ile Psikolojik Dayanıklılık ve Travma Sonrası Büyüme Arasındaki İlişkinin Araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi; 2017.
36. Yalçın Y. Meme Kanseri Tanısı Almış Hastaların Teşhisden Önce Stresli Yaşam Olaylarıyla Karşılaşma Durumları Ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeylerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi; 2015.
37. A Al Eid N, Alqahtani M, Marwa K, Arnout B, Alswailem H, Al Toaimi A. Religiosity, Psychological Resilience, and Mental Health Among Breast Cancer Patients in Kingdom of Saudi Arabia. Breast Cancer: Basic and Clinical Research. 2020; 14: 1–13.
38. Kılıçkap S. Kanser hastalarında yaşam kalitesi ile hastalığın klinopatolojik özellikleri ara- sındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2009.
39. Phenwan T, Peerawong T, Tulathamki JK. The meaning of spirituality and spiritual well-be- ing among thai breast cancer patients: A qualitative study. Indian J Palliat Care. 2019; 25(1).
40. Delgado-Guay M, Parsons H, Hui D, De La Cruz M, Govan K, Bruera E, ve ark. The impact of spirituality, religiosity, and spiritual pain in coping strategies and quality of life (QOL) of caregivers of advanced cancer patients (CACP) in the palliative care (PC) setting. Journal of Pain and Symptom Management. 2011; 41(1): 282.
41. Kahraman BN. Akciğer Kanseri Hastalarında Spiritüel İyilik Halinin Hastalık Algısına Et- kisi (Yüksek lisans Tezi). Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi; 2020.
42. Güngör E. Kanser Tanısı Alan Bireylerde Travma Sonrası Büyüme Ve Psikolojik Dayanık- lılık Düzeylerinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2019.
43. Sevim E. Kemoterapi Alan Kanser Hastalarının Psikolojik Dayanıklılık Ve Umut Düzeyleri- nin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Okan Üniversitesi; 2018.
44. Atay M. Kemoterapi tedavisi gören kanser hastalarında psikolojik dayanıklılık ve hayatın anlamının yaşanan semptomlar üzerine etkisi (Yüksek Lisan Tezi). İstanbul: Sağlık Bilimleri Üniversitesi; 2019.
45. Gultekin A, Kavak F, Özdemir A. The correlation between spiritual well-being and psycho- logical resilience in patients with liver transplant (İnternet). 2019 (Erişim Tarihi 09.03.2021) Erişim Adresi: doi: 10.5455/medscience.2018.07.8997.
46. Kasapoğlu F. COVID-19 Salgını Sürecinde Kaygı ile Maneviyat, Psikolojik Sağlamlık ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies. 2020; 15(4): 599-614.
47. Uysal V, Kaya Göktepe A, Karagöz S, İlerisoy M. Dinî Başa Çıkma ile Umut, Hayat Mem- nuniyeti ve Psikolojik Sağlamlık Arasındaki Etkileşim Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2017; 52(52): 139-160.
48. Türker N.TY. Yetişkinlerde dindarlık ve psikolojik sağlamlık ilişkisi üzerine bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi) Bursa: Uludağ Üniversitesi; 2018.
49. Mahdian Z, Ghaffari M. The mediating role of psychological resilience, and social support on the relationship between spiritual well-being and hope in cancer patients. Journal of Fun- damentals of Mental Health. 2016; 18(3): 130-8.
50. Craven RF, Hirnle CJ. Fundamental of nursing: Human health and function. 4th ed. Phila- delphia: Lippincott, Williams and Wilkins; 2003. 1383-92.
51. Öcalan S, Üzar Özçetin YS. Kanser Deneyiminde Ruminasyon, Tükenmişlik ve Psikolojik Sağlamlık. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2020; 12(3):421-433.
52. Üzar-Özçetin YS, Hiçdurmaz D. Effects of an empowerment program on resilience and posttraumatic growth levels of cancer survivors: A randomized controlled feasibility trial. Cancer Nurs,2019;42:1-13.

APA	Girgin N, Karadag E (2022). Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. , 390 - 402. 10.31832/smj.1075527
Chicago	Girgin Nurşen,Karadag Ezgi Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. (2022): 390 - 402. 10.31832/smj.1075527
MLA	Girgin Nurşen,Karadag Ezgi Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. , 2022, ss.390 - 402. 10.31832/smj.1075527
AMA	Girgin N,Karadag E Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. . 2022; 390 - 402. 10.31832/smj.1075527
Vancouver	Girgin N,Karadag E Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. . 2022; 390 - 402. 10.31832/smj.1075527
IEEE	Girgin N,Karadag E "Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki." , ss.390 - 402, 2022. 10.31832/smj.1075527
ISNAD	Girgin, Nurşen - Karadag, Ezgi. "Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki". (2022), 390-402. https://doi.org/10.31832/smj.1075527

APA	Girgin N, Karadag E (2022). Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. Sakarya Tıp Dergisi, 12(3), 390 - 402. 10.31832/smj.1075527
Chicago	Girgin Nurşen,Karadag Ezgi Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. Sakarya Tıp Dergisi 12, no.3 (2022): 390 - 402. 10.31832/smj.1075527
MLA	Girgin Nurşen,Karadag Ezgi Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. Sakarya Tıp Dergisi, vol.12, no.3, 2022, ss.390 - 402. 10.31832/smj.1075527
AMA	Girgin N,Karadag E Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. Sakarya Tıp Dergisi. 2022; 12(3): 390 - 402. 10.31832/smj.1075527
Vancouver	Girgin N,Karadag E Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki. Sakarya Tıp Dergisi. 2022; 12(3): 390 - 402. 10.31832/smj.1075527
IEEE	Girgin N,Karadag E "Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki." Sakarya Tıp Dergisi, 12, ss.390 - 402, 2022. 10.31832/smj.1075527
ISNAD	Girgin, Nurşen - Karadag, Ezgi. "Ayaktan Kemoterapi Alan Kanserli Hastaların Spiritüel İyilik Hali ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyi Arasındaki İlişki". Sakarya Tıp Dergisi 12/3 (2022), 390-402. https://doi.org/10.31832/smj.1075527