Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*

Semiha ŞAHİN (Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
42 0
Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1909 - 1928 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*

Öz:
Araştırmanın amacı, Müfredat Laboratuar Okullarında öğretimsel liderlik ile okul kültürünü incelemek ve öğretimsel liderliğin okul kültürünü yordayıp yordamadığını saptamaktır. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemi ile yapılmış ve “Öğretimsel Liderlik Ölçeği” ve “Okul Kültürü Ölçeği” adlı ölçme araçları kullanılmıştır. Ölçme araçları İzmir’de MLO’dan 157 ilköğretim okulu öğretmenine uygulanmıştır. İstatistiksel sonuçlar göstermiştir ki öğretmenler okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik stillerini (Ort.=3.39-3.64) ve okul kültürünü olumlu (Ort.=3.63.-4.00) algılamaktadırlar. Öğretmenlerin yaş ve hizmet sürelerine göre algıları arasında farklılık yoktur. Okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik stilleriyle ve okul kültürü arasında ise olumlu ve yüksek düzeyde bir ilişki vardır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretimsel liderliğin okul kültürünün tüm boyutları üzerinde önemli bir etkisi vardır. Öğretimsel liderlik en çok okul liderliği boyutunu etkilemektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

The relationship between instructional leadership style and school culture (İzmir case)*

Öz:
The purpose of this study is to examine instructional leadership and school culture in CLS and to determine whether instructional leadership explains the culture of the school. This is a quantitative investigation and the instruments named “Instructional Leadership Inventory” and “Inventory of School Culture” was used for this study. The inventories were applied to 157 urban elementary schools where teachers worked the six Curriculum Laboratory Schools (CLS) in İzmir. The overall statistical findings indicated that teachers tend to perceive the instructional leadership style of their principals (M.=3.39-3.64) and the culture of their schools (M.=3.63.- 4.00) positively. There is no significant difference among groups as teachers’ age and length of service. There is a positive and high level relationship between the principals instructional leadership style and school culture. The results indicate that instructional leadership statistically has a significant influence upon all factors of school culture. As a factor of school culture, school leadership was most significantly influenced by instructional leadership.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Açıkgöz, K. (1994). Eğitimde etkili yönetici davranışları. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
  • Aksoy, E. ve Işık, H. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin öğretim liderliği rolleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 235-249.
  • Alig-Mielcarek, J. M. (2003). A model of school success: Instructional leadership, academic press, and student achievement. Unpublished doctoral dissertation, University of Ohio State, Columbus, US.
  • Atay, K. (2001). Öğretmen yönetici ve denetmenlerin bakış açısından okul kültürü ve öğretmenlerin verimliliğine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7 (26), 179-194.
  • Balcı, A. (1993). Etkili okul: Kuram, uygulama ve araştırma. Ankara: Yavuz Dağıtım.
  • Barth, R. S. (2002). The culture builder. Educational Leadership, 59 (8), 6-11.
  • Bayrak, N. (2001). İlköğretim okul yöneticilerinin liderlik özellikler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Blasé, J., & Blasé, J. (1994). Empowering teachers: What successful principals do. CA: Corwin Press.
  • Blasé, J., & Blasé, J. (1999). Effective instructional leadership: Teachers’ perspectives on how principals promote teaching and learning in schools. Journal of Educational Administration, 38 (2), 130-141.
  • Blasé J., & Blasé J. (2000). Effective instructional leadership teachers’ perspectives on how principals promote teaching and learning in schools. Journal of Educational Administration, 38 (2), 130-141.
  • Blasé, J., & Blasé, J. (2004). Handbook of instructional leadership: How really good principals promote teaching and learning. Calif., Corwin: Thousand Oaks, US.
  • Budhal, R. S. (2000). The impact of the principal’s instructional leadership on the culture of teaching and learning in the school. Unpublished master’ thesis, University of South Africa, South Africa.
  • Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cafoğlu, Z. (1995). Okulların güçlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1 (4), 549-557.
  • Camburn, E., Goldring, E., Supovitz, J., Spillane, J., & Barnes, C. (2005). Study of school leadership school staff questionnaire. Consortium for Policy Research in Education, Institute for Social Research University of Michigan.
  • Campo, C. (1993). Collaborative school cultures: How principals make a difference. School Organization, 13 (2), 199-127.
  • Can, N. (2007). İlköğretim okulu yöneticisinin bir öğretim lideri olarak yeni öğretim programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasındaki yeterliliği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3 (2), 228-244.
  • Canizo, T. L. (2002). Establishing collaborative structures and relationships: Teacher leaders’ experiences. Unpublished doctoral dissertation, The University of Arizona, Arizona.
  • Cavanagh, R. F., MacNeill, N., & Reynolds, P. (2004). School culture: Connections and disconnections. Practising Administrator, 26 (3), 30-33.
  • Celep, C. (2002). İlköğretim okullarında öğrenme kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8 (31), 356-373.
  • Cerit, Y. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin hizmet yönelimli liderlik rollerini gerçekleştirme düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 88-98.
  • Chrispeels, J. H. (1992). Purposelful restructuring; Creating a culture for learning and achievement in elementary schools. London: The Falmer Press.
  • Çalık, C. ve Şehitoğlu, E. T. (2006). Okul müdürlerinin insan kaynakları yönetimi işlevlerini yerine getirebilme yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı Dergisi, 170, 94-109.
  • Çelik. V. (1999). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Yayın.
  • Çelik, V. (2002). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegema yayıncılık.
  • Çelikten, M. (2004). Bir okul müdürünün günlüğü. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1), 123-135.
  • Dağlı, A. (2000). İlköğretim öğretmenlerinin algılarına göre ilköğretim müdürlerinin etkili müdürlük davranışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23, 431-442.
  • Deal, T. E., & Peterson, K. D. (1998). How leaders influence the culture of schools. Educational Leadership, 56 (1), 28-30.
  • Deal T. E., & Peterson, K. D. (1999). Shaping school culture: The heart of leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
  • Deal, T. E., & Peterson, K. D. (2000). The Leadership paradox: Balancing logic and artistry in schools. San Francisco: Jossey Bass.
  • Demirtaş, Z. (2010). Okul kültürü ile öğrenci başarısı arasında ilişki. Eğitim ve Bilim, 35 (158), 1-13.
  • Donaldson, G. A. (2001). Cultivating leadership in schools: Connecting people, purpose, and practice. New York: Teachers College Press.
  • Dönmez, B. (2002). Bir okul geliştirme modeli olarak laboratuar okulları uygulamasının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 27 (126), 70-83.
  • DuPont, J. P. (2009). Teacher perceptions of the influence of principal instructional leadership on school culture: A case study of the American Embassy School in New Delhi, India. Unpublished doctoral dissertation, University of Minnesota, US.
  • Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı [EARGED]. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı MLO Uygulamaları. B.B. 08.O.33.07.00-11237648.
  • Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı [EARGED]. (2010). Müfredat laboratuar okulu modeli. http://earged. meb.gov.tr/earged/Gelistirme/mlo.html adresinden 08 Ocak 2011 tarihinde edinilmiştir.
  • Fowler, K. S. (2006). The relationship of school culture and Arkansas Primary Benchmark assessment scores, Unpublished doctoral dissertation, University of Arkansas, Arkansas.
  • Fullan, M. G. (1992). Successful school improvement. Buckingham: Open University Press.
  • Giles, W. A. (1998). A study of school culture in a higher achieving and lower achieving urban high school. Unpublished doctoral dissertation, University of Kansas, Lawrence.
  • Gökyer, N. (2004). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği rollerini gerçekleşme düzeyleri ve bu rolleri sınırlayan etkenler. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Gruenert, S. (2005). Correlations of collaborative school cultures with student achievement. National Association of Secondary School Principals (NASSP) Bulletin, 89, 43-55.
  • Gümüşeli, A. İ. (1996a). Okul müdürlerinin öğretim liderliğini sınırlayan etkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2 (31), 414-429.
  • Gümüşeli, A. İ. (1996b). İstanbul ilindeki ilköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği davranışları [Yayımlanmış Araştırma]. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş okul müdürlerinin liderlik alanları. Kuram ve. Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 28, 531–548.
  • Hallinger, P., & Murphy, J. (1985). Assessing the instructional leadership behavior of principals. Elementary School Journal, 86 (2), 217-248.
  • Halverson, R., Grigg, J., Prichett, R., & Thomas, C. (2007) The new instructional leadership: Creating data-driven instructional systems in schools. Journal of School Leadership, 17 (2), 159-193.
  • Handy, C. (1993). Understanding organization (4th ed.). London: Penguin Group.
  • Hargreaves, A., Earl, L., Moore, S., & Manning, S. (2001). Learning to change: Teaching beyond subjects and standards. San Francisco, Jossey-Bass A Wiley Company.
  • Harris, A. (2002). School improvement: What’s in it for schools? New York: Roadledge Falmer.
  • Hart, A. W., & Bredeson, P. V. (1996). The principalship: A theory of professional learning and practice. New York City: McGraw-Hill.
  • Hopkins, R. (2000). Transition culture: An evolving exploration in to head, heart and hands of energy descent, USA: The Walnut Books.
  • Horn-Hasley, K. (2007). An examination of school culture and student engagement in a test–focused age of accountability. Unpublished doctoral dissertation, Texas A & M University, US.
  • Hoy A. W., & Hoy, W. K. (2003). Instructional leader: A learning-centered guide. Boston: Allyn Bacon.
  • Hunter, C. M. (1995). Los Angeles unified school district middle school principals’ instructional leadership behaviors and academic achievement. Unpublished doctoral dissertation, California University, California.
  • İbicioğlu, C. (1999). İlköğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik davranışları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
  • İnandı, Y. ve M. Özkan. (2006). Resmi ilköğretim okulları ve liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin görüşlerine göre müdürler ne derece öğretim liderliği davranışları göstermektedir? Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (2), 123-149.
  • Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1989). Leading the cooperative schools. Minnesota: Interaction Book Company.
  • Jones, M. T. (1998). The Relationship of organizational commitment to the organizational culture of high schools. Unpublished doctoral dissertation, Widener University, Chester, US.
  • Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Kaykanacı, M. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin yönetim islerine verdikleri önem ve harcadıkları zaman. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11 (1), 137–158.
  • Koçman, E. A. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin vizyoner liderlik davranışları ve okul kültürü. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Kotter, J. P., & Heskett, J. L. (1992). Corporate culture and performance. New York: Hardcover.
  • Lambert, L. (2002). A framework for shared leadership. Educational Leadership, 59 (8), 37-40.
  • Leithwood, K., Jantzi, D., & Steinbach, R. (1999). Changing leadership for changing times. Philadelphia: Open University Press.
  • Leonard, M. J. (2002). An analysis of one school’s effort to implement a whole school change initiative: The relationship between restructuring, professional development and classroom practices. Unpublished doctoral dissertation, Boston College, Boston.
  • Lima, N. E. (2006). A case study on principal behaviors cultivating a positive school culture in an elementary school. Unpublished doctoral dissertation, Johnson & Wales University, Rode Island.
  • Lord, C. (2001). Teacher; Instructional leadership teams and school climate: A descriptive study of leadership behavior and indicators of climate in secondary schools. Unpublished doctoral dissertation, The University of Connecticut, US.
  • Lucas, S. E. (2001). Transformational leadership: Principals, leadership teams, and school culture. Unpublished doctoral dissertation, The University of Missouri, Columbia, US.
  • Marcoulides, G. A., & Heck, R. H. (1993), Organizational culture and performance: Proposing and testing a model. Organization Science, 4, 209-225.
  • Masland, T. A. (1985). Organizational culture in the study of higher education. The Review of Higher Education, 8 (2), 157- 168.
  • Miles, M. T. (2002). The relative impact of principal instructional and transformational leadership on school culture. Unpublished doctoral dissertation, The University of Missouri- Columbia, US.
  • Murphy, J., & Hallinger, P. (1988). Characteristics of instructionally effective school districts. Journal of Educational Research, 81 (3), 175-181.
  • O’Donnell, R. (2003). Middle-level principals’ instructional leadership behaviors and student achievement. Unpublished doctoral dissertation, Lehigh University, Pennsylvania.
  • Özden, S. (2002). Öğretmen ve yöneticilerin değişim sürecinde oluşturdukları okul kültürünün, okulun verimliliğini artırabilmelerine yönelik algılama düzeyleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Özden, Y. (1998). Eğitimde dönüşüm. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Pehlivanoğlu, K. (1999). Özel ortaöğretim kurumlarındaki yönetici ve öğretmenlerin örgüt kültürü oluşturmadaki yeterlilik derecesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Peterson, K. D. (2002). Positive or negative? Journal of Staff Development, 23 (3), 10-15.
  • Savaşır, I. (1994). Ölçek uyarlamasındaki bazı sorunlar ve çözüm yolları. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (33), 27-32.
  • Schein, E. H. (1996). Three cultures of management: The key to organizational learning. Sloan Management Review, 38 (1), 9-20.
  • Schein, E. H. (2004). Organizational culture and leadership (3rd ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
  • Sergiovanni, T. J. (1986). Cultural and competing perspectives in administrative theory and practice. In T. J. Sergiovanni & J. E. Corbally (Eds.), Leadership and Organizational Culture: New Perspectives on Administrative Theory and Practice (pp. 1-12). Urbana and Chicago: University of Illinois Press.
  • Sergiovanni, T. J. (2005). Strengthening the heartbeat (1st ed.). US: Jossey-Bass.
  • Slater, R. O., Goldring, E., Bolman, L., Thurston, P. W., & Crow, G. M. (1994). Leadership and management processes. In W. K. Hoy (Ed.), Educational Administration: Ucea Document Base (pp. 6-31). New York: Mcgraw-Hill.
  • Smith, A. L. (2006). A study of the relationship between school culture and standardized test scores. Unpublished doctoral dissertation, University of Phoenix, Phoenix.
  • Strateji Geliştirme Başkanlığı. (2008). 2009 Yılı Bütçe Raporu. Ankara: Devlet Kitapları.
  • Şahin, İ. (2006). İlköğretim müfredat laboratuar okullarının okul geliştirme süreci açısından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Şahin, S. (2004). Okul müdürlerinin dönüşümcü ve sürdürümcü liderlik stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkiler (İzmir İli Örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Şahin, S. (2008a, Eylül). Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nde okul kültürü üzerine bir değerlendirme. 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sakarya.
  • Şahin, S. (2008b, Haziran). A comparative study on instructional leadership styles of the school principals in Turkey and the United States. International Conference on Educational Sciences 2008’de sunulan bildiri. Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazi Mağusa, KKTC.
  • Şahin, S. (2010). Okul kültürünün bazı değişkenler açısından incelenmesi (İzmir ili örneği). İlköğretim -Online E-Dergi, 9 (2), 561-575.
  • Şahin-Fırat, N. (2007). Okul kültürü ve öğretmenlerin değer sistemleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Şişman, M. (1994). Örgüt kültürü (Eskişehir il merkezindeki ilkokullarda bir araştırma). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Şişman, M. (2004). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Tanrıöğen, A. (2000). Temel eğitim öğretmenlerinin okul müdürlerinden bekledikleri öğretimsel liderlik davranışları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (12), http://pauegitimdergi. pau.edu.tr/DergiPdfDetay.aspx?ID=333 adresinden 04 Mayıs 2008 tarihinde edinilmiştir.
  • Taylor, J. E. (2004) Distributed instructional leadership and teachers’ perceptions of and motivation instructional improvement. Unpublished doctoral dissertation, The University of Michigan, Ann Arbor, Michigan.
  • Terzi, A. R. (1999). Özel ve devlet liselerinde örgütsel kültür (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Wagner, L. (1999). Instructional leadership in high-poverty schools. Unpublished doctoral dissertation, University of La Verne, US.
  • Weber, J. (1996). Leading the instructional program. In S. Smith & P. Piele (Eds.), School leadership (pp. 253-278). Eugene, Oregon: Clearinghouse of Educational Management.
  • Whitaker, B. (1997). Instructional leadership and principal visibility. Clearing House, 70 (3), 157-155.
  • Zepeda, S. J. (2003) The principal as instructional leader: A handbook for supervisor. New York: Eye on Education.
APA Sahin S (2011). Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. , 1909 - 1928.
Chicago Sahin Semiha Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. (2011): 1909 - 1928.
MLA Sahin Semiha Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. , 2011, ss.1909 - 1928.
AMA Sahin S Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. . 2011; 1909 - 1928.
Vancouver Sahin S Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. . 2011; 1909 - 1928.
IEEE Sahin S "Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*." , ss.1909 - 1928, 2011.
ISNAD Sahin, Semiha. "Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*". (2011), 1909-1928.
APA Sahin S (2011). Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1909 - 1928.
Chicago Sahin Semiha Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11, no.4 (2011): 1909 - 1928.
MLA Sahin Semiha Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.11, no.4, 2011, ss.1909 - 1928.
AMA Sahin S Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(4): 1909 - 1928.
Vancouver Sahin S Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(4): 1909 - 1928.
IEEE Sahin S "Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, ss.1909 - 1928, 2011.
ISNAD Sahin, Semiha. "Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği)*". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11/4 (2011), 1909-1928.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 17:18

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları