Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi

KARAKAYA, İsmail

Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi

İsmail KARAKAYA (Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

9 0

Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 215 - 229 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi

Öz:

Bu çalışmanın amacı, 2009 yılı Seviye Belirleme Sınavı (SBS) içerisindeki fen ve teknoloji alt testleri ile matematik alt testlerindeki maddelerin öğrencilerin cinsiyetine göre madde yanlılığı gösterip göstermediğini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda testler içerisinde değişen madde fonksiyonlarına (DMF) sahip maddeler Mantel- Haenszel (MH) yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. DMF gösteren maddelerin cinsiyete göre madde yanlılığı taşıyıp taşımadığını belirlemek için alan uzmanları ile ölçme ve değerlendirme uzmanlarının görüşlerine başvurulmuştur. Araştırma; 6913 (3614 erkek, 3299 kız) 6.sınıf, 6333 (3277 erkek, 3066 kız) 7.sınıf ve 9374 (4290 erkek ve 5084 kız) 8.sınıf olmak üzere toplam 22624 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda, fen ve teknoloji alt testler göz önüne alındığında, 6.sınıf SBS'de 2 madde (6 ve 16), 8. Sınıf SBS'de 3 madde (14, 15, 17) B düzeyinde DMF içermektedir. Fen ve teknoloji alt testlerinde DMF gösteren 5 maddenin 3'ü kızlar lehine, 2'si ise erkekler lehine işlemektedir. Matematik alt testlerine bakıldığında ise 6. Sınıf SBS'de 1 madde (3), 7.sınıf SBS'de 1 madde (3) ve 8. Sınıf SBS'de ise 2 madde de (2 ve 6) B düzeyinde DMF bulunmuştur. 6.7. ve 8. Sınıf SBS matematik alt testlerinde DMF gösteren 4 maddeden 3'ü erkekler, 1'i kızlar lehine çalışmaktadır. Fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinde DMF gösteren maddelerin, madde yanlılığı gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla uzmanların görüşlerine başvurulmuştur. Uzmanların görüşlerine göre maddelerdeki DMF'lerin madde yanlılığı oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

An investigation of item bias in science & tecnology subtests and mathematic subtest in level determination exam (LDE)

Öz:

The aim of this study is to determine the items in Science and Technology and Mathematics subtests of 6th, 7th, and 8th grades in the 2009 LDE, which was performed to select the students for the secondary schools, exhibited item bias with regard to student gender. Mantel-Haenszel (MH) method was used in order to determine the differential item functioning (DIF) of the items in the tests. The study was carried out with 22624 students in total, 6913 of whom were 6th year students (3614 males and 3299 females), 6333 of whom were 7th year students (3277 males and 3066 females) and 9374 of whom were 8th year students (4290 males and 5084 females). When the Science and technology subtest items are examined, it is seen that 2 (items number 6 and 16) in 6th grade, 3 in 8th grade (item number 14, 15, and 17) tests have B-level DIF. Among those five items 3 are favoring girls and 2 are favoring boys. In Mathematics subtests, item number 3 in 6th grade, item number 3 in 7th grade, and items 2 and 6 in 8th grade have DIF at B level. While 3 of those items work in favor of males, remaining 1 item works in favor of females. Content experts are asked for their opinion on the items having DIF to explore if any of them are biased. Based on the expert reviews it has been concluded that none of them includes gender bias.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Abedalaziz, N. (2010). A Gender- related differential item functioning of mathematics test items. The International Jo urnal of Educational and Psychological Assessment, 5, 101-116
Amrein, A. L., & Berliner, D. C. (2002 ). High-stakes testing, uncertainty, and student learning. Education Policy Analysis Archives, 10, 18. Retrieved March 20, 2011, from http://epaa. asu.edu/epaa/v10n18/.
Anıl, D. ve Güzeller, C. O (2010, Mayıs). Seviye belirleme sınavı yedinci sınıf fen ve teknoloji alt testi ile diğer alt testler arasındaki ilişkinin yol analizi ile incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölç me ve Değerlendirme II. Ulusal Kongresi’nde sunulan bildiri, Mersin Üniversitesi, Mersin.
Anıl, D., Güzeller, C. O., Çokluk, Ö., & Şekercioğlu, G. (2010) “Level determination exam (SBS-2008) the determination of the validity and reliability of 7th grade mathematics sub-test”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2 (2), 5292–5298.
Acar, T. (2008). Maddenin farklı fonksiyonlasmasını belirlemede kullanılan genellestirilmis asamalı doğrusal modelleme, lojistik regresyon ve olabilirlik oranı tekniklerinin karsılastırılması. Ya yımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bi limler Enstitüsü, Ankara.
Allalouf, A., Hambleton, R., & Sireci, S. (1999). Identifying the causes of DIF in translated verbal items. Journal of Educational Measurement, 36, 185-198.
Berberoğlu, G., Kaptan, F. ve Kutlu, Ö. (2002, Eylül). Türkiye genelinde sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersindeki üst düzey zihinsel becerilerinin incelenmesi. V. Ulusal Fen ve Ma tematik Eğitim Kongresi’nde sunulan bildiri, ODTÜ, Ankara.
Camilli, G., & Shepard, L. A. (1994). Methods for identifying biased test items. London: Sage.
Doğan, N. ve Öğretmen, T. (2008). Değişen madde fonksiyo nunu belirlemede Mantel - Haenszel, Ki-Kare ve Lojistik Regresyon tekniklerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 33 (148), 100-112.
Ding. C. S., Song, K., & Richardson, L. (2007). Do mathemati cal gender differences continue? A longitudinal study of gender difference and excellence in mathematics performance in the U.S. Educational Studies 40 (3), 279-295.
Geary, D. C. (1996). Sexual selection and sex differences in mathe matical abilities. Behavioral and Brain Sciences 19, 229-284
Gök, B., Kelecioğlu, H. ve Doğan, N. (2010). Değişen madde fonksiyonunu belirlemede Mantel–Haenszel ve Lojistik Reg resyon tekniklerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35 (156), 3-16
Guilera, G., Gomez-Benito, J., & Hidalgo, M. D. (2009). Scien tific production on the Mantel-Haenszel procedure as a way of detecting DIF. Psicothetrta, 2 (3), 492-498.
Güzeller, C. (2005). Ortaöğretim kurumları öğrenci seçme sı navının Türkçe dil yeterlilikleri açısından modellenmesi. Kas tamonu Eğitim Dergisi, 14 (2), 403-412.
Kalaycıoğlu, D. B., & Berberoğlu, G. (2010). Differential Item Functioning Analysis of the Science and Mathematics Items in the University Entrance Examinations in Turkey. Journal of Psychoeducational Assessment. Retrieved De cember 29 2010 from http://jpa.sagepub.com/content/ear ly/2010/12/14/0734282910391623
Kristjansson , E., Aylesworth, R., Mcdowell, I., & Zumbo, D. A. (2005). Comparison of four methods for detecting differential item functioning in ordered response items. Educational and Psychological Measurement, 65, 935-953.
Kutlu, Ö. ve Karakaya, İ. (2007). Ortaöğretim Kurumları Öğ renci Seçme ve Yerleştirme Sınavında kullanılan testlerin fak tör yapılarına ilişkin bir araştırma. İlköğretim Online Dergisi, 6(3), 397-410
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (1998). Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı Kılavuzu (OKÖSYS). An kara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2003). Ortaöğretim Kurum ları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı Kılavuzu (OKS) ve Özel Okullar Sınavı (ÖOS) Tanıtım Kitapçığı. Ankara: MEB- EĞİTEK Ölçme ve Daire Başkanlığı.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2007). “64 Soruda OGES, ve Seviye Belirleme Sınavı Örnek Sorular”. http://oges.meb.gov.tr/ docs/64_soru.pdf adresinden 24 Aralık 2010 tarihinde edinil miştir.
Öğretmen, T. ve Doğan, N. (2004). OKÖSYS matematik alt tes tine ait maddelerin yanlılık analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (8), 61-76.
Örs, S. (2010). 6., 7. ve 8. Sınıf Seviye Belirleme Sınavı fen ve teknoloji alt testlerinin faktör yapılarının belirlenmesi. Yayımlan mamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Roever, C. (2005). “That’s not fair!” Fairness, bias, and differen tial item functioning in language testing. Rerieved December 10, 2010 from http://www2.hawaii.edu/~roever/brownbag.pdf.
Schumacher, R. (2005). Test bias and differential item functio ning. Rerieved November 23, 2010, from http://www.applied- measurementassociates.com,pdf.
Waller, N. G. (1998) EZDIF: A computer program for detecting uniform and non uniform differantial item functioning with the Mantel-Haenszel and Logistic Regression procedures. App lied Psychological Measurement, 22, 391.
Yurdugül, H. (2003). Ortaöğretim kurumları seçme ve yerleştir me sınavının madde yanlılığı açısından incelenmesi. Yayımlan mamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
Yurdugül, H. ve Aşkar, P. (2004). Ortaöğretim Kurumları Öğ renci Seçme ve Yerleştirme Sınavı’nın öğrencilerin yerleşim yerlerine göre differensiyel madde fonksiyonu açısından in celenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 268-275.
Zenisky, A. L., Hambleton, R. K., & Robin, F. (2004). DIF de tection and interpretation in large-scale science assessments: Informing item writing practices. Educational Assessment, 9 (1), 61-78.
Zieky, M. (1993). Practical questions in the use of DIF statistics in test development. In P. W. Holland & H. Wainer (Eds.), Diffe rential item functioning (pp. 337-347). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Zieky, M. (2003). A DIF Primer. Princeton, NJ: Educational Testing Service. Retrieved April 18, 2011, from http://www.ets. org/Media/Tests/PRAXIS/pdf/DIF_primer.pdf
Zumbo, D. B. (1999). A handbook on the theory and methods of differential ıtem functioning (DIF): Logistic regression modeling as a unitary framework for binary and likert-type item scores. Ottowa: Directorate of Human Resources Research and Evalu ation, Department of National Defense.

APA	KARAKAYA İ (2012). Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. , 215 - 229.
Chicago	KARAKAYA İsmail Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. (2012): 215 - 229.
MLA	KARAKAYA İsmail Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. , 2012, ss.215 - 229.
AMA	KARAKAYA İ Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. . 2012; 215 - 229.
Vancouver	KARAKAYA İ Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. . 2012; 215 - 229.
IEEE	KARAKAYA İ "Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi." , ss.215 - 229, 2012.
ISNAD	KARAKAYA, İsmail. "Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi". (2012), 215-229.

APA	KARAKAYA İ (2012). Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 215 - 229.
Chicago	KARAKAYA İsmail Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12, no.1 (2012): 215 - 229.
MLA	KARAKAYA İsmail Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.12, no.1, 2012, ss.215 - 229.
AMA	KARAKAYA İ Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(1): 215 - 229.
Vancouver	KARAKAYA İ Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(1): 215 - 229.
IEEE	KARAKAYA İ "Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, ss.215 - 229, 2012.
ISNAD	KARAKAYA, İsmail. "Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12/1 (2012), 215-229.