Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri

Dilşad KUTSAL, (Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, Türkiye)
Filiz BİLGE (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümü, Ankara, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
24 3
Yıl: 2012 Cilt: 37 Sayı: 164 Sayfa Aralığı: 283 - 297 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri

Öz:
Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin tükenmişlik düzeyleri ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve öğrencilerin bazı özelliklerine göre tükenmişlik düzeylerini incelemektir. Araştırma grubunu, genel liselerde okuyan 657 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF) lise öğrencilerine uyarlanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde çoklu regresyon, t-testi ve tek yönlü çok değişkenli varyans analizinden (MANOVA) yararlanılmıştır. Araştırmada, öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinin algıladıkları sosyal destekle yordandığı; cinsiyetin öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinde orta düzeyde etkisi olduğu; sınıf düzeyine bağlı olarak tükenmişliğin arttığı; öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinin okudukları alana göre anlamlı farklılık göstermediği; orta düzeyde akademik başarı algılayan öğrencilerin yüksek düzeyde akademik başarı algılayanlardan daha fazla tükenmişlik yaşadıkları belirlenmiştir
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri

A study on the burnout and social support levels of high school students

Öz:
This is a descriptive study conducted with the aim of revealing the relationship between high school students’ burnout levels and perceived social support levels with respect to their characteristics. The study group included a total of 657 students who were attending high schools. The Maslach Burnout Inventory–Student Survey (MBI-SS) was adapted to Turkish students and Multiple regression, t-test and one-way multivariate variance analysis (MANOVA) were used to analyze the data. Results showed that students’ burnout levels were predicted by their perceived social support levels, and influenced by sex to a moderate degree. Also, burnout levels increased together with the grade; burnout levels of students from different areas of study did not differ meaningfully; students who perceived themselves as moderately successful experienced higher burnout than those who perceived themselves as highly successful.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Addis, R.S. (2006). Burnout among undergraduate athletic training students. Dissertation. California University, U.S.A.
  • Alpar, R. (2003). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlere Giriş 1. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Armsden, G.C., & Greenberg, M.T. (1987). The inventory of parent and peer attachment individual differences and their relationship to psychological well- being in adolescence. Journal of Youth And Adolescence. 16 (5), 427-454.
  • Aypay, A. (2011). İlköğretim II.kademe Öğrencileri İçin Okul Tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 511-527.
  • Aypay, A. ve Eryılmaz, A. (2011). Lise Öğrencilerinin Derse Katılmaya Motive Olmaları ile Okul Tükenmişliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 26-44.
  • Banaz, M. (1992). Lise Öğrencilerinde Sosyal Destek Kaynakları ve Stres ile Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
  • Bayram, D. (1999). Bir Grup Gençte Ruhsal Belirti ile Sosyal Destek İlişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Breso, E., Salanova, M., & Schaufeli, W.B. (2007). In search third dimension of burnout: Efficacy or inefficacy?. Applied Psychology: An International Review, 56 (3), 460-478.
  • Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Cheng, C. (1997). Role of perceived social support on depression in Chinese adolescents: A prospective study examining the buffering model. Journal Of Applied Social Psychology, 27 (9), 800-820.
  • Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
  • Compas, E.B., Lesley, A.S., Wagner, M.B., & Vannatta, K. (1986). Relationship of events and social support with psychological dysfunction among adolescents. Journal Of Youth And Adolescence, 15 (3), 205-221.
  • Demir, A. (2005). Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Tükenmişliği Etkileyen Faktörler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
  • Green, S.B., Salkind, N., & Akey,T.M. (2000). Using SPSS for Windows: Analysing and understanding data. U.S.A.: Prentice Hall, New Jersey.
  • Jacobs, S.R., & Dodd, D. (2003). Student burnout as a function of personality, social support and workload. Journal of College Student Development. 44 (3), 291-303.
  • Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şirketi.
  • Kavla, İ. (1998). Hemşirelerde İş Doyumu ile Tükenmişlik İlişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Kelecioğlu, H. ve Bilge, F. (2009). Akademik Beklentilere İlişkin Stres Envanteri’nin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 148- 157.
  • Kiuru, N., Aunolo, K., Nurmi, J.E., Leskinen, E., & Salmelo-Aro, K. (2008). Peer group influence and selection in adolescent’s school burnout. Merrill-Palmer Quarterly. 54 (1), 23-55.
  • Kovach, H. R. (2002). Relationship among stress, social support and burnout counseling psychology graduate students. Dissertation, University Missouri-Kansas City, U.S.A.
  • Kutsal, D. (2009). Lise Öğrencilerinin Tükenmişliklerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Maraşlı, M. (2005). Bazı Özelliklerine ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeylerine Göre, Lise Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 23, 27-34.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2 (2), 99-113.
  • Maslach, C., Schaufeli, W.B., & Leiter, M.P. (2001). Job burnout. Annual Review Psychology, 52, 397- 422.
  • Mccranie, E., & Brandsma, J.M. (1988). Personality antecedents of burnout among middle aged physicians. Journal Of Behavioral Medicine, 14 (1), 30-36.
  • Özer, A., Gençtanırım, D. ve Ergene, T. (2011). Türk Lise Öğrencilerinde Okul Terkinin Yordanması: Aracı ve Etkileşim Değişkenleri ile Bir Model Testi. Eğitim ve Bilim, 36 (161), 302-317.
  • Pazin, J. S. (2000). The effects of burnout on doctoral counseling students in Cacrep accredited universities. Dissertation. U.S.A: St. Mary’s University.
  • Salmelo-Aro, K., Savolainen, H., & Holopainen, L. (2008). Deppressive symptoms and school burnout during adolescence evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of Youth Adolescence. DOI 10.1007/s10964-008-9334-3.
  • Sayar, M. (2006). A longitudinal study of the relationship between perceived social support and psychological well-being of adolescent from low socioeconomic status, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
  • Schaufeli, W. B. (2007). Tests. Retrieved December, 12, 2007, from http://www.Schaufeli.com.
  • Schaufeli, W.B., Martinez,, M.I., Pinto, A.M., Salanova, M., & Bakker, A.B. (2002). Burnout and engagement in university students - a cross national study, MBI-SS. Journal Of Cross- Cultural Psychology. 33 (5), 464-481.
  • Schaufeli, W.B., Salanova, M., Gonzales-Roma, V., & Bakker, A.B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71-92.
  • Sorias, (1988). Sosyal Destek Kavramı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2 (1), 353-357.
  • Soylu, Ö. (2002). Üniversite Sınavına Hazırlanan Öğrencilerin Ailelerinde Sosyal Destek Algılayıp- Algılamama Durumlarına Göre Psikolojik Belirtiler Gösterme Yönünden Karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Stevens, J.P. (2002). Applied Multivariate Statistics Fort The Social Scienced (fourth Edition). U.S.A.: Lawrencw Erlbaum Associates, Manhaw, New Jersey.
  • Weaver, K.L. (2000). Burnout, stress and social support among doctoral students in Psychology, Dissertation, U.S.A.: West Virginia University.
  • Windle, M. (1990). Temperament and social support in adolescence: mterrelations with depressive symptoms and delinqent behaviors. Journal of Youth And Adolescence, 21 (1), 19-24.
  • Yıldırım, İ. (1998). Akademik Başarı Düzeyleri Farklı Olan Lise Öğrencilerinin Sosyal Destek Düzeyleri. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (9), 33-38.
  • Yıldırım, İ. (2004a). Depresyonun Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Gündelik Sıkıntılar ve Sosyal Destek, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 241-250.
  • Yıldırım, İ. (2004b). Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin revizyonu. Eğitim Araştırmaları Dergisi– Eurasian Journal of Educational Research, 17, 221-236.
  • Yıldırım, İ. (2006). Akademik Başarının Yordayıcısı Olarak Gündelik Sıkıntılar ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 256-267.
  • Yıldırım, İ. (2010). Anne-Baba Desteği ve Başarı: Anne-Babalar Çocuklarına Nasıl Destek Olabilirler? 2. baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Zhang, Y., Gan, Y., & Cham, H. (2005). The reliability and validity of MBI-SS and academic characteristics affecting burnout. Chinese Journal of Clinical Psychology, 13, 383-385.
  • Zhang, Y., Gan, Y., & Cham, H. (2007). Perfectionism, academic burnout and engagement chinese college students: A structural equation modeling analysis. Personality And Individual Differences. 26 Şubat 2008 tarihinde http://www.sciencedirect.com adresinden erişildi.
APA KUTSAL D, BILGE F (2012). Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. , 283 - 297.
Chicago KUTSAL Dilşad,BILGE FILIZ Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. (2012): 283 - 297.
MLA KUTSAL Dilşad,BILGE FILIZ Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. , 2012, ss.283 - 297.
AMA KUTSAL D,BILGE F Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. . 2012; 283 - 297.
Vancouver KUTSAL D,BILGE F Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. . 2012; 283 - 297.
IEEE KUTSAL D,BILGE F "Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri." , ss.283 - 297, 2012.
ISNAD KUTSAL, Dilşad - BILGE, FILIZ. "Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri". (2012), 283-297.
APA KUTSAL D, BILGE F (2012). Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 37(164), 283 - 297.
Chicago KUTSAL Dilşad,BILGE FILIZ Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim 37, no.164 (2012): 283 - 297.
MLA KUTSAL Dilşad,BILGE FILIZ Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim, vol.37, no.164, 2012, ss.283 - 297.
AMA KUTSAL D,BILGE F Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim. 2012; 37(164): 283 - 297.
Vancouver KUTSAL D,BILGE F Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim. 2012; 37(164): 283 - 297.
IEEE KUTSAL D,BILGE F "Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri." Eğitim ve Bilim, 37, ss.283 - 297, 2012.
ISNAD KUTSAL, Dilşad - BILGE, FILIZ. "Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri". Eğitim ve Bilim 37/164 (2012), 283-297.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 17:39

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları