ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

VURAL, Selma; Cücük, Eyüp; ŞİRAZ, Fadıl; yokuş, erhan; Kahramanoğlu, Recep

ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Recep KAHRAMANOĞLU, (Gaziantep Üniversitesi, Nizip Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Gaziantep, Türkiye)

Erhan YOKUŞ, (Gaziantep Üniversitesi, Nizip Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Gaziantep, Türkiye)

Eyüp CÜCÜK, (Gaziantep Üniversitesi, Nizip Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Gaziantep, Türkiye)

Selma VURAL, (Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye)

Fadıl ŞİRAZ (Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye)

Turkish Studies (Elektronik)

68 11

Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 1669 - 1686 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-07-2019

ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öz:

Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğineyönelik tutumlarını ortaya çıkarmaya yönelik olarak, araştırmacılartarafından geliştirilen Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği(ÖMYTÖ)’nin geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Bu çalışma, nicelaraştırma yöntem ve teknikleriyle gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin uygulamasüreci, Türkiye’nin Güneydoğu Bölgesi’nde bulunan bir ildekiüniversitenin eğitim fakültesi öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir.Araştırma sürecinde yüz yüze ölçek uygulamasının yapıldığı iki farklıçalışma grubuyla çalışılmıştır. Toplamda 615 katılımcıdan oluşançalışma grubu ikiye bölünerek 275 katılımcı ile AFA, 340 katılımcıyla daDFA süreci işletilmiştir. Ölçek uygulaması sonrasında başlatılan analizsürecinde ölçeğin geçerliği; yapı, görünüş, kapsam ve uyum geçerliğibağlamında incelenmiştir. AFA ile hazırlanan taslak formun yapısalözellikleri incelenmiş ve alt boyutlar belirlenmeye çalışılmıştır. Sonrayapılan DFA ile bu yapının doğruluğu sınanmıştır. Görünüş ve kapsamgeçerliği için uzman görüşüne başvurulmuş, uyum geçerliği kapsamındaise alanyazındaki benzer bir ölçekle arasındaki korelasyon değerleriincelenmiştir. Güvenirlik çalışması kapsamında; iç tutarlık katsayıları hesaplanmıştır. Ölçeğin KMO değeri .873 bulunmuş ve Bartlett testininistatistiksel olarak anlamlı olduğu (χ2=1465,611, sd=78, p<.01)belirlenmiştir. Faktör analizine uygun olduğu görülen ölçek verileriAFA’ya tabi tutularak maddelerin öncelikle faktör yük değerleriincelenmiştir. Bu incelemede .45’in altında değere sahip olan maddelerelenmiştir. Dolayısıyla taslak formun 27 maddelik ilk halinden 15 maddeelenerek 12 maddelik, tek faktörlü bir ölçek elde edilmiştir. AFA ile eldeedilen ölçek verileri, DFA’ya tabi tutulmuştur. Ölçeğin, DFA sürecindekabul edilebilir veya mükemmel uyum göstergeleri değerlerine sahipolduğu ortaya çıkmıştır. Ölçek, varyansın %57,597'sini açıklamıştır.Analiz sonuçları ÖMYTÖ’nün öğretmen adaylarının öğretmenlikmesleğine yönelik tutum düzeyini belirlemek için kullanılabilecek geçerlive güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

THE VALIDITY AND RELIABILITY STUDY OF ATTITUDES TOWARDS TEACHING PROFESSION SCALE (ATTPS)

Öz:

The purpose of this study is to examine the validity and reliability of the Attitudes Towards Teaching Profession Scale (ATTPS), developed by researchers, in order to determine the attitudes of prospective teacher candidates towards the teaching profession. This study was conducted with quantitative research methods and techniques. The application process of the scale was implemented with the students in the university's faculty of education in a province in Southeast Turkey. In the research process, two different study groups were employed where face- to-face scale application was made. A total of 615 participants were divided into two groups, 275 with EFA and 340 with CFA. The validity of the scale in the analysis process initiated after the scale application; construct, face, content and compliance. Structural features of draft form prepared by EFA were examined and sub-dimensions were tried to be determined. Then the correctness of this build has been tested with CFA. Expert opinion was applied for the face and content validity, while the correlation values between similar scales were examined. Within the scope of reliability study; internal consistency coefficients were calculated. The KMO value of the scale was .873 and the Bartlett test was statistically significant (χ2 = 1465,611, sd = 78, p <.01). Factor load values of the items were first examined by subjecting the scale data that seemed appropriate to the factor analysis to EFA. In this review, items with values below .45 were eliminated. Therefore, a 12-item, one-factor scale was obtained by eliminating 15 items from the initial 27-item form of the draft form. The scale data obtained with EFA has been subjected to CFA. It turns out in the CFA process that the scale has values that are acceptable or have excellent conformance scores. The scale explained 57,597% of the variance. The results of the analysis show that the ATTPS is a valid and reliable measurement tool that can be used to determine the level of attitudes of prospective teachers towards the teaching profession.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acat, M. B., & Yenilmez, K. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin motivasyon düzeyleri. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 126-140.
Aşkar, P. & Erden, M., (1987). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği. Çağdaş Eğitim Dergisi, 12(121), 8-11.
Aydın, R., & Sağlam, G. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 257-294.
Başbay, M., Ünver, G., & Bümen, N. T. (2009). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: boylamsal bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 59(59), 345-366.
Baysal, A. C. & Tekarslan, E. (1996). Davranış Bilimleri. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
Bilgin, H. (1996). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin öğretmenlik tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bozdoğan, A. E., Aydın, D., & Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 83-97.
Bulut, İ. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat Üniversitesi Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 13–24.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler Için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Cattell, R. B. (1978). The Scientific Use of Factor Analysis. New York: Plenum.
Costello, A. B. & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment Research & Evaluation, 10(7), 1-9.
Çapa, Y., & Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18).
Çapri, B. & Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adayların ın öğretmenliği ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33–53.
Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi (Geçerlik ve güvenirlik çalışması). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28-37.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler Için Çok Değişkenli Istatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Everitt, B. S. (1975). Multivariate analysis: The need for data, and other problems. The British Journal of Psychiatry, 126(3), 237-240.
Erkuş, A. (1994). Psikolojik Terimler Sözlüğü. Ankara: Doruk Yayınları.
Erkuş, A. (2012). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Erkuş, A., Sanlı, N., Bağlı M. T. ve Güven, K. tutum ölçeği geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 116, 27–33. (2000). Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 116, 27–33.
Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
Gundersen, A. (2004). For the love of kids, NEA Today, 22(5), 64.
Güdek, B. (2007). Eğitim fakültesi müzik eğitimi anabilim dalı 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin müzik öğretmenliği mesleğine yönelik tutumlarının öğrenciye ait farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Güllü, M. (2007). Orta Öğretim Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersine İlişkin Tutumlarının Araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı.
Gürbüz, H. & Kışoğlu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen- edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk Üniversitesi örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 71-83.
Hacıömeroğlu, G., & Şahin Taşkın, Ç. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği ve ortaöğretim fen ve matematik alanları (OFMA) eğitimi bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77-90.
Hu, L, ‐T., & Bentler, P.M. (1999). Cut‐off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1‐55.
İnceoğlu, M. (1993). Tutum, Algı, İletişim. Ankara: V Yayınları
Johnston, J., McKeown, E., & McEwen, A. (1999). Choosing primary teaching as a career: The perspectives of males and females in training. Journal of Education for Teaching: International Research and Pedagogy, 25(1), 55-64.
Jöreskog, K. & Sörbom, D. (2000). LISREL [Computer Software]. Lincolnwood, IL: Scientific Software, Inc.
Kağıtçıbaşı, Ç., & Üskül, A. (2006). Yeni İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karagözoğlu, G. (1987). Yükseköğretime geçişte öğretmenlik mesleğine yönelme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 34-46.
Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1–2), 1–14.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
Küçükahmet, L. (1976). Öğretmen Yetiştiren Kurumlarda Öğretmenlerin Tutumları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, No: 55.
Nunnally, J. & Bernstein, I. (1994). Psychometric Theory. New York: McGraw-Hill.
Oral, B. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15, 88-98.
Orhan, E. E. & Ok, A. (2014). Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 75-92.
Pallant, J. (2005). SPSS Survival Manual: A Step by Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows. Australia: Australian Copyright.
Pektaş, M., & Kamer, S. T. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 829-850.
Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N., Serin, O., & Serin, U. (2004). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Çağdaş Eğitim, 29(311), 16-27.
Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe yönelik tutumları. XII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Ankara, 413-425.
Şahin F. S. (2010). Teacher candidates' attitudes towards teaching profession and life satisfaction levels. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 5196–5201.
Şentürk, Z. (2015). Müzik öğretmenlerinin bireysel profil özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi (Malatya İl Örneği). Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Tanrıöğen, A. (1997). Buca Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 55–67.
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS Ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Tufan, Z. (2016). Fen bilgisi öğretmenlerinin, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile özyeterlilikleri arasındaki ilişki. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Türkmen, L. (2007). The influences of elementary science teaching method courses on a Turkish teachers college elementary education major students’ attitudes towards science and science teaching. Journal of Baltic Science Education, 6(1), 66-77.
Üstün, A. (2007). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 339(32), 20-27.
Üstün, E., Erkan, S. & Akman, B. (2004). Türkiye’de okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 129-136.
Varış, F. (1988). Eğitimde Program Geliştirme: Teori ve Teknikler (4. Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Yılmaz, H. (1996). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. İstanbul: Öz Eğitim Yayınları.
Worthington, L. R., & Whittaker, A. T. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806-838.

APA	Kahramanoğlu R, yokuş e, Cücük E, VURAL S, ŞİRAZ F (2018). ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 1669 - 1686.
Chicago	Kahramanoğlu Recep,yokuş erhan,Cücük Eyüp,VURAL Selma,ŞİRAZ Fadıl ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. (2018): 1669 - 1686.
MLA	Kahramanoğlu Recep,yokuş erhan,Cücük Eyüp,VURAL Selma,ŞİRAZ Fadıl ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 2018, ss.1669 - 1686.
AMA	Kahramanoğlu R,yokuş e,Cücük E,VURAL S,ŞİRAZ F ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2018; 1669 - 1686.
Vancouver	Kahramanoğlu R,yokuş e,Cücük E,VURAL S,ŞİRAZ F ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2018; 1669 - 1686.
IEEE	Kahramanoğlu R,yokuş e,Cücük E,VURAL S,ŞİRAZ F "ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." , ss.1669 - 1686, 2018.
ISNAD	Kahramanoğlu, Recep vd. "ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". (2018), 1669-1686.

APA	Kahramanoğlu R, yokuş e, Cücük E, VURAL S, ŞİRAZ F (2018). ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik), 13(11), 1669 - 1686.
Chicago	Kahramanoğlu Recep,yokuş erhan,Cücük Eyüp,VURAL Selma,ŞİRAZ Fadıl ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.11 (2018): 1669 - 1686.
MLA	Kahramanoğlu Recep,yokuş erhan,Cücük Eyüp,VURAL Selma,ŞİRAZ Fadıl ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.11, 2018, ss.1669 - 1686.
AMA	Kahramanoğlu R,yokuş e,Cücük E,VURAL S,ŞİRAZ F ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(11): 1669 - 1686.
Vancouver	Kahramanoğlu R,yokuş e,Cücük E,VURAL S,ŞİRAZ F ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(11): 1669 - 1686.
IEEE	Kahramanoğlu R,yokuş e,Cücük E,VURAL S,ŞİRAZ F "ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.1669 - 1686, 2018.
ISNAD	Kahramanoğlu, Recep vd. "ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ (ÖMYTÖ) GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". Turkish Studies (Elektronik) 13/11 (2018), 1669-1686.