Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik

Fatma GÖK, (İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
Fulya CENKSEVEN ÖNDER (Çukurova Üniversitesi)
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
4 1
Yıl: 2018 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 635 - 652 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17860/mersinefd.399218 İndeks Tarihi: 02-03-2020

Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik

Öz:
Bu araştırmada lise öğrencilerinin akran zorbalığına maruz kalmalarının yordayıcıları olarak temelpsikolojik ihtiyaçları ve anne-babalarına duygusal erişilebilirlikleri incelenmiştir. Araştırma 1198 lise(588'i kız, 610 erkek) öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada lise öğrencilerinin akranzorbalığına ilişkin veriler ‘California Zorba Mağduriyeti Ölçeği’ (Felix, Sharkey, Green, Furlong veTanigawa, 2011), temel psikolojik ihtiyaçlara ilişkin veriler 'Temel Psikolojik İhtiyaçları Ölçeği’ (Deci veRyan, 2000), anne-babaya duygusal erişilebilirliğine ilişkin veriler ise ‘Ebeveyn Duygusal ErişilebilirlikÖlçeği’ (Lum ve Phares, 2005) kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen bu veriler temel istatistikselanalizler ve lojistik regresyon analiziyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda lise öğrencilerininmağduriyet puanları ile özerklik, yeterlik, ilişki ihtiyaçları ve anne babaya duygusal erişilebilirlik arasındanegatif yönde anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Lise öğrencilerinin akran zorbalığına maruz kalma, temelpsikolojik ihtiyaçlar ve anne-babaya duygusal erişilebilirlikleri cinsiyetlerine göre incelendiğinde erkeköğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma puan ortalamalarının kız öğrencilerin puan ortalamalarındandaha yüksek olduğu belirlenmiştir. Temel psikolojik ihtiyaçlar açısından bakıldığında erkek öğrencilerinyeterlik ihtiyaç puan ortalamaları kız öğrencilerin puan ortalamalarından daha yüksektir. Araştırmadakızların ve erkeklerin zorbalık mağduru olmalarını yordayan temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne- babayaduygusal erişilebilirliğe ilişkin analiz ayrı ayrı yapılmıştır. Özerklik ihtiyacı ve anneye duygusalerişilebilirliğin kız ergenlerde görülen akran zorbalığına maruz kalmayı yordamada anlamlı katkı yapandeğişkenler olduğu görülmüştür. Erkek ergenlerde, özerklik ve ilişki ihtiyaçları akran zorbalığına maruzkalmayı yordamada anlamlı katkı yapan değişkenler olarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Davranış Bilimleri

Bullying Victimization of High School Students: Psychological Needs and Emotional Availability of Parents

Öz:
This study aimed to examine basic psychological needs and parental emotional availability as predictors of victimization of bullying among high school students. The study sample consisted of 1,198 high school students (588 girls and 610 boys) in Osmaniye. The data related to victimization of bullying was collected via the California Bullying Victimization Scale (Felix, Sharkey, Green, Furlong & Tanigawa, 2011); the data related to basic psychological needs was gathered through the Basic Psychological Needs Scale (Deci & Ryan, 2000); the data related to parental emotional availability was collected using the Parental Emotional Availability Scale (Lum & Phares, 2005). The data was analyzed by means of basic statistical analysis and logistic regression analysis. There was a negatively significant relationship between victimization scores, autonomy, competence, relatedness needs and parental emotional availability. When the relationships among being victimization of bullying, basic psychological needs and parental emotional availability were investigated in terms of gender, it was found that the average scores of being exposed to bullying peer victimization of male students were higher than those of female students. Regarding basic psychological needs, male students’ competence needs score averages were higher than female students. The analysis of the predictors - basic psychological needs and parental emotional availability- of bullying victimization was completed separately for each gender. Autonomy need and maternal emotional availability significantly predicted the possibility of bullying victimization among female adolescents. Autonomy and relatedness needs were specified as the predictors bullying victimization among male adolescents.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adler, A. (2004). Yaşamın anlamı ve amacı (K. Şipal, Çev. 7. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
  • Ahmed, E. ve Braithwaite, W. (2004). Bullying and victimization: Cause for concern for both families and schools. Social Psychology of Education, 7, 35-54.
  • Akiba, M. (2004). Nature and correlates of bullying in Japanese middle school. International Journal of Educational Research, 3(41), 216-236.
  • Atik, G. (2013). Ortaokul öğrencilerinin mağduriyetini etkileyen öğrenci ve okul düzeyi faktörleri: Ekolojik bir bakış (Yayımlanmamış doktora tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Atik, G. ve Güneri, O. (2012). California bullying victimization scale: Validity and reliability evidence for the Turkish middle school children. Social and Behavioral Sciences, 46, 1237-1241.
  • Ayas, T. ve Pişkin, M. (2011). Lise öğrencileri arasındaki zorbalık olaylarının cinsiyet, sınıf düzeyi ve okul türü bakımından incelenmesi. İlköğretim Online, 10(2), 550-568.
  • Baldry, A. C. ve Farrington, D.P. (2000). Bullies and delinquents: Personal characteristics and parental styles. J. Community Appl. Soc. Psychol., 10, 17-31.
  • Benenson, J. F., Apostoleris, N. H. ve Parnass, J. (1997). Age and sex differences in dyadic and group interaction. Developmental Psychology, 33(3), 538-543.
  • Berger, K. S. (2007). Update on bullying at school: Science forgotten. Developmental Review, 27, 90-126.
  • Boulton, M. J. ve Underwood, K. (1992). Bully/victim problems among middle school children. British Journal of Psychology, 62(1), 73-87.
  • Bowes, L., Maughan, B., Caspi, A., Moffitt, T. E. ve Arseneault, L. (2010). Families promote emotional and behavioural resilience to bullying: Evidence of an environmental effect. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51(7), 809-817.
  • Bringen, Z. (2000). Emotional availability: Conceptualization and research findings. American Journal of Orthopsychiatry, 70(1), 104-114.
  • Carney, A. G. ve Merrell, K. W. (2001). Bullying in schools: Perspectives on understanding and preventing an international problem. In School Psychology International, 22(3), 364- 382.
  • Cenkseven-Önder, F. ve Yurtal, F. (2008). Zorba, kurban ve olumlu özellikler taşıyan ergenlerin aile özelliklerinin incelenmesi. Educational Sciences: Theory & Practice 8(3), 805-832.
  • Cheng, S. T., Cheung, K. C. C. ve Cheung, C. K. (2008). Peer victimization and depression among Hong Kong adolescents. Journal of Clinical Psychology, 64(6), 766-776.
  • Craig, W. M., Pepler, D. J. (2007). Understanding bullying: From research to practice. Canadian Psychology, 48(2), 86-93.
  • Craig, W. M., Peters, R. D. ve Konarski, R. (1998). Bullying and victimization among Canadian school children. Canada: W-98-28E.
  • Çelikkaleli, Ö., Gökçakan, N. ve Çapri, B. (2005). Lise öğrencilerinin bazı psikolojik ihtiyaçlarının cinsiyet, okul türü, anne ve baba eğitim düzeyine göre incelenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 245-268.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
  • Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-Determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268.
  • Deci, E. L., Vallerand, R. J., Pelletier, L. G. ve Ryan, R. M. (1991). Motivation and education: The self-determination perspective. Educational Psychologist, 26(3&4), 325-346.
  • Dölek, N. (2002). Öğrencilerde zorbaca davranışların araştırılması ve bir önleyici program modeli (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Dussich, J. P. J. ve Maekoya, C. (2007). Physical child harm and bullying-related behaviors a comparative study in Japan, South Africa, and the United States. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 51(5), 495-509.
  • Erçevik, A. (2014). Lise öğrencilerinin duygusal özerklik ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Ergün, N. (2015). Erken ergenlerde okul, aile ve demografik değişkenlere göre akran zorbalığının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Esen-Çoban, A. (2013). Türkiye’de ergenlerin duygusal özerkliklerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(169), 357-371.
  • Eşkisu, M. (2009). Liseli öğrencilerin zorbalık düzeyleri ile aile işlevleri ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Felix, E. D., Sharkey, J. D., Green, J. G., Furlong, M. J. ve Tanigawa, D. (2011). Getting precise and pragmatic about the assessment of bullying: The development of the California Bullying Victimization Scale. Aggressive Behavior, 37, 234-247.
  • Filak, V. F. ve Sheldon, K. M. (2003). Student psychological need satisfaction and college teacher-course evaluations. Educational Psychology, 23(3), 235-247.
  • Furniss. C. (2000). Bullying in schools: It’s not a crime is it? Education and The Law, 12(1), 9- 29.
  • Genç, G. (2007). Genel liselerde akran zorbalığı ve yönetimi (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Gökçe, G. (2013). Ebeveynin duygusal erişilebilirliği ve genel psikolojik sağlık: Duygu düzenleme, kişilerarası ilişki tarzı ve sosyal desteğin rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Gross, R. L. (2002). We are all either bullies, bullied, or bystanders. M. Fleming, K. Towey, (Yay. haz.). Educational forum on Adolescent Health: Youth Bullying içinde (ss. 18- 21). Chicago, IL: American Medical Association.
  • Hawker, D. S. J. ve Boulton, M. J. (2000). Twenty years' research on peer victimization and psychosocial maladjustment: A meta-analytic review of cross-sectional studies. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41(4), 441-455.
  • Hein, V., Koka, A. ve Hagger, M.S. (2015). Relationships between perceived teachers' controlling behaviour, psychological need thwarting, anger and bullying behaviour in high-school students. Journal of Adolescence, 42, 103-114.
  • Ivarsson, T., Broberg, A. G., Arvidsson, T. ve Gillberg, C. (2005). Bullying in adolescence: Psychiatric problems in victims and bullies as measured by the youth self report (Ysr) and the depression self-rating scale (Dsrs). Nord J Psychiatry, 59(5), 365-373.
  • Jungert, T., Piroddi, B. ve Thornberg, R. (2016). Early adolescents' motivations to defend victims in school bullying and their perceptions of studenteteacher relationships: A selfdetermination theory approach. Journal of Adolescence, 53, 75-90.
  • Juvonen, J., Nishina, A. ve Graham, S. (2000). Peer harassment, psychological adjustment, and school functioning in early adolescence. Journal of Educational Psychology, 92, 349- 359.
  • Kapcı, E. G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakiltesi Dergisi, 37(1), 1-13.
  • Karaman-Kepenekci, Y. ve Çınkır, Ş. (2006). Bullying among Turkish high school students. Child Abuse and Neglect, 30, 193-204
  • Kavşut, F. (2009). Ergenlerde akran zorbalığı ve duygusal zekâ arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Kesici, Ş., Üre, Ö., Bozgeyikli, H. ve Sünbül, A.M. (2003). Temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. VII. Ulusal PDR Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Malatya.
  • Kılıç, A. Z. (2013). Ebeveynlerin toplumsal cinsiyet algısı ve çocuk yetiştirmeye etkileri. Araştırma raporu.
  • Kochenderfer, B. J. ve Ladd, G. W. (1996). Peer victimization: Cause or consequence of school maladjustment? Child Development, 67, 1305-1317.
  • Kubicek, L. F., Riley, K., Coleman, J., Miller, G. ve Linder, T. (2013). Assessing the emotional Quality of parent–child relationships involving young children with special needs: Applying the constructs of emotional availability and expressed emotion. Infant Mental Health Journal, 34(3), 242-256.
  • Kulaksızoğlu, A. (2009). Ergenlik psikolojisi (11. baskı). İstanbul: Remzi kitapevi.
  • Kurnaz, A. (2009). Saldırganlık ve akran mağduriyetinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kutlu, F. (2005). Zorbalık davranışları ile başa çıkma eğtiminin ilköğretim öğrencilerinin zorba davranışları üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Lagerspetz, K. M. J. ve Björkqvist, K. (1994). Indirect aggression in boys and girls. R. Huesmann (Yay. haz.). Aggressive Behaviour: Current Perspectives içinde (ss. 131- 150). New York: Plenum Press.
  • La Guardia, J. G., Ryan, R. M., Couchman, C. E. ve Deci, E. L. (2000). Within-person variation in security of attachment: A self-determination theory perspective on attachment, need fulfillment, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 79(3), 367- 384.
  • Lam, S., Law, W., Chan, C., Wong, B. P. H. ve Zhang, X. (2015). A Latent class growth analysis of school bullying and its social context: The self determination theory perspective. School Psychology Quarterly, 30(1), 75-90.
  • Lum, J. J. ve Phares, V. ( 2005 ). Assessing the emotional availability of parents. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 27(3), 211-226.
  • Matos, P. M., Barbosa, S., Almeida, H. M. ve Costa, M. E. (1999). Parental attachment and identity in Portuguese late adolescents. Journal of Adolescence, 22, 805-818.
  • Nansel, T. R., Overpeck, M., Pilla, R. S., Ruan, W. J., Simons- Morton, B. ve Scheidt, P. (2001). Bullying behaviors among us youth: prevalence and association with psychosocial adjustment. Journal of American Medical Association, 285(16), 2094- 2100.
  • Nickerson, A. B., Singleton, D., Schnurr, B. ve Collen, M.H. (2014). Perceptions of school climate as a function of bullying ınvolvement. Journal of Applied School Psychology, 30, 157-181.
  • Olafsen, R. N. ve Viemerö, V. (2000). Bully/victim problems and coping with stress in school among 10- to 12-year-old pupils in Åland, Finland. Aggressive Behavior, 26(1), 57-65.
  • Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Oxford, UK; Cambridge, USA: Blackwell.
  • Olweus, D. (1994). Annotation: Bullying at school: Basic facts and effects of a school based intervention program. J. Child Psychol Psychiat., 35(7), 1171-1190.
  • Olweus, D. (1995). Bullying or peer abuse at school: Facts and intervention. Current Directions in Psychological Science, 4(6), 196-200.
  • Olweus, D. (1997). Bully/victim problems in school: facts and intervention. European Journal of Psychology of Education, 12(4) ,495-510.
  • Pekel-Uludağlı, N. ve Uçanok, Z. (2005). Akran zorbalığı gruplarında yalnızlık ve akademik başarı ile sosyometrik statüye göre zorba/kurban davranış türleri. Türk Psikoloji Dergisi, 20(56), 77-92.
  • Phares, V., Lopez, E., Fields, S., Kamboukos, D. ve Duhig, A. M. (2005). Are fathers involved in pediatric psychology research and treatment? J Pediatr Psychol., 30(8), 631-643.
  • Pişkin, M. (2002). Okul zorbalığı: Tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 531-562.
  • Pontzer, D. (2010). A theoretical test of bullying behavior: parenting, personality, and the bully/victim relationship. J Fam Viol, 25, 259-273.
  • Rigby, K. (1993). School children's perceptions of their families and parents as a function of peer relations. The Journal of Genetic Psychology, 154(4), 501-513.
  • Rigby, K. (2002). New perspectives on bullying. London: Jessica Kingsley.
  • Rigby, K. ve Slee, P. T. (1991). Bullying among Australian school children: Reported behaviour and attitudes to victims. Journal of Social Psychology, 131, 615-622.
  • Ryan, R.M. (1995). Psychological needs and the facilitation of integrative process. Journal of Personality, 63(3), 397-427.
  • Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000a). The darker and brighter sides of human existence: basic psychological needs as a unifying concept. Psychological Inquiry, 11(4), 319-338.
  • Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000b). Self-determination theory and the facilitation of ıntrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychological Association, 55(1), 68-78.
  • Salmon, G., James, A., Cassidiy, E. L. ve Javaloyes, M. A. (2000). Bullying a review: Presentations to an adolescent psychiatric service and within a school for emotionally and behaviourally disturbed children. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 5(4), 563-579.
  • Salmivalli, C., Kaukiainen, A., Kaistaniemi, L. ve Lagerspetz, K. M. J. (1999). Self- Evaluated Self-Esteem, Peer-Evaluated Self-Esteem, and Defensive Egotism asPredictors of Adolescents’ Participation in Bullying Situations. Personality and Social Psychology Bulletin, 25(10), 1268-1278.
  • Seals, D. ve Young, J (2003). Bullying and victimization: Prevalence and relationship to gender, grade level, ethnicity, self-esteem, and depression. Adolescence, 38(152), 735-747.
  • Seçer, İ. (2014). Akran zorbalığına uğrayan ergenlerin mağduriyet algılamaları ve kullandıkları başa çıkma stratejilerine grupla psikolojik danışmanın etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Senemoğlu, N. (2004). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (9. baskı). Ankara: Gazi kitapevi.
  • Smith, P. K.. ve Myron-Wilson, R. (1998). Parenting and school bullying. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 3(3), 405-417.
  • Smith, P. K. veSharp, S. (1994). School bullying: İnsights and perspectives. London: Routledge.
  • Soenens, B. veVansteenkiste, M. (2005). Antecedents and outcomes of self-determination in three life domains: The role of parents’ and teachers’ autonomy support. Journal of Youth and Adolescence, 34(6), 589-604.
  • Solberg, M. E., Olweus, D., ve Endresen, I. M. (2007). Bullies and victims at school: Are they the same pupils? British Journal of Educational Psychology, 77(2), 441-464. doi: 10.1348/000709906X105689.
  • Stevens, V., De Bourdeaudhuij, I. ve Van Oost, P. (2002). Relationship of the family environment to children’s involvement in bully/victim problems at school. Journal of Youth and Adolescence, 31(6), 419–428.
  • Sümer, N. ve Güngör, D. (1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-58.
  • Şahin, E. S. ve Korkut-Owen, F. (2009). Psikolojik ihtiyaçları farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(32), 64-74.
  • Şirvanlı-Özen, D. (2006). Ergenlerde akran zorbalığına maruz kalmanın yaş, çocuk yetiştirme stilleri ve benlik imgesi ile ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 21(58), 77-94.
  • Şirvanlı-Özen, D. ve Aktan, T. (2010), Bağlanma ve zorbalık sisteminde yer alma: Başa çıkma stratejilerinin aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 25(65), 101-113.
  • Totan, T. (2008). Ergenlerde zorbalığın anne, baba ve akran ilişkileri açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Troy, M. ve Sroufe, L.A. (1987). Victimization among preschoolers: Role of attachment relationship history. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 26(2), 166-172.
  • Özmete, E. ve Zubaroğlu Yanardağ, M. (2016). Erkeklerin bakış açısıyla toplumsal cinsiyet rolleri: kadın ve erkek olmanın değeri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 91-107. United Nations International Children's Emergency Fund. http://www.unicef.org.tr
  • Van Hoof, A., Raaijmakers, Q. A. W., Van Beek, Y., Hale III, W. W. ve Aleva, L. (2008). A multi mediation model on the relations of bullying, victimization, identity, and family with adolescent depressive symptoms. J Youth Adolescence, 37, 772-782.
  • Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 35, 29-5.
  • Yaban, E.H. (2010). Ergenlerin arkadaşlık niteliği, ebeveynden ve okul ortamında öğretmenden algılanan destek ile akran zorbalığı/zorbalığa maruz kalma arasındaki ilişkiler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • You, S., Furlong, M. J., Felix, E., Sharkey, J. D., Tanigawa, D. ve Greif -Green, J. (2008). Relations among school connectedness, hope, life satisfaction, and bully victimization. Psychology in the Schools, 45(5), 446-460.
  • Young-Jones, A., Fursa, S., Byrket, J. S. ve Sly, J. S. (2015). Bullying affects more than feelings: The long-term implications of victimization on academic motivation in higher education. Soc Psychol Educ, 18, 185-200.
  • Yurttaş, A. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin zorbalık eğilimleri ile algıladıkları anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Walczak, Y. ve Burns, S. (2004). Boşanma ve çocuk üzerine etkileri (2. Baskı). (Çev. İ. Ersevim), İstanbul: Özgür Yayınları.
  • Williams, K. ve Kennedy, J.H. (2012). Bullying behaviors and attachment styles. North American Journal of Psychology, 14(2), 321-338.
  • Wolke, D., Woods, S., Stanford, K. ve Schulz, H. (2001). Bullying and victimization of primary school children in England and Germany: Prevalence and school factors. Br J Psychol., 92, 673-96.
  • Wolke, D. ve Samara, M. M. (2004). Bullied by siblings: Association with peer victimisation and behaviour problems in Israeli lower. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(5), 1015-1029.
APA GÖK F, CENKSEVEN ÖNDER F (2018). Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. , 635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
Chicago GÖK Fatma,CENKSEVEN ÖNDER Fulya Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. (2018): 635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
MLA GÖK Fatma,CENKSEVEN ÖNDER Fulya Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. , 2018, ss.635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
AMA GÖK F,CENKSEVEN ÖNDER F Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. . 2018; 635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
Vancouver GÖK F,CENKSEVEN ÖNDER F Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. . 2018; 635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
IEEE GÖK F,CENKSEVEN ÖNDER F "Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik." , ss.635 - 652, 2018. 10.17860/mersinefd.399218
ISNAD GÖK, Fatma - CENKSEVEN ÖNDER, Fulya. "Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik". (2018), 635-652. https://doi.org/10.17860/mersinefd.399218
APA GÖK F, CENKSEVEN ÖNDER F (2018). Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
Chicago GÖK Fatma,CENKSEVEN ÖNDER Fulya Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 14, no.2 (2018): 635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
MLA GÖK Fatma,CENKSEVEN ÖNDER Fulya Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.14, no.2, 2018, ss.635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
AMA GÖK F,CENKSEVEN ÖNDER F Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 14(2): 635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
Vancouver GÖK F,CENKSEVEN ÖNDER F Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 14(2): 635 - 652. 10.17860/mersinefd.399218
IEEE GÖK F,CENKSEVEN ÖNDER F "Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, ss.635 - 652, 2018. 10.17860/mersinefd.399218
ISNAD GÖK, Fatma - CENKSEVEN ÖNDER, Fulya. "Lise Öğrencilerinde Akran Zorbaliğina Maruz Kalma: Temel Psikolojik İhtiyaçlar ve Anne-Babaya Duygusal Erişilebilirlik". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 14/2 (2018), 635-652. https://doi.org/10.17860/mersinefd.399218
Sayfa Oluşturulma Tarihi
08-05-2024 7:8

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları