KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA
Yıl: 2020 Cilt: 19 Sayı: 76 Sayfa Aralığı: 1999 - 2011 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17755/esosder.712702 İndeks Tarihi: 12-05-2021
KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA
Öz: 21. yüzyıl toplumsal alanda birçok yeniliği beraberinde getirirken hiç şüphesiz küresel piyasalar açısından da değişim kaçınılmaz olmuştur. Bu değişikliklerden biri de piyasalardaki risk algısı olmuştur. Riskin yönetilmesi her geçen gün daha da önemli hale gelmektedir. Günümüzde uluslararası piyasalarda oluşan finansal risklerin ölçülmesine olanak tanıyan birçok risk endeksi olmakla birlikte en çok takip edilenlerden birinin de VIX korku endeksidir. Uluslararası yatırım kararı alınırken bu endeks yol gösterici olmakta ve özellikle finansal piyasalardaki fonların yönetilmesinde önemli rol oynamaktadır. Finansal piyasalarda ortaya çıkan başka bir yenilik ise kripto para piyasaları olurken, uluslararası yatırımcının ilgisi her geçen gün daha da artmakta ve hatta bu paralarla alışveriş yapılmasını özendiren kurumların sayısı da artış göstermektedir. Bu bağlamda Bitcoine olan bu ilgi bu çalışmanın da ortaya çıkmasında motivasyon kaynaklarından biri olmuştur. Bu çalışmada 06.08.2010 ile 06.01.2020 dönemleri arasında günlük Bitcoin fiyatları ile BİST100 ve VIX korku endeksi arasındaki nedensellik ilişkisi test edilmiştir. Öncelikli olarak yapısal kırılmayı dikkate alan Zivot-Andrews testi ile durağanlık sınanmış ve daha sonra Toda Yamamoto nedensellik analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda Bitcoin fiyatlarının her iki değişken üzerinde anlamlı bir ilişki içinde olmadığı görülürken, VIX endeksinden BİST100 endeksine doğru tek yönlü bir nedensellik etkisi gerçekleştirdiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: AN EMPIRICAL APPLICATION ON THE CAUSALITY RELATIONSHIP AMONG FEAR INDEX (VIX), BITCOIN PRICES AND BIST100 INDEX
Öz: While the 21st century brought many innovations in the social field, undoubtedly, change was inevitable in terms of global markets. One of the changes was the risk perception in the markets. Managing risk is becoming more and more important everyday. Today, there are many risk indices that allow measurement of financial risks in international markets, but one of the most followed is the VIX fear index. This index is guiding when making an international investment decision and plays an important role especially in the management of funds in financial markets. Another innovation that emerged in the financial markets was the cryptocoin markets. The interest of international investors in the use of cryptocoin has started to increase day by day, and accordingly, there has been an increase in the number of institutions that encourages hopping with these coins. In this context, this interest in Bitcoin has been one of the motivation sources in the emergence of this study. In this study, the causality relationship was tested among daily Bitcoin prices BIST100 and VIX fear index between the 06.08.2010 and 06.01.2020. Stability was tested with the Zivot-Andrews test, which primarily takes into account the structural breakage, and then Toda-Yamamoto causality analysis was performed. As a result of the study, it was found that Bitcoin price did not have a significant effect on both variables, while it had a oneway causality effect from VIX index to BIST100index.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akdağ, S. (2019). VIX Korku Endeksinin Finansal Göstergeler Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1): 235-256. doi: 10.17218/hititsosbil.522619.
- Başarır, Ç. (2019). Korku Endeksi (Vix) ile Bist100 Arasındaki İlişki: Frekans Alanı Nedensellik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 19(2), 177- 191.
- Bouri, E., Gupta, R., Tiwari, A. K., ve Roubaud, D. (2017). Does Bitcoin Hedge Global Uncertainty? Evidence From Wavelet-Based Quantile-in-Quantile Regressions. Finance Research Letters, (23): 87-95.
- Briere, M., Oosterlinck, K., ve Szafarz, A. (2015). Virtual Currency, Tangible Return: Portfolio Diversification with Bitcoin. Journal of Asset Management, 16(6): 365-373.
- Çakmak, M. (2019). Kripto Paraların Gelişim Süreci, Blok Zincir Teknolojisi ve Kripto Paraların Türkiye‟de Vergilendirilmesi. Yüksek lisans Tezi. T.C. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Uluslararası İktisat Bilim Dalı, İstanbul.
- Çil, Y., N. (2006). Türkiye‟de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2): 162-171.
- Erdoğdu, H. ve Baykut, E. (2016). BİST Banka Endeksi‟nin (XBANK) VIX ve MOVE Endeksleri ile İlişkisinin Analizi. Türkiye Bankalar Birliği Bankacılar Dergisi, (98): 57-72.
- Hatipoğlu, M. ve Tekin, B. (2017). VIX Endeksi, Döviz Kuru Petrol Fiyatlarının BIST 100 Endeksi Üzerindeki Etkileri: Bir Kuantil Regresyon Yaklaşımı. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(3): 627-634. https://tr.investing.com/analysis/korku-endeksi-trmanyor-200430978 (Erişim Tarihi: 28.01.2020) https://www.yatirimkredi.com/vix-endeksi-volalite-endeksi-nedir.html) (Erişim Tarihi: 28.01.2020)
- Kaya, A. ve Coşkun, A. (2015). VIX Endeksi Menkul Kıymet Piyasalarının Bir Nedeni Midir? Borsa İstanbul Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1): 175-186.
- Kaya, E . (2015). Borsa İstanbul (BIST) 100 Endeksi İle Zımni Volatilite (VIX) Endeksi Arasındaki Eş-Bütünleşme Ve Granger Nedensellik. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2015 (1), 1-6. DOI: 10.18493/kmusekad.24268
- Kılıç, Y., ve Çütcü, İ. (2018). Bitcoin Fiyatları ile Borsa İstanbul Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(3): 235-250.
- Kızıl, E. (2019). Türkiye'de Kripto Paranın Vergilendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm Dergisi/Financial Analysis, 29(155): 179-196.
- Konuşkan, A., Teker, T., Ömürbek, V. ve Bekci, İ. (2019). Kripto Paraların Fiyatları Arasındaki İlişkinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 24(2): 311-318.
- Korkmaz, T. ve Çevik, E. İ. (2009), Zımni Volatilite Endeksinden Olan Piyasalara Yönelik Volatilite Yayılma Etkisi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar. 3/2: 87-105.
- Köse, A. K., ve Akkaya, M. (2016). Beklenti ve Güven Anketlerinin Finansal Piyasalara Etkisi: BIST 100 Üzerine Bir Uygulama. Bankacılar Dergisi, (99): 3-15.
- Kuzu, S. (2019). Volatilite Endeksi (Vix) İle Bist 100 Arasındaki Johansen Eş-Bütünleşme ve Frekans Alanı Nedensellik Analizi. Electronic Turkish Studies, 14(1).
- Sadeghzadeh, K. (2018). Borsanın Psikolojik Faktörlere Duyarlılığı: Oynaklık Endeksi (VIX) ve Tüketici Güven Endeksi (TGE) İle BİST 100 Endeksi Arasındaki İlişkiler. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2): 238-253.
- Sakarya, Ş., ve Akkuş, H. T. (2018). BIST-100 ve BIST sektör endeksleri ile Vix endeksi arasındaki ilişkisinin analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(40), 351-374.
- Sarıtaş, H., ve Nazlıoğlu, E. H. (2019). Korku Endeksi, Hisse Senedi Piyasası ve Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4): 542-551.
- Sarwar, G. (2012), Is VIX an Investor Fear gauge in BRIC Equity Markets?”, Journal of Multinational Financial Management, (22): 55– 6.
- Topaloğlu, E. E. (2019). Kripto Para Bitcoin Ve Döviz Kurları İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2): 367-382.
| APA | TUNÇEL M, GÜRSOY S (2020). KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. , 1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| Chicago | TUNÇEL Mert Baran,GÜRSOY SAMET KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. (2020): 1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| MLA | TUNÇEL Mert Baran,GÜRSOY SAMET KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. , 2020, ss.1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| AMA | TUNÇEL M,GÜRSOY S KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. . 2020; 1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| Vancouver | TUNÇEL M,GÜRSOY S KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. . 2020; 1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| IEEE | TUNÇEL M,GÜRSOY S "KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA." , ss.1999 - 2011, 2020. 10.17755/esosder.712702 |
| ISNAD | TUNÇEL, Mert Baran - GÜRSOY, SAMET. "KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA". (2020), 1999-2011. https://doi.org/10.17755/esosder.712702 |
| APA | TUNÇEL M, GÜRSOY S (2020). KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 19(76), 1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| Chicago | TUNÇEL Mert Baran,GÜRSOY SAMET KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 19, no.76 (2020): 1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| MLA | TUNÇEL Mert Baran,GÜRSOY SAMET KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.19, no.76, 2020, ss.1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| AMA | TUNÇEL M,GÜRSOY S KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2020; 19(76): 1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| Vancouver | TUNÇEL M,GÜRSOY S KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2020; 19(76): 1999 - 2011. 10.17755/esosder.712702 |
| IEEE | TUNÇEL M,GÜRSOY S "KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 19, ss.1999 - 2011, 2020. 10.17755/esosder.712702 |
| ISNAD | TUNÇEL, Mert Baran - GÜRSOY, SAMET. "KORKU ENDEKSİ(VIX), BİTCOİN FİYATLARI VE BİST100 ENDEKSİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 19/76 (2020), 1999-2011. https://doi.org/10.17755/esosder.712702 |
