KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ
Yıl: 2021 Cilt: 30 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 21 - 30 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34108/eujhs.643544 İndeks Tarihi: 27-05-2021
KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ
Öz: Çalışma, kemoterapi alan meme kanserli hastalara bakımveren yakınlarının yaşam kalitelerini belirlemekamacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı olarak gerçekleştirilençalışma, bir ü niversite hastanesinin onkoloji poliklinig inebaşvüran meme kanseri tanısı almış 77 hasta yakınıile yü rü tü lmü ştü r. Verilerinin toplanmasında, “HastaYakını Bilgi Formü” ve “Kanser Hastasına Bakım VerenAile Ü yelerinin Yaşam Kalitesi Ö lçeg i” küllanılmıştır.Meme kanserli hastaya bakım veren yakınlarının yaşortalamaları 46.78+11.59 olüp çog ünlüg ü 50 yaş ü stü ,erkek ve evlidir. Hasta yakınlarının “Fiziksel Sag lık Dürümü”alt boyüt püan ortalamaları ile eg itim dü zeyleri;“Tanıya Yaklaşım Dürümü” alt boyüt püan ortalamalarıile yaş grüpları, bakım verenin cinsiyeti, eg itim dürümü,hasta bireye yakınlık ve hasta ile aynı evde yaşama dürümüarasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklaroldüg ü saptanmıştır. “Destek ve Ekonomik EtkilenmeDürümü” alt boyüt püan ortalaması ile eg itim dürümü,hasta bireye yakınlık, hasta ile aynı evde yaşama ve hastaile ilgilenen başka kişi varlıg ı arasında istatistikselolarak anlamlı bir ilişki oldüg ü belirlenmiştir (p<0.05).Kemoterapi alan meme kanserli hastalara bakım verenyakınlarının yaşam kalitelerinin dü şü k dü zeyde oldüg ü,o zellikle yaşam kalitesinin psikolojik-manevi sag lık,fiziksel sag lık ve tanıya yaklaşım boyütünün olümsüzetkilendig i belirlenmiştir. Hastaların tedavi sü reçlerinive hastalıkla başa çıkabilme çabalarını olümlü etkileyebileceginden hastaya bakım veren yakınlarının yaşamkalitelerinin iyileştirilmesi ve periyodik aralıklarla degerlendirilmesi o nerilmektedir.
Anahtar Kelime: QUALITY OF LIFE OF CAREGIVERS OF BREAST CANCER PATIENTS RECEIVING CHEMOTHERAPY
Öz: The aim of this stüdy was to determine the qüality of life of caregivers of breast cancer patients. The stüdy was condücted with 77 relatives of breast cancer patients admitted to the oncology oütpatient clinic of a üniversity hospital. Data were collected by the Patient Relative Information Form and the Qüality of Life Scale of Family Members Caring for Cancer Patients. The mean age of the patients' relatives was 46.78+11.59; most of them were over 50 years old, male and married. There were statistically significant differences between mean scores of “Physical Health Statüs” sübscale and edücation levels of caregivers; “Approach to Diagnosis” mean scores and age groüps, gender of caregiver, edücational statüs, proximity and living statüs in the same home. Statistically significant correlations were foünd between mean scores for “Süpport and Economic Affection Statüs” sübscale and edücation, proximity, same home sürvival and the presence of other patients (p<0.05). It was determined that the qüality life of the relatives who care for breast cancer patients is low and especially the qüality of life is negatively affected by psychologicalspiritüal health, physical health and diagnostic approach. Improving the qüality of life and periodically evalüating the caregivers 'relatives is recommended, as it can positively affect patients' treatment processes and efforts to cope with the disease.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. HSGM. Kanser I statistikleri. https:// hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-istatistikleri yillar/ 2016-yili-türkiye-kanser-i-statistikleri.html; Erişim tarihi: 08.07.2019.
- 2. Çivi S, Kütlü R, Çelik HH. Kanserli hasta yakınlarında depresyon ve yaşam kalitesini etkileyen fakto rler. Gü lhane Tıp Derg 2011; 53:248-253.
- 3. Tü mer A, Baybek H. Çalışan kadınlarda meme kanseri risk dü zeyi. Meme Sag lıg ı Dergisi 2010; 6(1):17 -21.
- 4. Qing MS, Meng FA, Hüang EX, Wang XM. Comparison of psychological ınflüence on breast cancer patients between breast-conserving sürgery and modified radical mastectomy. Asian Pacific J Cancer Prev 2013: 14 (1):149-152.
- 5. Tavşanlı NG, Çeçen D, Tayhan E, Kahraman G. Kanser hastalarına bakım verenlerin hastalara karşı düygü ve tütümları. Celal Bayar Ü niversitesi Sag lık Bilimleri Enstitü sü Dergisi 2016; 3 (4):470-475.
- 6. HSGM. Tü rkiye’de ve Dü nyada Kanser Epidemiyolojisi. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/ kanserdb/yayinlar/sünülar/ ülüsal_kanser_haftasi_2018/ Dr._Dyt._NÜRAL_ERZÜRÜM_ALiM.pdf; Erişim tarihi: 12.07.2019.
- 7. ÜI CC. New Global Cancer Data: GLÖBÖCAN 2018. https://www.üicc.org/new-global-cancer-dataglobocan- 2018; Erişim tarihi: 12.07.2019.
- 8. Yıldırım NK, Ö zkan S, Ö zçınar B, Gü ler SA, Ö zmen V. Meme kanserli hastaların tedavi o ncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif deg erlendirme sonüçları. No ropsikiyatri Arşivi 2009; 46:175-181.
- 9. Ökanlı A. Kadınlarda mastektominin psikososyal etkileri. Joürnal of Hüman Science 2004; 1(1):1-6.
- 10. Ö zkan S, Alçalar N. Meme kanserinin cerrahi tedavisine psikolojik tepkiler. Meme Sag lıg ı Dergisi 2009; 5(2):60-64.
- 11. Stacey D, DeGrasse C, Johnston L. Addressing the süpport needs of women at high risk for breast cancer: evidence-based care by advanced practice nürses. ÖNF 2002; 29:77-84.
- 12. Çam Ö, Saka Ş, Gü mü ş AB. Meme kanserli hastaların psikososyal üyümlarını etkileyen fakto rlerin incelenmesi. Meme Sag lıg ı Dergisi 2009; 5(2):73-81.
- 13. Elbi H. Kanser ve depresyon. Psikiyatri Dü nyası 2001; 5(1):5-10.
- 14. Babaog lü E, Ö z F. Terminal do nem kanser hastasına bakım veren eşlerin düygüsal ve sosyal sorünları arasındaki ilişki. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 5:24-33.
- 15. Silveira MJ, Given CW, Given B, Rosland AM, Piette JD. Patient-caregiver concordance in symptom assessment and improvement in oütcomes for patients ündergoing cancer chemotherapy. Chronic Illness 2010; 6(1):46-56.
- 16. Vrettos I, Kamposioras K, Kontodimopoülos N, et al. Comparing health-related qüality of life of cancer patients ünder chemotherapy and of their caregivers. The Scientific World Joürnal 2012; 1-9.
- 17. Tamayo GJ, Broxson A, Münsell M, Cohen MZ. Caring for the caregiver. Öncology Nürsing Forüm 2010; 37(1):50-57.
- 18. Ö ksü z E, Barış N, Arslan F, Ateş MA. Kemoterapi alan hastalara bakım verenlerin psikiyatrik semptom dü zeyleri ve bakım verme yü kleri. Anatol J Clin Investig 2013; 7(1):24-30.
- 19. Fann JR, Thomas-Rich AM, Katon WJ, et al. Major depression after breast cancer: a review of epidemiology and treatment. Gen Hosp Psychiatry 2008; 30(2):112-126.
- 20. Arda Ş. Kanser Hastalarında Yaşamın Anlamının I ncelenmesi. Yü kseklisans Tezi, I stanbül Ü niversitesi Sag lık Bilimleri Enstitü sü , I stanbül 2011.
- 21. Xiaomei M, Herbert YÜ. Global bürden of cancer. Yale Joürnal of Biology and Medicine 2006; 79 (3):85-94.
- 22. Terakye G. Kanserli hasta yakınları ile etkileşim. Doküz Eylü l Ü niversitesi Hemşirelik Yü ksekokülü Dergisi 2011; 4(2):78*82.
- 23. Akgü n ŞZ, Polat H, Ergü ney S. Kemoterapi alan hastalara bakım verenlerin bakım verme yü klerinin belirlenmesi. Atatü rk Ü niversitesi Hemşirelik Yü ksekokülü Dergisi 2009; 12 (2): 1-9.
- 24. Fridriksdottir N, Saevarsdottir T, Halfdanardottir SI, et al. Family members of cancer patients: Needs, qüality of life and symptoms of anxiety and depression. Acta Öncologica 2011; 50(2):252-258.
- 25. McMillan SC, Small BJW, Schonwetter R, et al. Impact of coping skills intervention with family caregivers of hospice patients with cancer. Cancer 2005; 106 (1):214-222.
- 26. Grov EK, Dahl AA, Moüm T, Fossa SD. Anxiety, depression, and qüality of life in caregivers of patients with cancer in late palliative phase. Annals of Öncology 2005; 16:1185-1191.
- 27. Ö zbaş A. Meme kanserli ailelerde sorünlar ve ço - zü mler. Meme Sag lıg ı Dergisi 2006; 2(3):115-117.
- 28. Ökçin F. Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Ü yelerinin Yaşam Kalitesi Ö lçeg i Geçerlik Ve Gü venirlik Çalışması. Doktora Tezi, Ege Ü niversitesi Sag lık Bilimleri Enstitü sü , I zmir 2007.
- 29. Ferrell BR, Dow KH, Grant M. Measürement of the qüality of life in cancer sürvivors. Qüality of Life Research 1995; 4(6):523-531.
- 30. Yıldız E, Dedeli Ö , Pakyü z SÇ. Kanser hastalarına bakım veren aile ü yelerinin bakım yü kü ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Hemşirelikte Eg itim ve Araştırma Dergisi 2016;13 (3):216-225.
- 31. Karabüga YH, Pınar R. Kanserli hastalara bakım veren aile ü yelerinin yasam kalitesi ve yasam kalitesini etkileyen fakto rlerin deg erlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2013; 15 (2):1-16.
- 32. Toptaş S. Kanser Hastalıg ı Ölan Bireye Bakım Veren Yakınlarının Yaşam Kalitesi. Yü kseklisans Tezi, Hacettepe Ü niversitesi Sag lık Bilimleri Enstitü sü , Ankara 2015.
- 33. Akyar I, Korkmaz F, Atakül E. Yaşlı onkoloji hastalarına bakım veren bireylerin yaşamında olüşan deg işikliklerin belirlenmesi. Mersin Üniv Sag lık Bilim Derg 2018; 10 (3):158-167.
- 34. Koç Z, Sag lam Z, Çınarlı T. Kanser tanısı almış olan bireylere bakım veren hasta yakınlarının bakım verme yü kü ile etkileyen fakto rlerin belirlenmesi. Samsün Sag lık Bilimleri Dergisi 2016; 1(1):99- 116.
- 35. Sarıtaş SÇ, Bü yü kbayram Z. Kemoterapi alan hastaların ve bakım veren yakınlarının anksiyete dü zeyleri ve etkileyen fakto rler. TAF Prev Med Büll 2016; 15(2):141-150.
- 36. Kaya N, Bolol N, Ü lgen S, ve ark. Qüality of life and ınflüencing factors in caregivers of patients with cancer. Clin Exp Health Sci 2017; 8:25-35.
- 37. Alptekin S, Go nü llü G, Yü cel I, Yaris F. Characteristics and qüality of life analysis of caregivers of cancer patients. Med Öncol 2010; 27(3):607-617.
- 38. Kim Y, Carver C. Freqüency and difficülty in caregiving among spoüses of individüals with cancer: Effects of adült attachment and gender. PsychoÖncology 2007; 16:714-723.
- 39. Awadalla AW, Öhoeri JÜ, Gholoüm A, et al. Factors associated with qüality of life of oütpatients with breast cancer and gynecologic cancer and their family caregivers: A controlled stüdy. BMC Cancer 2007;19 (7):102-116.
- 40. Çeler H, Ö zyürt BC, Elbi H, Ö zcan F. Meme kanseri hastalarının yakınlarında yaşam kalitesinin ve bakım yü kü nü n deg erlendirilmesi. Ankara Medical Joürnal 2018; 18 (2):164-174.
- 41. Rha SY, Park Y. Caregiving bürden and the qüality of life of family caregivers of cancer patients: the relationship and correlates. Eüropean Joürnal of Öncology Nürsing 2015; 19:376-82.
- 42. Magüire R, Hanly P, Hyland P, Sharp L. Ünderstanding bürden in caregivers of colorectal cancer sürvivors: what role do patient and caregiver factors play? Eüropean Joürnal of Cancer Care 2016; 27 (1);1-9.
- 43. Toptaş Kılıç S, Ö z F. Kanser Hastalarına Bakım Veren Aile Ü yelerinin Sorünları, Yaşam Kalitesi ve Mü dahaleler. Joürnal of Hacettepe Üniversity Facülty of Nürsing 2019; 6(3):197-204.
- 44. Tü rkog lü N, Kılıç D. Effects of care bürdens of caregivers of cancer patients. Asian Pac J Cancer Prev 2012;13(8):4141-4145.
- 45. Dedeli Ö , Yıldız E, Yü ksel S. Assessing the spiritüal needs and practices of oncology patients in Türkey. Holistic Nürsing Practice. 2015; 29(2):103-113.
- 46. Emanüel E, Faircloügh D, Slütsman J, Emanüel L. Ünderstanding economic and other bürdens of terminal illness: The experience of patients and their caregivers. Annals of Internal Medicine 2000; 132(6):451-459.
- 47. Vahidi M, Mahdavi N, Asghari E, et al. Öther side of breast cancer: factors associated with caregiver bürden. Asian Nürsing Research 2016;10:201-206.
- 48. Mystakidoü K, Tsilika E, Parpa E, Galanos A, Vlahos L. Caregivers of advanced cancer patients. Cancer Nürsing 2007; 30(5):412-418.
APA | Eskimez Z, köse tosunöz i, YESIL DEMIRCI P, Yeşil Demirci P, PAYDAŞ S, KUMAS G (2021). KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. , 21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
Chicago | Eskimez Zehra,köse tosunöz ipek,YESIL DEMIRCI PINAR,Yeşil Demirci Pınar,PAYDAŞ Semra,KUMAS GÜLSAH KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. (2021): 21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
MLA | Eskimez Zehra,köse tosunöz ipek,YESIL DEMIRCI PINAR,Yeşil Demirci Pınar,PAYDAŞ Semra,KUMAS GÜLSAH KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. , 2021, ss.21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
AMA | Eskimez Z,köse tosunöz i,YESIL DEMIRCI P,Yeşil Demirci P,PAYDAŞ S,KUMAS G KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. . 2021; 21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
Vancouver | Eskimez Z,köse tosunöz i,YESIL DEMIRCI P,Yeşil Demirci P,PAYDAŞ S,KUMAS G KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. . 2021; 21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
IEEE | Eskimez Z,köse tosunöz i,YESIL DEMIRCI P,Yeşil Demirci P,PAYDAŞ S,KUMAS G "KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ." , ss.21 - 30, 2021. 10.34108/eujhs.643544 |
ISNAD | Eskimez, Zehra vd. "KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ". (2021), 21-30. https://doi.org/10.34108/eujhs.643544 |
APA | Eskimez Z, köse tosunöz i, YESIL DEMIRCI P, Yeşil Demirci P, PAYDAŞ S, KUMAS G (2021). KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi, 30(1), 21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
Chicago | Eskimez Zehra,köse tosunöz ipek,YESIL DEMIRCI PINAR,Yeşil Demirci Pınar,PAYDAŞ Semra,KUMAS GÜLSAH KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi 30, no.1 (2021): 21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
MLA | Eskimez Zehra,köse tosunöz ipek,YESIL DEMIRCI PINAR,Yeşil Demirci Pınar,PAYDAŞ Semra,KUMAS GÜLSAH KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.30, no.1, 2021, ss.21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
AMA | Eskimez Z,köse tosunöz i,YESIL DEMIRCI P,Yeşil Demirci P,PAYDAŞ S,KUMAS G KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 30(1): 21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
Vancouver | Eskimez Z,köse tosunöz i,YESIL DEMIRCI P,Yeşil Demirci P,PAYDAŞ S,KUMAS G KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 30(1): 21 - 30. 10.34108/eujhs.643544 |
IEEE | Eskimez Z,köse tosunöz i,YESIL DEMIRCI P,Yeşil Demirci P,PAYDAŞ S,KUMAS G "KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ." Sağlık Bilimleri Dergisi, 30, ss.21 - 30, 2021. 10.34108/eujhs.643544 |
ISNAD | Eskimez, Zehra vd. "KEMOTERAPİ ALAN MEME KANSERLİ HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ YAŞAM KALİTESİ". Sağlık Bilimleri Dergisi 30/1 (2021), 21-30. https://doi.org/10.34108/eujhs.643544 |