Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi

Gizem YILDIRIM, (Süleyman Demirel Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, Isparta, Türkiye)
Gaye ATİLLA (Süleyman Demirel Üniversitesi, İşletme Bölümü, Isparta, Türkiye)
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
16 1
Yıl: 2020 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 59 - 84 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17494/ogusbd.763397 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi

Öz:
Bu çalışmada üniversite öğrencilerin öz yeterliklerinin bilinçli farkındalık ve benlik saygıları üzerindeki etkisini araştırmak hedeflenmiştir. Araştırma Süleyman Demirel Üniversitesi “Örgütsel Davranış” dersini alan öğrencileri kapsamaktadır. Araştırma 124 öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bilinçli farkındalık, öz yeterlik ve benlik saygısı kavramları ilgili literatür çerçevesinde araştırılmış, ardından ilişkilere yönelik hipotezler geliştirilmiştir. Bu değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan korelasyon analiz sonuçlarına göre; bilinçli farkındalık ile öz yeterlik arasında zayıf ve negatif bir korelasyon, benlik saygısı ile orta şiddette negatif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Öz yeterlik ile benlik saygısı arasında zayıf ve pozitif bir korelasyon olduğu saptanmıştır. Öz yeterliğin bilinçli farkındalık ve benlik saygısı üzerindeki etkisini saptamak için yapılan regresyon analizi sonucunda öz yeterliğin, benlik saygısı ve bilinçli farkındalık üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelime:

The Effect Of Self-Efficacy On Mindfulness and SelfEsteem

Öz:
In this study, it was aimed to investigate the effect of university students' self-efficacy on mindfulness and self-esteem. The research includes students who taking the “Organizational Behavior” course at Süleyman Demirel University. The research was carried out with the participation of 124 students. In the study, the concepts of mindfulness, self-efficacy and self-esteem were researched within the framework of the related literature, and then hypotheses were developed for relationships. According to the correlation analysis results made to determine the relationship between these variables; a weak and negative correlation between mindfulness and self-efficacy, a negative correlation with self-esteem and moderate severity. A weak and positive correlation was found between self-efficacy and selfesteem. As a result of regression analysis to determine the effect of self-efficacy on mindfulness and self-esteem, it has been observed that self-efficacy has a significant effect on self-esteem and mindfulness.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acat, M. B., Özyurt, O. ve Karadağ, E. (2011), İlköğretim Okul Müdürlerinin Mevzuat Görevleri Öz Yeterlilik Düzeylerinin Değerlendirilmesi, NWSA: Education Sciences, 6(1), 605-620.
  • Altun, F. ve Yazıcı, H. (2012), Üstün Yetenekli Öğrencilerin Benlik Kavramları ve Akademik ÖzYeterlik İnançları: Karşılaştırmalı Bir Çalışma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 319-334.
  • Aşık, M. (2019), Üniversite Öğrencilerinin Öz Yeterlik Düzeylerinin Öz Anlayış Ve Ebeveyn Kabul-Reddine İlişkin Algıları Çerçevesinde İncelenmesi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 1-91.
  • Atalay, Z., Aydın, U., Bulgan, G., Taylan, R. D. ve Özgülük, S. B. (2017a), Bilinçli-Farkındalık Temelli Öz Yeterlik Ölçeği-Yenilenmiş (BFÖÖ-Y): Türkiye Uyarlama Çalışması, Elementary Education Online, 16(4), 1803-1815.
  • Atalay, Z., , U., Bulgan, G., Taylan, R. D. ve Özgülük, S. B. (2017b), Bilinçli-Farkındalık (Mindfulness) Temelli Psiko-Eğitim Programının Öğrencilerin Matematik Kaygısı, Tutumları Ve Öz Yeterlikleri Üzerindeki Etkisi, TÜBİTAK Projesi, Program Kodu: 1001, Proje No: 115K450, İstanbul.
  • Aypay, A. (2010), Genel Öz Yeterlik Ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçe’ye Uyarlama Çalışması, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 113-131.
  • Bakioğlu, F. (2017), Psikolojik Danışman Adaylarının Özyeterlikleri İle Kültüre Duyarlılıkları, Cinsiyet Rolleri ve Bilinçli Farkındalıkları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 1-124.
  • Bandura, A. (1994), Self-Efficacy, In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia Of Human Behavior, (4), 71-81.
  • Bandura, A. (1997), Self-Efficacy in Changing Societies, Cambridge: Cambridge University Press, Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics,18(4), 280-334.
  • Basım, N., Korkmazyürek, H. ve Tokat, A. O. (2008), Çalışanların Öz Yeterlik Algılamasının Yenilikçilik ve Risk Alma Üzerine Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 101-119.
  • Brown, K. W. ve Ryan, R. M. (2003), The Benefits of Being Present: Mindfulness and Its Role in Psychological Well-Being, Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822- 848.
  • Buluş, M. ve Öztürk Samur, A. (2017), Beş-Altı Yaş Çocuklarının Sosyal Duygusal Uyumunu Yordamada Ebeveyn Benlik Saygısı, Temel İhtiyaçları ve Öz Yeterliğin Rolü, PAU Eğitim Fakültesi Dergisi, (41), 105-119.
  • Cengiz, R., Serdar, E. ve Donuk, B. (2016), Üniversite Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık ve Girişimcilik Düzeylerinin İncelenmesi, International Journal of Social Sciences and Education Research, 2(4), 1321-1328.
  • Çelik, D. A. ve Çetin, F. (2014), The Role Mindfulness and Self-Consciouness on Interpersonal Conflict Rresolution Approaches, Research Journal of Business and Management, 1(1), 29-38.
  • Çevik Demir, Ş. (2013), Ergenlerde Benlik Saygısı Ve Dini Başa Çıkma, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bilim Dalı, Doktora Tezi, 1-235.
  • Çuhadaroğlu, F. (1986), Adolesanlarda Benlik Saygısı, Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, 1-50.
  • D’amico, A., ve Cardacı, M. (2003), Relations among Perceived Self-Efficacy, Self-Esteem, and School Achievement, Sage Journals, 92(3).
  • Demir, T. (2013), İlköğretim Öğrencilerinin Yaratıcı Yazma Becerileri İle Yazma Özyeterlik Algısı İlişkisi Üzerine Bir Çalışma, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1), 84-114.
  • Deniz M. E., ve Sümer, A. S. (2010), Farklı Özanlayış Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinde Depresyon, Anksiyete ve Stresin Değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(158), 116-127.
  • Deniz, M. E., Erus, S. M. ve Büyükcebeci, A. (2017), Bilinçli Farkındalık İle Psikolojik İyi Oluş İlişkisinde Duygusal Zekanın Aracılık Rolü, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7(47), 17-31.
  • Diseth, A., Meland, E. ve Breidablik, H. J. (2014), Self-Beliefs Among Students: Grade Level And Gender Differences In Self-Esteem, Self-Efficacy And Implicit Theories Of Intelligence, Learning and Individual Differences, 35, 1-8.
  • Erbil, N. ve Bostan. Ö. (2004), Ebe ve Hemşirelerde İşdoyumu, Benlik Saygısı ve Etkileyen Faktörler, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3), 56-66.
  • Fallah, N. (2016), Mindfulness, Coping Self-Efficacy And Foreign Language Anxiety: A Mediation Analysis, Journal Educational Psychology, 6(37), 745-756.
  • Germer, C. K. (2004), What Is Mindfulness?, Insight Journal, Fall 2004, 24-29.
  • Germer, C. K. (2005), Mindfulness What Is It? What Does It Matter?, Mindfulness And Psychotherapy New York, NY, US: Guilford Press, 3-27.
  • Güven, E. (2017), Örgütsel Davranış Konuları; Çalışanlar ve Örgüt Açısından Önemi, 24 Mayıs 2020 tarihinde https://engingvn.wordpress.com/2017/12/12/orgutsel-davraniskonulari-calisanlar-ve-orgut-acisindan-onemi/ adresinden alındı.
  • Hanh, T. N. (1987), The Miracle Of Mindfulness: An İntroduction To The Practice Of Meditation, Boston: Beacon Press.
  • Hanley, A. W., Palejwala, M. H., Hanley, R. T., Canto, A. I. ve Garland, E. L. (2015), A Failure In Mind: Dispositional Mindfulness And Positive Reappraisal As Predictors Of Academic Self-Efficacy Following Failure, Personality and Individual Differences, 86, 332-337.
  • Joo, Y. J., Bong, M. ve Choi, H. (2000), Self-Efficacy for Self-Regulated Learning, Academic SelfEfficacy, and Internet Self-Efficacy in Web-Based Instruction, Educational Technology Research and Development, 48, 5-17.
  • Kahriman, İ. (2005), Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Benlik Saygıları ve Atılganlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 24-32.
  • Kalaycı, Ş. (2018), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Dinamik Akademi Yayıncılık.
  • Karagöz, Y. (2017), SPSS ve AMOS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği, Sivas: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Lawrence, D. (2000), Building self-esteem with adult learners, (First edition), London: Paul Chapman Publishing.
  • Leary, M. R., Tambor, E. S., Terdal, S. K. ve Downs, D. L. (1995). Self-Esteem as an Interpersonal Monitor: The Sociometer Hypothesis, Journal ol"Personality and Social Psychology, 68(3), 518-530.
  • Long, B. H. (1986), Parental Dıscord Vs. Family Structure: Effects Or Diverce On The SelfEsteem Of Daughters, Journal Of Youth And Adolescence,1(15), 19-27.
  • Luberto, C. M., Cotton, S., Mcleish, A. C., Mingione, C. J. ve O’bryan, E. M. (2014), Mindfulness Skills and Emotion Regulation: The Mediating Role of Coping SelfEfficacy, SpringerLink, (5), 373-380.
  • Maşrabacı, T. S. (1994), Hacettepe Üniversitesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • Mckay, M. ve Patrick, F. (2000), Self-Esteem, New Harbinger Publications, U.S.A.
  • Nebioğulları, B. (2019), Çalışan/Çalışmayan Annelerin Ebeveynlik Özyeterlilik Algıları İle 11- 13 Yaş Çocuklarının Algıladığı Anne Tutumu ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikolojik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 1-74.
  • Özkan, Ö., Karataş, H. ve Ergin, A. (2018), İlkokul Ögrencilerinin Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi, Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 503-525.
  • Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş. ve Deniz, M. E. (2011), Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ni Türkçeye Uyarlama Çalışması, Eğitim ve Bilim, 36(60), 225-235.
  • Palmer, A. ve Rodger, S. (2009), Mindfulness, Stress, and Coping Among University Students, Canadian Journal of Counselling, 43(3), 198-212.
  • Pope, A. W., Mchale, S. M. ve Craighead, W. E. (1988), Self-Esteem Enhancement With Children And Adolescents, (First Edition), Boston: Psychology Practitioner Guidebook Series.
  • Rasmussen, M. K., ve Pidgeon, A. M. (2011), The Direct and Indirect Benefits of Dispositional Mindfulness on Self-Esteem and Social Anxiety, Anxiety, Stress& Coping, 24(2), 227-233.
  • Rice, V., Boykin, G., Jeter, A. ve Villarreal, J. (2013), The Relationship Between Mindfulness and Resiliency Among Active Duty Service Members and Military Veterans, In Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting, 5(1), 1387-1391.
  • Rogers, C.R. (1951), Client-Centered Therapy, Boston: Houghton Mifflin Company.
  • Robbins, S. P. Ve Judge, T. A. (2015), Organizational Behavior (Örgütsel Davranış), Çeviri Editörü: Prof. Dr. İnci Erdem, Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Rogers, C. R. (1959), A Theory Of Therapy, Personality, And Interpersonal Relationships, As Developed In The Client-Centered Framework. In S. Koch (Ed.), Psychology: A Study Of A Science, New York: McGraw-Hill,3, 184-256.
  • Rosenberg, M. (1965), Society And The Adolescent: Self-Image, Princeton: Princeton University Press.
  • Schutte, N.S. ve Malouff, J.M. (2011), Emotional Intelligence Mediates The Relationship Between Mindfulness and Subjective Well-Being, Personality and Individual Differences, 50, 1116-1119.
  • Schwarzer, R. (1994), Optimism, Vulnerability, And Self-Beliefs As Health-Related Cognitions: A Systematic Overview, Psychology & Health, 9(3), 161-180.
  • Siegel, R. D., Germer, C. K. ve Olendzki, A. (2009), Mindfulness: What Is It? Where Did It Come From?, Clinical Handbook of Mindfulness, 17-35.
  • Singh, B. ve Udainiya, R. (2009), Self-Efficacy And Well-Being Of Adolescents, Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 35(2), 227-232.
  • Soğukpınar, E. (2014), Rehber Öğretmenlerin Benlik Saygısı İle Mesleki Benlik Saygısı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 1-109.
  • Sung-Ja, W. (2006), The Relationship between Clinical Stress, Self-Efficacy, and Self-Esteem of Nursing College Students, The Journal of Korean Academic Society of Nursing Education, 12(2), 205-213.
  • Şahin, F. (1994), Yetiştirme Yurtlarında Kalan Gençlerin Benlik Saygıları Üzerine Bir İnceleme, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
  • Tang, M., Addison, K. D., Bryant, D.L., Norman, R., O’connell, W., Joseph, A. ve Sicking S. (2004), Factors That Influence Self-Efficacy of Counselling Students: An Exploratory Study, Counselor Education &Supervision, 44(1), 70-80.
  • Türedi, E. (2015), Özyeterlik, Benlik Saygısı ve Atılganlık Düzeyi İlişkisi-Cinsiyet Ve Deneyim Süresi Açısından Resmi Okul Ve Özel Okul Öğretmenleri Üzerine Bir Araştırma-, Toros Üniversitesi SosyalBilimler Enstitüsü Psikoloji Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 1-58.
  • Ünlü, S. (2014), Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dersine Yönelik Tutumları Ve Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişki, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Vardarlı, G. (2005), İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Genel Özyeterlik Düzeylerinin Yordanması, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 1-162.
  • Yelkenci, Y. (2019), Aikido Yapan Ve Yapmayan Üniversite Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalıkları, Kaygı Düzeyleri Ve Psikolojik Dayanıklılıklarının İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1-126.
  • Yıldız, M. ve Çapar, B. (2010), Orta Öğretim Öğrencilerinde Benlik Saygısı İle Dindarlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(1), 103- 131.
  • Yılmam, B. (2019), Bilinçli Farkındalık Ve Öz-Duyarlılığın Öznel İyi Oluş Üzerindeki Etkisi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 1-98.
  • Yiğit, M. C. (2018), Bireylerde Benlik Saygısı Ve Cinsel Özyeterlilik İlişkisinde Bilişsel Çarpıtmaların Rolü, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 1-90.
APA Yıldırım G, Atilla G (2020). Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. , 59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
Chicago Yıldırım Gizem,Atilla Gaye Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. (2020): 59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
MLA Yıldırım Gizem,Atilla Gaye Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. , 2020, ss.59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
AMA Yıldırım G,Atilla G Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. . 2020; 59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
Vancouver Yıldırım G,Atilla G Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. . 2020; 59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
IEEE Yıldırım G,Atilla G "Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi." , ss.59 - 84, 2020. 10.17494/ogusbd.763397
ISNAD Yıldırım, Gizem - Atilla, Gaye. "Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi". (2020), 59-84. https://doi.org/10.17494/ogusbd.763397
APA Yıldırım G, Atilla G (2020). Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
Chicago Yıldırım Gizem,Atilla Gaye Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21, no.1 (2020): 59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
MLA Yıldırım Gizem,Atilla Gaye Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.21, no.1, 2020, ss.59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
AMA Yıldırım G,Atilla G Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 21(1): 59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
Vancouver Yıldırım G,Atilla G Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 21(1): 59 - 84. 10.17494/ogusbd.763397
IEEE Yıldırım G,Atilla G "Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, ss.59 - 84, 2020. 10.17494/ogusbd.763397
ISNAD Yıldırım, Gizem - Atilla, Gaye. "Öz Yeterliğin Bilinçli Farkındalık ve Benlik Saygısına Etkisi". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21/1 (2020), 59-84. https://doi.org/10.17494/ogusbd.763397
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 21:9

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları