Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı

ÖZKAÇMAZ, AYŞE; BAŞBUĞAN, Yıldıray; Guducuoglu, Huseyin; Parlak, Mehmet; BAYRAM, YASEMIN; KILIÇ, SELÇUK

Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı

Yasemin BAYRAM, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Van, Türkiye)

Ayşe ÖZKAÇMAZ, (Bitlis Devlet Hastanesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Bitlis, Türkiye)

Mehmet PARLAK, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Van, Türkiye)

Yıldıray BAŞBUĞAN, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahiliye Anabilim Dalı, Van, Türkiye)

Selçuk KILIÇ, (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Bakteriyel Zoonozlar Referans Araştırma Laboratuvarı, Ankara, Türkiye)

Hüseyin GÜDÜCÜOĞLU (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Van, Türkiye)

Mikrobiyoloji Bülteni

2 0

Yıl: 2015 Cilt: 49 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 532 - 541 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı

Öz:

Tularemi, son yıllarda Türkiye'de yeniden önem kazanan zoonotik bir enfeksiyondur. Bu çalışmada, bölgemizde F.tularensis açısından risk oluşturabilecek kırsal alanda yaşayan insanlar ve bu insanlara ait evcil hayvanlarda tularemi seroprevalansının belirlenmesi ve risk faktörlerinin saptanması amaçlanmıştır. Çalışmaya, Ocak-Temmuz 2012 tarihleri arasında Van merkezi ve bağlı bulunan yerleşim merkezlerinde yaşayan kişiler ve bu kişilere ait hayvanlar dâhil edilmiştir. Örneklem büyüklüğü, prevalansı bilinen bir olayda küme örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiş ve kesitsel tipte epidemiyolojik bir araştırma olarak planlanmıştır. Çalışmaya alınacak bireylerin belirlenmesinde orantılı rastgele örneklem yöntemi kullanılmıştır. Buna göre, gönüllü 495 kişi (343 kadın, 152 erkek; yaş aralığı: 18-79 yıl, ortalama yaş: 40.61) ve bu kişilere ait 171 hayvandan (40 sığır, 124 koyun ve 7 keçi) alınan serum örneklerinde tularemi antikorlarının varlığı, safranin O ile boyalı F.tularensis antijeni (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu) kullanılarak mikroaglütinasyon yöntemi ile araştırılmıştır. Brucella spp. ile oluşabilecek çapraz reaksiyonların varlığını araştırmak için, pozitif bulunan örneklere brusella mikroaglütinasyon testi uygulanmıştır. İnsan serumlarının %11.9'u (59/495), hayvan serumlarının ise %44'ünde (76/171) tularemi mikroaglütinasyon testi ile >= 1/20 titrelerde pozitifl ik saptanmıştır. Pozitif insan serumlarının %69.5'inde (41/59) ve hayvan serumlarının %78.9'unda (60/76) brusella titreleri, tularemi titrelerine eşit veya daha yüksek bulunmuş; bu örnekler çapraz reaktif olarak değerlendirilmiştir. Bu örneklerin değerlendirme dışı bırakılmasıyla, F.tularensis seropozitifl iği insanlarda %3.6 (18/495), hayvanlarda ise %9.4 (16/171) olarak hesaplanmıştır. Pozitifl iğin saptandığı 16 hayvanın 12'si koyun, üçü sığır ve biri de keçidir. Alınan örnek sayılarına göre, seropozitifl ik açısından hayvan türleri arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p> 0.05). Böcek ısırığı, kene ısırığı, fare teması, av hayvanı (tavşan) eti yenmesi ve ev içi hayvan besleme (kedi) gibi risk faktörlerine maruziyetler arasında tularemi seropozitifl iği açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemiştir (p> 0.05). İnsanlarda saptanan seroprevalans, ülkemizde yapılan diğer çalışmalarla benzer olmakla birlikte, hayvanlarda saptanan oranın, ülkemizde kısıtlı sayıda yapılmış olan çalışmalarla kıyaslandığında yüksek olduğu izlenmiştir. Sonuç olarak, hastalığın yayılımının önlenmesinde risk faktörleri açısından gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji

Seroprevalence of Tularemia in Risk Groups of Humans and Animals in Van, East of Turkey

Öz:

Tularemia has become a re-emerging zoonotic disease in Turkey recently. The aims of this study were to determine the seroprevalence of tularemia in humans and their animals living in rural risky areas of our region and to investigate the risk factors. Between January and July 2012, people living in rural areas of Van province (located at eastern part of Turkey) and their domestic animals were included in the study. The sample size was determined by using cluster sampling method like in an event with known prevalence and planned as a cross-sectional epidemiological study. Proportional random sampling method was used to determine which individuals will be included in the study. Presence of tularemia antibodies in the sera of a total 495 voluntary persons (343 female, 152 male; age range: 18-79 years, mean age: 40.61) and their 171 animals (40 cattle, 124 sheep and 7 goats) were screened by microagglutination test using safranin O-stained F.tularensis antigen (Public Health Agency of Turkey). For the evaluation of cross-reactivity between Brucella spp., tularemia positive serum samples were also tested with brucella microagglutination test. Among human and animal samples, 11.9% (59/495) and 44% (76/171) yielded positive results with the titers of >= 1:20 in F.tularensis microagglutination test, respectively. However, 69.5% (41/59) of human sera and 78.9% (60/76) of animal sera demonstrated equal or higher titers in the brucella test, so those sera were considered as cross-reactive. After exclusion of these sera, the seroprevalence for F.tularensis were calculated as 3.6% (18/495) for humans and 9.4% (16/171) for animals. Among the 16 animals with positive results, 12 were sheep, three were cattle and one was goat. The difference between seropositivity rates among the domestic animal species was not statistically signifi cant (p> 0.05). In addition, no statistically signifi cant differences were found between risk factors including insect bite, tick bite, contact with rodents, eating the meat of hunted animals (rabbit), having pet (cat) in home (p> 0.05). In this study, the rate of tularemia seropositivity among humans was similar to the results of previous studies which were performed in our country; however the seropositivity rate of tularemia among domestic animals in our study was higher than the results of a few studies which were conducted on domestic animals. In conclusion, preventive procedures and precautions must be taken into consideration to control the transmission of the infection

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Johansson A. Forsman M. Sjostedt A. The development of tools for diagnosis of tularemia and typing of Francisella tularensis. APMIS 2004; 112(11-12): 898-907.
Eliasson H, Broman T, Forsman M, Back E. Tularemia: current epidemiology and disease management. Infect Dis Clin North Am 2006; 20(2): 289-311.
Kılıç S. Francisella tularensis ve Türkiye'de tularemi epidemiyolojisine genel bir bakış. Flora 2010; 15(2): 37-58.
Feldman KA. Tularemia. J Am Vet Med Assoc 2003; 222(6); 725-30.
Lindquist D, Chu MC, Probert WS. Francisella and Brucella, pp: 815-34. In: Murray PR, Baron EJ, Jorgensen JH, Landry ML, Pfaller MA (eds), Manual of Clinical Microbiology. 2007, 9th ed. ASM Press, Washington, D.C.
World Health Organization. WHO Guidelines on Tularaemia. Epidemic and Pandemic Alert and Response. 2007, WHO Press, Geneva.
Porsch-Ozcürümez M, Kischel N, Priebe H, Splettstösser W, Finke EJ, Grunow R. Comparison of enzyme- linked immunosorbent assay, Western blotting, microagglutination, indirect immunofl uorescence assay, and fl ow cytometry for serological diagnosis of tularemia. Clin Diagn Lab Immunol 2004; 11(6): 1008-15.
Gedikoğlu S. Göral G. Helvacı S. Bursa'daki tularemi epidemisinin özellikleri. İnfeksiyon Derg 1990; 4(1): 9-15.
Gürcan S, Eskiocak M, Varol G, et al. Tularemia re-emerging in European part of Turkey after 60 years. Jpn J Infect Dis 2006; 59(6): 391-3.
Kılınç Dedeoğlu G, Gürcan Ş, Eskiocak M, Kılıç H, Kunduracılar H. Trakya Bölgesinin köylerinde tularemi seroprevalansının araştırılması. Mikrobiyol Bul 2007; 41(3): 411-8.
Tarnvik A, Berglund L. Tularaemia. Eur Respir J 2003; 21(2): 361-73.
Gürcan Ş. Francisella tularensis ve Türkiye'de tularemi. Mikrobiyol Bul 2007; 41(4): 621-36.
Golem SB. The recent outbreak of tularemia in Luleburgaz. Turk Hij Tec Biol Der 1945; 5: 27-40.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Tularemi Hastalığının Kontrolü İçin Saha Rehberi. 2011, Ankara.
Kılıç S. Ülkemizde önem kazanan zoonotik hastalıkların güncel durumu: Tularemi. 2. Ulusal Klinik Mikrobiyoloji Kongresi, 10-13 Kasım 2013, Antalya. Kongre Kitabı, s: 184-7.
Gürcan Ş. Epidemiology of Tularemia. Balkan Med J 2014; 31(1): 3-10.
Yazgı H, Uyanık MH, Ertek M ve ark. Erzurum'un merkez ve kırsalında yaşayan riskli gruplarda tularemi seroprevalansı. Mikrobiyol Bul 2011; 45(1): 67-74.
Dikici N, Ural O, Sümer Ş ve ark. Konya bölgesinde tularemi. Mikrobiyol Bul 2012; 46(2): 225-35.
Helvacı S, Gedikoğlu S, Akalin H, Oral HB. Tularemia in Bursa, Turkey: 205 cases in ten years. Eur J Epidemiol 2000; 16(3): 271-6.
Dirik K. Van Gölü havzasında tularemi. Türk Hij Tec Biol Der 1939; 2:193-4.
Ulu Kılıç A, Kılıç S, Şencan I ve ark. İç Anadolu Bölgesinde Francisella tularensis alt tür halorctica'ya bağlı su kaynaklı bir tularemi salgını. Mikrobiyol Bul 2011; 45(2): 234-47.
Agger WA. Tularemia, lawn mowers, and rabbit's nests. J Clin Microbiol 2005; 43(8): 4304-5.
Arata A, Chamsa M, Farhang-Azad A, Mescerjakova I, Neronow V, Saidi S. First detection of tularaemia in domestic and wild mammals in Iran. Bull World Health Organ 1973; 49(6): 597-603.
Şeyda T. Kars Bölgesinde koyunlarda tularemi enfeksiyonunun insidansı üzerinde serolojik ve kültürel çalışmalar: İlk rapor. Kafkas Üniv Vet Fak Derg 1996; 2(1): 49-60.
Gürcan S, Tatman Otkun M, Oktun M, Arikan OK, Özer B. An outbreak of tularemia in Western Black Sea region of Turkey. Yonsei Med J 2004; 45(1): 17-22.

APA	BAYRAM Y, ÖZKAÇMAZ A, Parlak M, BAŞBUĞAN Y, KILIÇ S, Guducuoglu H (2015). Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. , 532 - 541.
Chicago	BAYRAM YASEMIN,ÖZKAÇMAZ AYŞE,Parlak Mehmet,BAŞBUĞAN Yıldıray,KILIÇ SELÇUK,Guducuoglu Huseyin Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. (2015): 532 - 541.
MLA	BAYRAM YASEMIN,ÖZKAÇMAZ AYŞE,Parlak Mehmet,BAŞBUĞAN Yıldıray,KILIÇ SELÇUK,Guducuoglu Huseyin Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. , 2015, ss.532 - 541.
AMA	BAYRAM Y,ÖZKAÇMAZ A,Parlak M,BAŞBUĞAN Y,KILIÇ S,Guducuoglu H Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. . 2015; 532 - 541.
Vancouver	BAYRAM Y,ÖZKAÇMAZ A,Parlak M,BAŞBUĞAN Y,KILIÇ S,Guducuoglu H Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. . 2015; 532 - 541.
IEEE	BAYRAM Y,ÖZKAÇMAZ A,Parlak M,BAŞBUĞAN Y,KILIÇ S,Guducuoglu H "Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı." , ss.532 - 541, 2015.
ISNAD	BAYRAM, YASEMIN vd. "Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı". (2015), 532-541.

APA	BAYRAM Y, ÖZKAÇMAZ A, Parlak M, BAŞBUĞAN Y, KILIÇ S, Guducuoglu H (2015). Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. Mikrobiyoloji Bülteni, 49(4), 532 - 541.
Chicago	BAYRAM YASEMIN,ÖZKAÇMAZ AYŞE,Parlak Mehmet,BAŞBUĞAN Yıldıray,KILIÇ SELÇUK,Guducuoglu Huseyin Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. Mikrobiyoloji Bülteni 49, no.4 (2015): 532 - 541.
MLA	BAYRAM YASEMIN,ÖZKAÇMAZ AYŞE,Parlak Mehmet,BAŞBUĞAN Yıldıray,KILIÇ SELÇUK,Guducuoglu Huseyin Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.49, no.4, 2015, ss.532 - 541.
AMA	BAYRAM Y,ÖZKAÇMAZ A,Parlak M,BAŞBUĞAN Y,KILIÇ S,Guducuoglu H Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. Mikrobiyoloji Bülteni. 2015; 49(4): 532 - 541.
Vancouver	BAYRAM Y,ÖZKAÇMAZ A,Parlak M,BAŞBUĞAN Y,KILIÇ S,Guducuoglu H Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı. Mikrobiyoloji Bülteni. 2015; 49(4): 532 - 541.
IEEE	BAYRAM Y,ÖZKAÇMAZ A,Parlak M,BAŞBUĞAN Y,KILIÇ S,Guducuoglu H "Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı." Mikrobiyoloji Bülteni, 49, ss.532 - 541, 2015.
ISNAD	BAYRAM, YASEMIN vd. "Van İli ve Çevresinde Risk Altındaki İnsan ve Hayvan Gruplarında Tularemi Seroprevalansı". Mikrobiyoloji Bülteni 49/4 (2015), 532-541.