GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ

ALTUNAY ARSLANTEKİN, Banu; Çotuk, Hale

GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ

Hale ÇOTUK, (Arş. Gör., Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü/Görme Engellilerin Eğitimi Anabilim Dalı,)

Banu ALTUNAY ARSLANTEKİN (Yrd. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü/Görme Engellilerin Eğitimi Anabilim Dalı,)

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

16 2

Yıl: 2017 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 586 - 607 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ

Öz:

Görme yetersizliği olan öğrencilerde bağımsız hareket becerilerinin öğretimi hayati derecede önemlidir. Öğrenciler, bağımsız hareket becerilerinin öğretimiyle çevrelerinde güvenli, etkili, bağımsız hareket eden birer birey haline gelir. Bu çalışmada normal gelişim gösteren çocukların görme yetersizliğinden etkilenmiş kardeşlerine bağımsız hareket becerilerinin öğretiminde eşzamanlı ipucu yönteminin etkililiği araştırılmıştır. Bu amaç kapsamında çalışma Ankara ilinde yaşayan görme yetersizliğinden etkilenmiş ve normal gelişim gösteren dört kardeş ile yürütülmüştür. Araştırmanın deseni denekler arası çoklu yoklama desenidir. Uygulamacı tarafından öğreten kardeşlere eşzamanlı ipucu yönteminin öğretim şekli kazandırılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda öğreten kardeşlerin uyguladığı eşzamanlı ipucu yönteminin görme yetersizliği olan kardeşlerin bağımsız hareket becerilerini kazanmasında ve sürdürmesinde etkili olduğu bulunmuştur. Görme yetersizliği olan kardeşlerin kazandıkları bağımsız hareket becerilerini farklı ortam ve farklı zamanlarda sergiledikleri gözlenmiştir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

THE EFFECTIVENESS OF WALKING WITH WALL TRAILING SKILL ON VISUALLY IMPAIRED CHILDREN THROUGH SIBLING TEACHING WITH SIMULTANEOUS PROMPTING PROCEDURE

Öz:

Mobility skills are crucial for visually impaired children. Children become confident, effective and one can act independently with education of mobility skills. In this study the effectiveness of simultaneous prompting procedure for the visually impaired children who are the siblings of typically developed children is examined. The study is conducted in Ankara with four visually impaired children and their typically developed siblings. The design of the study is a multiple probe-across-participants design. Researcher taught the instructive siblings how to teach simultaneous prompting procedure. For the teaching of simultaneous prompting procedure and mobility skills of the instructive siblings practice, generalization and maintenance sessions are conducted. For the mobility skills, the efficient performance of the learning siblings is gathered. According to the results, it is seen that the procedure of simultaneous prompting on the instructive siblings’ mobility skills is effective. Mobility skills were displayed by visual impairment children in different time and place

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alacia Trent, J., Kaiser, P. and Wolery, M. (2005). The use of responsive interaction strategies by siblings. Topics in Early Childhood Special Education, 25 (2), 107-118.
Altunay, B. (2000). Görme engelli öğrencilere, belirlenen rotalar boyunca bağımsız hareketlerin kazandırılmasında fiziksel yardım ve sözel ipucuyla sunulan bireyselleştirilmiş rota öğretim materyalinin etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Altunay Arslantekin, B. (2015). Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Bağımsız Hareket Becerilerinin Değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim 40 (180), 37-49.
Altunay Arslantekin, B. ve Akı, E. (2016). Türkiye’deki görme engelliler ve kaynaştırma okullarında öğrenim gören görme engelli öğrencilerin yürüme becerileri ve postürün değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 4(3), 181-188.
Altunay Arslantekin, B. ve Ekinci, M. (2014). Görme engelli üniversite öğrencilerinin yönelim ve bağımsız hareket becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Y. İçingür, K. Arıcı, B. Altunay Arslantekin (Ed.), I. Uluslararası Engellilerin İstihdamı Sosyal Güvenlik Sorunları ve Çözüm Önerileri Kongre Kitabı (ss. 37-52). Ankara: T.C. Başbakanlık Tanıtma Fonu.
Arı, A., Deniz, L. ve Düzkantar, A. (2010). Özel gereksinimli bir öğrenciye toplama ve çıkarma işlem süreçlerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10 (1), 49-68.
Baker, M. J. (2000). Incorporating the thematic ritualistic behaviors of children with autism into games: Increasing social play interactions with siblings. Journal of Positive Behavior Interventions, 2 (2), 66-84.
Barraga, N. and Erin, J. (1992). Visual handicaps and Learning. Austin, TX: PRO-ED.
Batu, E. S., Bozkurt Aksoy, F. and Öncül, N. (2014). Effectiveness of mother delivered simultaneous prompting taught by visual support on teaching chained skills to their children with autism. Education and Science, 39 (174), 91-104.
Birkan, B. (2002-2003). Gelişim yetersizliği olan çocuklara renk öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Sosyal Bilimler Dergisi, 169-186.
Bishop, V. E. (2004). Teaching visually impaired children. Springfield: Charles C Thomas Publisher.
Chamberlain, E. A. (2003). Independent living skills for students who are blind or visually impaired. Doctoral Dissertation, Capella University, USA.
Çakmak, S. (2011). Görme engeli olan bireyler için hazırlanan otobüse binme becerisi öğretim materyalinin etkililiği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41 (41), 94-111.
Doğan, O. S. (2001). Zihin özürlü çocuklara adı söylenen mesleğe ait resmi seçme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Dere Çiftçi, H. (2013). The effect of using simultaneous prompting to teach opposite concepts to intellectually disabled children. International Journal of Human Science, 10 (2), 481-502.
Filan, S. (1998). Orientation and mobility. Trief, E. (Ed.), Working with visually impaired young students (s. 81-96). Springfield: Charles C Thomas Publisher.
Gibson, A. N. and Schuster, J. W. (1992). The use of simultaneous prompting for teaching expressive word recognition to preschool children. Topics in Early Childhood Special Education, 12 (2), 247-267.
Gökmen, C., Tekinarslan, E.ve Çiftçi Tekinarslan, İ. (2015). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere bilgisayarda eğitsel cd izleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (Özel Sayı), 190-217.
Görme Engelliler Yönelim ve Bağımsız Hareket Eğitmeni (Seviye 5) Ulusal Meslek Standardı. T.C. Resmi Gazete, 28784, 3 Ekim 2013.
Güneş, N. (2012). Annelerin sunduğu eşzamanlı ipucuyla öğretimin gelişimsel yetersizliği olan çocuklarına bağcık bağlama becerisinin öğretimi üzerindeki etkililiği. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Hill, E. W. and Ponder, P. (1976). Orientation and mobility techniques. New York: American Foundation for the Blind.
Jacobson, W. H. (Ed.). (1993). The art and science of teaching orientation and mobility to persons with visual impairments. New York: AFB Press.
James, S. D. and Egel, A. L. (1986). A direct prompting strategy for increasing reciprocal interactions between handicapped and nonhandicapped siblings. Journal of Applied Behavior Analysis, 19 (2), 173-186.
Karabulut, A. ve Yıkmış, A. (2010). Zihin engelli bireylere saat söyleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10 (2), 103-113.
Karşıyakalı, D. M., Deniz, J. ve Düzkantar Uysal, A. (2011). Otistik bir öğrenciye adı söylenen çalgıyı gösterebilme öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. The Journal of Academic Social Science Studies, 26, 507-520.
Kim, T. and Horn, E. (2009). Sibling-implemented intervention for skill development with children with disabilities. Topics in Early Childhood Special Education, 30 (2), 80-90.
Küçüker, S. (2001). Erken eğitimin gelişimsel geriliği olan çocukların anne-babalarının stres ve depresyon düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3 (1), 1-11.
Martinsen, H., Tellevik, J. M., Elmerskog, B. and Storlilokken, M. (2007). Mental effort in mobility route learning. Journal of Visual Impairment and Blindness, 101 (6), 327-338.
Odluyurt, S. ve Batu, S. (2010). Gelişimsel yetersizlik gösteren çocuklara kaynaştırmaya hazırlık becerilerinin öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (3), 1533-1572.
Schreibman, L., O’Neill, R. E. and Koegel, R. L. (1983). Behavioral training for siblings of autistic children. Journal of Applied Behavior Analysis, 16 (2), 129-138.
Scott, A. C., Barlow, J. M., Guth, D. A., Bentzen, B. L., Cunningham, C. M. and Long, R. (2011). Walking between the lines: Nonvisual cues for maintaining headings during street crossing. Journal of Visual Impairment and Blindness, 105 (10), 662-674.
Sönmez, N., ve Aykut, Ç. (2011). Gelişimsel yetersizliği olan bir çocuğa annesi tarafından bağımsız tuvalet yapma becerisinin eşzamanlı ipucu ile kazandırılması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (2), 1151-1171.
Taptık Şahin, G. (2011). Otizmi olan çocuklara diş fırçalama becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Tekin, E. (1999). Zihin özürlü çocuklara kardeşleri aracılığıyla sunulan dört saniye sabit bekleme süreli öğretimin ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiklerinin ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Tekin, E. (2000). Karşılaştırmalı tek denekli araştırma modelleri. Özel Eğitim Dergisi, 2 (4), 1-12.
Tekin-İftar, E. (2008). Caregiver-delivered home-based instruction using simultaneous prompting for teaching home skills to individuals with developmental disabilities. Education and Training in Developmental Disabilities, 43 (4), 541–555.
Tekin-İftar, E. (2012a). Çoklu yoklama modelleri. Tekin-İftar, E. (Ed.), Davranış bilimlerinde tek-denekli araştırmalar (ss. 217-254). Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Tekin-İftar, E. (2012b). Davranış kayıt teknikleri. Tekin-İftar, E. (Ed.), Davranış bilimlerinde tek-denekli araştırmalar (ss. 69-108). Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Tekin-İftar, E., ve Kırcaali-İftar, G. (2006). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri (3. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Toper, Ö (2006). Hafif derecede zihinsel yetersizliği olan öğrencilere renkleri söyleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Topsakal, M., ve Düzkantar, A. (2010). Zihin özürlü çocuklara oto yıkama becerisi öğretiminde hata düzeltmesi yapılarak gerçekleştirilen eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10 (2), 79-94.
Tsao, L. (2004). The effectiveness of sibling-mediated social intervention for children with autism. Doctoral Dissertation, Indiana University, USA.
Tsao, L. and McCabe, H. (2010). Why won’t he play with me? Facilitating sibling interactions. Young Exceptional Children, 13 (4), 24-35.
Tsao, L. and Odom, S. (2006). Sibling- mediated social interaction intervention for young children with autism. Topics in Early Childhood Special Education, 26 (2), 106-123.
Walton, K. M. and Ingersoll, B. R. (2012). Evaluation of a sibling mediated imitation intervention for young children with autism. Journal of Positive Behavior Interventions, 14 (4), 241-253.
Welsh, R. L. and Blasch, B. B. (1980). Foundations of orientation and mobility. New York: American Foundation for the Blind.
Wolf, M. (1978). Social validity: The case for subjective measurement of how applied behavior analysis is finding its heart. Journal of Applied Behavior Analysis, 11, 203—214.
Yalçın, I., e Akmanoğlu, N. (2013). Eşzamanlı ipucuyla öğretim yönteminin otistik bir çocuğa İngilizce kelime öğretimi üzerine etkileri: Hedeflenmeyen bilgi öğretimi. Akademik Araştırmalar Dergisi, 15 (58), 117-140.
Yücesoy Özkan, Ş., ve Gürsel, O. (2006). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere fotokopi çekme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7 (2), 29-45.

APA	Çotuk H, ALTUNAY ARSLANTEKİN B (2017). GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. , 586 - 607.
Chicago	Çotuk Hale,ALTUNAY ARSLANTEKİN Banu GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. (2017): 586 - 607.
MLA	Çotuk Hale,ALTUNAY ARSLANTEKİN Banu GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. , 2017, ss.586 - 607.
AMA	Çotuk H,ALTUNAY ARSLANTEKİN B GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. . 2017; 586 - 607.
Vancouver	Çotuk H,ALTUNAY ARSLANTEKİN B GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. . 2017; 586 - 607.
IEEE	Çotuk H,ALTUNAY ARSLANTEKİN B "GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ." , ss.586 - 607, 2017.
ISNAD	Çotuk, Hale - ALTUNAY ARSLANTEKİN, Banu. "GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ". (2017), 586-607.

APA	Çotuk H, ALTUNAY ARSLANTEKİN B (2017). GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 586 - 607.
Chicago	Çotuk Hale,ALTUNAY ARSLANTEKİN Banu GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 17, no.2 (2017): 586 - 607.
MLA	Çotuk Hale,ALTUNAY ARSLANTEKİN Banu GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.17, no.2, 2017, ss.586 - 607.
AMA	Çotuk H,ALTUNAY ARSLANTEKİN B GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 17(2): 586 - 607.
Vancouver	Çotuk H,ALTUNAY ARSLANTEKİN B GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 17(2): 586 - 607.
IEEE	Çotuk H,ALTUNAY ARSLANTEKİN B "GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, ss.586 - 607, 2017.
ISNAD	Çotuk, Hale - ALTUNAY ARSLANTEKİN, Banu. "GÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 17/2 (2017), 586-607.