Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m
Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri
Aras›ndaki ‹liflki

ODACI, Hatice; Ülken, Emine

doi:10.2399/yod.20.563336

Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki

Emine ÜLKEN, (Beflikdüzü Merkez Ortaokulu, Trabzon)

Hatice ODACI (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Sosyal Psikoloji Anabilim Dal›, Trabzon)

Yükseköğretim Dergisi

3 2

Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 87 - 96 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.2399/yod.20.563336 İndeks Tarihi: 26-05-2022

Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki

Öz:

Genç bir yetiflkin için üniversite y›llar›, kendi içinde birçok de¤iflimin yafland›¤› karmafl›k bir süreç olarak alg›lanabilir. Bu dönemde birey çeflitli sorunlarla karfl›laflmakta ve bunlar›n üstesinden gelmek durumundad›r. Bu kritik dönemde gençler yaflad›klar› problemleri her zaman kendi bafllar›na çözmede yeterli olamad›klar›ndan profesyonel bir yard›m aray›fl› içine girmeleri söz konusudur. Üniversite ö¤rencilerinin profesyonel psikolojik yard›m alma tutumlar›n› etkileyen pek çok bireysel ve çevresel de¤iflken bulunmaktad›r. Bu araflt›rma kapsam›nda, üniversite ö¤rencilerinin profesyonel psikolojik yard›m alma tutumlar› ile ba¤lanma stilleri ve kiflilik özellikleri aras›ndaki iliflkiler incelenmifltir. Araflt›rma grubunu; 441’i kad›n, 320’si erkek ve 25’i cinsiyete dayal› bir bildirimde bulunmayan toplam gönüllü 786 üniversite ö¤rencisi oluflturmaktad›r. Kat›l›mc›lara Demografik Bilgi Formu, Psikolojik Yard›m Almaya ‹liflkin Tutum Ölçe¤i-K, ‹liflki Ölçekleri Anketi ve S›fatlara Dayal› Kiflilik Testi uygulanm›flt›r. Elde edilen veriler Pearson momentler çarp›m› korelasyon katsay›s› ve çoklu do¤rusal regresyon analizi tekni¤i kullan›larak analiz edilmifltir. Yap›lan analizler sonucunda; profesyonel psikolojik yard›m alma tutumunun ba¤lanma stillerinden güvenli ba¤- lanma stili ile pozitif; saplant›l› ba¤lanma stili ile negatif yönde anlaml› bir iliflkisinin oldu¤u gözlenmifltir. Ayr›ca; profesyonel psikolojik yard›m alma tutumu kiflilik özelliklerinden d›fla dönüklük, aç›kl›k, yumuflak bafll›l›k ve sorumluluk özellikleri ile de pozitif yönde anlaml› bir iliflki göstermifltir

Anahtar Kelime:

The Relationship of University Students’ Professional Psychological Help-Seeking Attitudes with their Attachment Styles and Personality Traits

Öz:

University years can be perceived by a young adult as a complex time involving many changes. In this period, the individual encounters various problems that s/he needs to overcome. Since young people are not always able to solve their problems on their own in this critical period, they seek professional help. There are many individual and environmental variables that affect university students' attitudes of seeking professional psychological help. The present study investigated the relationships between university students’ attitudes towards seeking professional psychological help, their attachment styles, and personality traits. The study group consisted of 786 university students, of whom 441 were female, 320 were male, and 25 declined to state gender. Demographic Information Form, Attitudes Towards Seeking Psychological Help Scale-S, Relationship Scales Questionnaire and Adjective-Based Personality Test were administered to the participants. The obtained data were analyzed by using the Pearson product moment correlation coefficient and multiple linear regression analysis techniques. The results of the analyses showed that the attitudes towards seeking professional psychological help positively and significantly correlated with the secure attachment style, while it significantly but negatively correlated with the preoccupied attachment style. The attitudes towards seeking professional psychological help also showed a significant correlation with the traits of extraversion, openness, good-temper, and responsibility.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Bacanl›, H., ‹lhan, T., & Aslan, S. (2009). Befl faktör kuram›na dayal› bir kiflilik ölçe¤inin gelifltirilmesi: S›fatlara Dayal› Kiflilik Testi. Türk E¤itim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261–279.
Bartholomew, K., & Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles amoung young adults: A test of a four category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(1), 226–244.
Benet-Martinez, V., & John, O. P. (1998). Los cinco grandes across cultures and ethnic groups: Multitrait multimethod analysis of the big five in Spanish and English. Journal of Personality and Social Psychology, 75(1), 729–750.
Bilge, A., & Çam, O. (2010). Ruhsal hastal›¤a yönelik damgalanma ile mücadele. TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(1), 71–78.
Boldero, J., & Fallon, B. (1995). Adolescent help seeking: What do they get help for and from whom? Journal of Adolescence, 18(2), 193–209.
Bowlby, J. (1980). Attachment and loss. Vol. 3: Sadness and depression. New York: Basic Books.
Burger, J. M. (2006). Kiflilik. Çev. Erguvan Sar›o¤lu. ‹stanbul: Kaknüs Yay›nc›l›k.
Cardella-Filaski, K. (2010). Predicting the likelihood of help-seeking in adolescents: The role of personality variables, social support, gender, and type of problem. Unpublished doctoral dissertation, St. John’s University, New York, NY, USA.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routlege Falmer. Deniz, M. E. (2011). Karar verme stilleri ve befl faktör kiflilik özelliklerinin ba¤lanma stilleri aç›s›ndan incelenmesi. Kuram ve Uygulamada E¤itim Bilimleri, 11(1), 97–113.
Erkan, S., Özbay, Y., Cihangir-Çankaya, Z., & Terzi, fi. (2012). Üniversite ö¤rencilerinin yaflad›klar› problemler ve psikolojik yard›m arama gönüllükleri. E¤itim ve Bilim, 37(164), 94–106.
Eskin, M. (2012). The role of childhood sexual abuse, childhood gender nonconformity, self-esteem and parental attachment in predicting suicide ideation and attempts in Turkish young adults. Suicidology Online, 3, 114–123.
Eskin, M. (2017). Suicidal idea, attempt and attitudes among young people. Turkish Journal of Psychology, 32(80), 93–115.
Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4th ed.). London: Sage Publications Ltd.
Fischer, E. H., & Turner, J. I. (1970). Orientations to seeking professional help: Development and research utility of an attitude scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 35(1P1), 79–90.
Griffin, D. W., & Bartholomew, K. (1994). Models of the self and other: Fundamental dimensions underlying measures of adult attachment. Journal of Personality and Social Psychology, 67(3), 430–445.
Kakhnovets, R. (2011). Relationships among personality, expectations about counseling and help seeking attitudes. Journal of Counseling & Development, 89(1), 11–19.
Kalkan, M., & Odac›, H. (2005). Cinsiyet ve cinsiyet rolünün psikolojik yard›m almaya iliflkin tutumlarla iliflkisi. Türk Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 57–64.
Koç, N. (2014). Genç yetiflkinlerin kiflilik özelliklerine göre psikolojik yard›m almaya iliflkin tutumlar›n›n incelenmesi. Yay›mlanmam›fl yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, ‹stanbul.
Leong, F. T., & Zachar, P. (1999). Gender and opinions about mental illness as predictors of attitudes toward seeking Professional psychological help. British Journal of Guidance & Counselling, 27(1), 123–132.
Lopez, F. G., Melendez, M. C., Sauer, E. M., Berger, E., & Wyssmann, J. (1998). Internal working models, self-reported problems and help-seeking attitudes among college students. Journal of Counseling Psychology, 45(1), 79–83.
McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2006). Research in education evidencebased inquiry (6th ed.). Boston, MA: Pearson. Miville, M. L. & Constantine, M. G. (2006). Sociocultural predictors of psychological help-seeking attitudes and behavior among Mexican American college students. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, 12(3), 420–432.
Moran, P. (2007). Attachment style, ethnicity and help-seeking attitudes among adoloscent pupils. British Journal of Guidance and Counseling, 35(2), 205–218.
Odac›, H., & K›n›k, Ö., (2018). Üniversite ö¤rencilerinin psikolojik yard›m alma tutumlar›n›n baz› demografik de¤iflkenler, öz denetim ve benlik sayg›s› ile iliflkisi. Yüksekö¤retim ve Bilim Dergisi, 8(3), 619–625.
Offer, D., & Schonert-Reichl, K. A. (1992). Debating the myths of adolescence: Findings from recent research. Journal of The Academy of Child and Adolescence Psychiatry, 36(1), 1003–1014.
Rickwood, D. J. (1995). The effectiveness of seeking help for coping with personal problems in late adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 24(1), 685–703.
Rickwood, D., Deane, F. P., Wilson, C. J., & Ciarrochi, J. (2005). Young people’s help-seeking for mental health problems. Australian e-Journal for the Advancement of Mental Health, 4(3), 1–34.
Serim, F., & Cihangir-Çankaya, Z. (2015). Yetiflkinlerin psikolojik yard›m arama tutumlar›n›n yordanmas›. Ege E¤itim Dergisi, 16(1), 178–198.
Shaffer, A. P., Vogel, L. D., & Wei, M. (2006). The mediating roles of anticipated risks, anticipated benefits and attitudes on the decision to seek professional help: An attachment perspective. Journal of Counseling Psychology, 53(4), 442–452.
Shaver, P. R., & Brennan, K. A. (1992). Attachment styles and the “Big Five” personality traits: Their connections with each other and with romantic relationship outcomes. Personality and Social Psychology Bulletin, 18(5), 536–545.
Shea, M., & Yeh, C. J. (2008). Asian American students’ cultural values, stigma and relational self-construal: Correlates of attitudes toward professional help seeking. Journal of Mental Health Counseling, 30(2), 157– 172.
Sheffield, J. K., Fiorenza, E., & Sofronoff, K. (2004). Adolescents’ willingness to seek psychological help: Promoting and preventing factors. Journal of Youth and Adolescence, 33(6), 495–507.
Shorey, H. S., & Snyder, C. R. (2006). The role of adult attachment styles in psychopathology and psychotherapy outcomes. Review of General Psychology, 10(1), 1–20.
Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Yetiflkin ba¤lanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik de¤erlendirilmesi ve kültürleraras› bir karfl›laflt›rma. Türk Psikoloji Dergisi, 14(43), 71–106.
Tekin Çatal, M., & Kumca¤›z, H. (2015). Üniversite ö¤rencilerinin kiflilik özelliklerine göre psikolojik yard›m alma tutumlar›. The Journal of Academic Social Science Studies, 40, 45–60.
Topkaya, N. (2014). Psikolojik yard›m almaya iliflkin tutumu yordamada cinsiyet, psikolojik yard›m alma nedeniyle kendini damgalama ve sosyal damgalanma. Kuram ve Uygulamada E¤itim Bilimleri, 14(2), 471–487.
Topkaya, N., & Büyükgöze Kavas, A. (2015). Alg›lanan sosyal destek, yaflam doyumu, psikolojik yard›m almaya iliflkin tutum ve niyet aras›ndaki iliflkiler: Bir model çal›flmas›. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(2), 979–996.
Topkaya, N., & Meydan, B. (2013). Üniversite ö¤rencilerinin problem yaflad›klar› alanlar, yard›m kaynaklar› ve psikolojik yard›m alma niyetleri. Trakya Üniversitesi E¤itim Fakültesi Dergisi, 3(1), 25–37.
Turan, N. (2009). Ruminasyonun, içsel çal›flan modellerin ve psikolojik yard›m almaya yönelik tutumlar›n üniversite ö¤rencilerinin psikolojik belirtilerine katk›s›. Yay›mlanmam›fl yüksek lisans tezi, Orta Do¤u Teknik Üniversitesi, Ankara.
Türküm, A. S. (2005). Who seeks help? Examining the differences in attitude of Turkish university students toward seeking psychological help by gender, gender roles and help-seeking experiences. Journal of Men’s Studies, 13(3), 389–401.
Türküm, S. (2001). Stresle bafla ç›kma biçimi, iyimserlik, biliflsel çarp›tma düzeyleri ve psikolojik yard›m almaya iliflkin tutumlar aras›ndaki iliflkiler: Üniversite ö¤rencileri üzerinde bir araflt›rma. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 1–16.
Türküm, S., K›z›ltafl, A., & Sar›yer, A. (2004). Anadolu Üniversitesi psikolojik dan›flma ve rehberlik merkezinin hedef kitlesinin psikolojik ihtiyaçlar›na iliflkin ön çal›flma. Türk Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 21(3), 15–27.
Vogel, D. L., Wade, N. G., & Hackler, A. H. (2007). Perceived public stigma and the willingness to seek counseling: The mediating roles of selfstigma and attitudes toward counseling. Journal of Counseling Psychology, 54(1), 40–50.
Vogel, L. D., & Wei, M. (2005). Adult attachment and help seeking intent: The mediating roles of psychological distress and perceived social support. Journal of Counseling Psychology, 52(3), 347–357.
Yelpaze, ‹., & Ceyhan, A. A. (2020). The prediction of personality, culture and coping strategies on university students’ psychological help seeking attitudes. Turkish Journal of Education, 9(2), 134–153.

APA	Ülken E, ODACI H (2021). Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . , 87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
Chicago	Ülken Emine,ODACI Hatice Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . (2021): 87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
MLA	Ülken Emine,ODACI Hatice Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . , 2021, ss.87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
AMA	Ülken E,ODACI H Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . . 2021; 87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
Vancouver	Ülken E,ODACI H Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . . 2021; 87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
IEEE	Ülken E,ODACI H "Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki ." , ss.87 - 96, 2021. 10.2399/yod.20.563336
ISNAD	Ülken, Emine - ODACI, Hatice. "Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki ". (2021), 87-96. https://doi.org/10.2399/yod.20.563336

APA	Ülken E, ODACI H (2021). Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . Yükseköğretim Dergisi, 11(1), 87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
Chicago	Ülken Emine,ODACI Hatice Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . Yükseköğretim Dergisi 11, no.1 (2021): 87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
MLA	Ülken Emine,ODACI Hatice Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . Yükseköğretim Dergisi, vol.11, no.1, 2021, ss.87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
AMA	Ülken E,ODACI H Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . Yükseköğretim Dergisi. 2021; 11(1): 87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
Vancouver	Ülken E,ODACI H Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki . Yükseköğretim Dergisi. 2021; 11(1): 87 - 96. 10.2399/yod.20.563336
IEEE	Ülken E,ODACI H "Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki ." Yükseköğretim Dergisi, 11, ss.87 - 96, 2021. 10.2399/yod.20.563336
ISNAD	Ülken, Emine - ODACI, Hatice. "Üniversite Ö¤rencilerinin Profesyonel Psikolojik Yard›m Alma Tutumlar› ile Ba¤lanma Stilleri ve Kiflilik Özellikleri Aras›ndaki ‹liflki ". Yükseköğretim Dergisi 11/1 (2021), 87-96. https://doi.org/10.2399/yod.20.563336