Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels

KOYBASI, FATMA; ÖNCEL, Aziz; UĞURLU, Celal Teyyar

Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels

FATMA KÖYBAŞI ŞEMİN, (Cumhuriyet Üniversitesi)

Celal Teyyar UĞURLU, (Cumhuriyet Üniversitesi)

Aziz ÖNCEL (MEB)

İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

1 0

Yıl: 2017 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 14 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels

Öz:

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde desenlenmiş nicel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini Sivas ili merkez ilçede bulunan ilköğretim okullarında görev yapan 313 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri Vance, Brooks ve Tesluk (1997) tarafından geliştirilen, Kalağan ve Güzeller (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan "Örgütsel Sinizm Ölçeği" ve Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen ve Polat (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan örgütsel adalet ölçeği ile toplanmıştır. Örgütsel adalet ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere korelasyon, basit ve çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre örgütsel sinizm ile örgütsel adalet arasında yüksek düzeyde ilişki olduğu saptanmıştır. Bunun yanı sıra örgütsel adalet algısının alt boyutları olan işlemsel ve dağıtımsal adalet örgütsel sinizmin düzeyini yordadığı ortaya çıkmıştır. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda örgütsel sinizmin düzeyini azaltmaya dönük öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Sinizm Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde desenlenmiş nicel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini Sivas ili merkez ilçede bulunan ilköğretim okullarında görev yapan 313 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri Vance, Brooks ve Tesluk (1997) tarafından geliştirilen, Kalağan ve Güzeller (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan “Örgütsel Sinizm Ölçeği” ve Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen ve Polat (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan örgütsel adalet ölçeği ile toplanmıştır. Örgütsel adalet ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere korelasyon, basit ve çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre örgütsel sinizm ile örgütsel adalet arasında yüksek düzeyde ilişki olduğu saptanmıştır. Bunun yanı sıra örgütsel adalet algısının alt boyutları olan işlemsel ve dağıtımsal adalet örgütsel sinizmin düzeyini yordadığı ortaya çıkmıştır. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda örgütsel sinizmin düzeyini azaltmaya dönük öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abraham, R. (2000). Organizational Cynicism: Bases and Consequences. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126 (3), 269–292.
Adams, J. S. (1965). Inequity in social exchange. Advances in experimental social psychology, 2, 267-299.
Altınkurt, Y. (2010). Örgütsel Adalet. Memduhoğlu, H. B. & Yılmaz, K. (Eds.). Yönetimde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2010). Değerlere Göre Yönetim ve Örgütsel Adalet İlişkisinin Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Algılarına Göre İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 16(4), 463-485.
Altıntaş, F. Ç. (2006). Bireysel Değerlerin Örgütsel Adalet ve Sonuçları İlişkisinde Yönlendirici Etkisi: Akademik Personel Üzerinde Bir Analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 7(2), 19-40.
Anderson, R.D. (1996). Study of Curriculum Reform. Washington, DC: U.S. Government Printing Office.
Atalay, İ. (2005). Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Ay, B. (2007). Öğretmenlerin Öz-Yeterlikleri ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kocatepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Aydın, İ. & Karaman-Kepenekçi, Y. (2008). Principals’ Opinions of Organisational Justice in Elementary Schools in Turkey. Journal of Educational Administration, 46(4), 497-513.
Baş, G. & Şentürk, C. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Güven Algıları. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 17(1), 29-62.
Bedeian, A. G. (2007). Even if the Tower is “Ivory, it isn't White: Understanding The Consequences of Faculty Cynicism. Academy of Management Learning & Education, 6(1), 9-32.
Bernerth, J. B., Armenakis, A. A., Feild, H. S.& Walker, H. J. (2007). Justice, Cynicism, and Commitment: A Study of Important Organizational Change Variables, Journal of Applied Behavioral Science ,43 (3), 303-326.
Bölükbaşıoğlu, K. (2013). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Brandes, P. (1997). Organizational Cynicism: Its Nature, Antecedents, and Consequences. Unpublished Doctoral Dissertation, Division of Research and Advanced Studies of the University of Cincinnati, USA.
Brockner, J., & Wiesenfeld, B. M. (1996). An Integrative Framework for Explaining Reactions to Decisions: Interactive Effects of Outcomes and Procedures. Psychological Bulletin, 120, 189-209.
Cevizci, A. (2010). Felsefe tarihi. İstanbul: Say Yayınları.
Clark, U.A. (2006). Social Justice, Education Schooling. Some Philosophical Issues, 54 (3), 272-287.
Çağ A.(2011). Algılanan Örgütsel Adaletin, Örgütsel Sinizme Ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Kocatepe Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar
Çalışkan, S. C. (2014). Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenleri ile Yeni Araştırma Modelleri Geliştirme Arayışları: Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenlerinin İşe Adanmışlık, Tükenmişlik ve Sinizm Üzerine Etkileri ve Bu Etkileşimde Örgütsel Adalet Algısının Aracılık Rolü Üzerine Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 363-382.
Dean, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational Cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
Dilek, H. (2005). Liderlik Tarzlarının ve Adalet Algısının Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü /Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Dinç A. ve Ceylan, A. (2008). Kaçak Elektrik Kullanımıyla İlgili İdare Çalışanı Tutumunun Örgütsel Adalet ve İş Memnuniyeti ile İlişkisi, Çalışma Gruplarına Göre Farklılıklar. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 13-29.
Eaton, J. A. (2000). A Social Motivation Approach to Organizational Cynicism, Unpublished Doctoral Dissertation, Graduate Program in Psychology, New York University, Toronto.
Efeoğlu E. & İplik E. (2011). Algılanan Örgütsel Adaletin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik İlaç Sektöründe Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 343-360.
Fitzgerald, M. R. (2002). Organizational Cynicism: Its Relationship to Perceived Organizational Injustice and Explanatory Style. Doctoral dissertation, University of Cincinnati, USA.
Frankfurt, H. (1997). Equality and Respect. Social Research, 64 (1), 1-15.
Greenberg, J.(1990). Organizational Justice: Yesterday, Today and Tomorrow. Journal of Management,16(2), 399-432.
Helvacı. M.A. (2010). Örgütsel Sinizm. Memduhoğlu, H.B., Yılmaz, K. (Ed.), Yönetimde Yeni Yaklaşımlar içinde. Ankara: Pegem.
İçerli L. (2010). Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
İşbaşı, J. Ö. (2001). Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü. Yönetim Araştırmaları Dergisi,1,(1), 51-73.
Jacob, W.J. (2006). Social Justice in Chinese Higher Education. Regional Issues of Equity and Access, 52, 149- 169.
Jahangir, N., Akbar, M. ve Begum, N. (2006). The Role of Social Power, Procedural Justice, Organizational Commitment and Job Satisfaction to Engerder Organizational Citizenship Behavior, ABAC Journal, 26(3), 21-36.
James, M.S.L. (2005). Antecedents And Consequences of Cynıcısm in Organızations: An Examination of The Potential Positive and Negative Effects on School Systems. Unpublished Doctor Dissertation, The Florida State Unıversıty College of Business, Florida.
Kâhya C.(2013). Örgütsel Sinizm, İş Performansını Etkiler Mi? İş Tatminin Aracılık Etkisi, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 2(3), 34-46.
Kalağan G. & Güzeller C. (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97.
Karacaoğlu, K. ve İnce, F. (2012). Brandes, Dharwadkar ve Dean’in (1999) Örgütsel Sinizm Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Örneği. Business and Economics Research Journal, 3(3), 77-92.
Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. (19. baskı). Ankara: Nobel.
Kılıçlar, A. (2011). Yöneticiye Duyulan Güven ile Örgütsel Adalet İlişkisinin Öğretmenler Açısından İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, (3), 23-36.
Kutanis R. Ö & Çetinel E. (2009). Adaletsizlik Algısı Sinizmi Tetikler mi? Bir Örnek Olay. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 693-699.
Nartgün, Ş., & Kalay, M. (2014). Öğretmenlerin Örgütsel Destek, Örgütsel Özdeşleşme ile Örgütsel Sinizm Düzeylerine İlişkin Görüşleri. Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1361-1376.
Naus, A.(2007). Organizational Cynicism on The Nature, Antecedents, and Consequences of Employee Cynicism Toward The Employing Organization, Dissertation of Doctorof Dissertation, Maastricht University, Maastricht.
Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan Örgütsel Adaletin Bireylerarası Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21, 77-96.
Özgan, H., Çetin, B. & Külekçi, E. (2012). İlköğretim Kademesinde Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeyinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 17, 69 –84.
Özkalp, E. & Kırel, Ç. (2004). Örgütsel Davranış, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Özler, D. E., Atalay, C. G., & Şahin, M. D. (2010). Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle mi Bulaşır?. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
Polat, M. ve Meydan, C. H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
Polat, S. (2007). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları, Örgütsel Güven Düzeyleri ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Kocaeli Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Polat, S., & Celep, C. (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(2), 307- 331.
Sancak, Y. M. (2014). Etik Liderlik, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sinizm Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şirin, E. (2011). İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Okul Kültürü Algıları ile Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Titrek O. (2009). Okul Türüne Göre Okullardaki Örgütsel Adalet Düzeyi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 551-573.
Tokgöz, N. (2011). Örgütsel Sinisizm, Örgütsel Destek ve Örgütsel Adalet İlişkisi: Elektrik Dağıtım İşletmesi Çalışanları Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 363-387.
Türköz, T., Polat, M., & Coşar, S. (2013). Çalışanların Örgütsel Güven ve Sinizm Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Rolü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 285-302.
Uğurlu, C.T. & Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 434-448.
Uysal, H. T., & Yıldız, M. S. (2014). İşgören Performansı Açısından Çalışma Psikolojisinin Örgütsel Sinizme Etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 835-849.
Yeniçeri Ö.; Demirel Y. & Seçkin Z. (2009). Örgütsel adalet ile duygusal tükenmişlik arasındaki ilişki: imalat sanayi çalışanları üzerine bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(16), 83-99.
Yıldız, K. (2013). Örgütsel Bağlılık ile Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki. Turkish Studies– International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 853-879.
Yücel, C. & Gülveren, H. (2007). Sınıfta Öğrencilerin Motivasyonu. M. Şişman & S. Turan (Ed.), Sınıf yönetimi içinde ( 69-84). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Yürür, S. (2008). Örgütsel Adalet ile İş Tatmini ve Çalışanların Bireysel Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Analizine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 295-312.

APA	KOYBASI F, UĞURLU C, ÖNCEL A (2017). Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. , 1 - 14.
Chicago	KOYBASI FATMA,UĞURLU Celal Teyyar,ÖNCEL Aziz Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. (2017): 1 - 14.
MLA	KOYBASI FATMA,UĞURLU Celal Teyyar,ÖNCEL Aziz Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. , 2017, ss.1 - 14.
AMA	KOYBASI F,UĞURLU C,ÖNCEL A Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. . 2017; 1 - 14.
Vancouver	KOYBASI F,UĞURLU C,ÖNCEL A Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. . 2017; 1 - 14.
IEEE	KOYBASI F,UĞURLU C,ÖNCEL A "Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels." , ss.1 - 14, 2017.
ISNAD	KOYBASI, FATMA vd. "Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels". (2017), 1-14.

APA	KOYBASI F, UĞURLU C, ÖNCEL A (2017). Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 1 - 14.
Chicago	KOYBASI FATMA,UĞURLU Celal Teyyar,ÖNCEL Aziz Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18, no.1 (2017): 1 - 14.
MLA	KOYBASI FATMA,UĞURLU Celal Teyyar,ÖNCEL Aziz Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.18, no.1, 2017, ss.1 - 14.
AMA	KOYBASI F,UĞURLU C,ÖNCEL A Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 18(1): 1 - 14.
Vancouver	KOYBASI F,UĞURLU C,ÖNCEL A Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 18(1): 1 - 14.
IEEE	KOYBASI F,UĞURLU C,ÖNCEL A "Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels." İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, ss.1 - 14, 2017.
ISNAD	KOYBASI, FATMA vd. "Examining the Relationship between Teachers' Organizational Justice Perceptions and Organizational Cynicism Levels". İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18/1 (2017), 1-14.