Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Yıl: 2023 Cilt: 25 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 211 - 231 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 İndeks Tarihi: 30-08-2023
Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Öz: Bu çalışma avukatlık faaliyetinden elde edilen kazançların nasıl vergilendirilebileceğini ve belge düzeninde dikkat edilmesi gereken hususları belirtmek üzere hazırlanmıştır. Avukatlık faaliyetinden elde edilecek kazançların tabi olabileceği gelir unsurları gösterildikten sonra özellikle avukatlığın serbest meslek olarak ifa edilmesi durumunda karşılaşılan sorunlar üzerinde durulmuştur. Vergi idaresinin uzun zamandır uygulamaya yön veren görüşünü değiştirmesinin etkilerinin neler olabileceği tartışılmıştır. Vergi kanunlarındaki farklı hükümlerin serbest meslek faaliyetlerini genel olarak nasıl etkileyebileceğinin hukuki analizi yapılmıştır. Avukatlık ücretlerinin çeşitleri ve hukuki mahiyetinin anlatımı yapıldıktan sonra, hala tartışılan bir konu olan karşı taraf vekâlet ücretinin kimin adına hükmedilmesi gerektiği, bu ücretin vekilin mi yoksa müvekkilin mi hakkı olduğu sorusuna cevap aranmıştır. Uygulamada yeni olan karşı taraf kanuni vekâlet ücretinde belge düzeni ve Katma Değer Vergisi’nde tevkifat uygulamasının aydınlatılması amacıyla kanun ve tebliğde yer alan düzenlemeler gösterilmiştir. Son olarak çalışmada, avukatlık vekâlet ücretlerinin vergilendirilmesine yönelik bir takım çözüm önerilerine yer verilmiştir.
Anahtar Kelime: Problems Encountered in Practice in Taxation of Attorney's Fees and Suggestions for Solutions
Öz: This study was prepared to demonstrate how the proceeds from the legal practice can be taxed and what needs to be considered in the document layout. The income elements to which the earnings to be obtained from the attorneyship activity may be subject are explained and the problems encountered, especially in the case of the practice of attorneyship as a self-employment, are emphasized. The effects of changing the view of the tax administration, which has been guiding the practice for a long time, were discussed. Due to different provisions in tax laws, the problems that may arise as a result of carrying out the attorney's earnings as a self-employed were shown, and a legal analysis of these results was made. After explaining the types and legal nature of attorney's attorney fees, an answer has been sought to the question of who should be awarded the other party attorney's fee, which is still a controversial issue, and whether this fee is the right of the attorney or the client. The regulations in the law and communiqué are shown in order to clarify the document order in the counterparty legal attorney fee and the application of withholding in Value Added Tax, which is new in practice. Finally, in the study, some solution proposals for the taxation of attorney's attorney fees are included.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Anayasa Mahkemesi. (2004). 03.03.2004 Tarih ve E:2004/8 K:2004/28 Sayılı Kararı. Erişim adresi: https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2004/28?EsasNo=2004%2F8, Erişim tarihi: 10.06.2021.
- Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru. No: 2013/ 849 ve 15.04.2014 Tarihli Karar. Erişim adresi: https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2013/849, Erişim tarihi: 10.06.2021.
- Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı. (2013). 90792880-155.01.05.02[2013/2512]-6991 Sayılı Özelge. Erişim adresi: https:// www.lexpera.com.tr, Erişim tarihi: 07.03.2021.
- Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı. (2017). 77058783-105[Mük.257.VUK. ÖZ.14.39]-188100 Sayılı Özelge. Erişim adresi: https:// www.lexpera.com.tr, Erişim Tarihi: 07.03.2021.
- Aydın, M. (2010). Avukatlık Ücreti. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Barlass, İ. (2011). Türk Vergi Hukukunda Değersiz, Şüpheli ve Vazgeçilen Alacaklar. İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.
- Biyan, Ö. (2016). Avukatların Karşı Taraf Vekâlet Ücretinin Kdv Karşısındaki Durumu. TBB Dergisi, 116, 247-258.
- Bölükbaşı, M. O. (2021). Muktezanın İdari İşlemin Özellikleri Bakımından Değerlendirilmesi. SÜHFD, 29(1), 2021, 105- 132.
- Buyrukoğlu, S. & Bozdoğan, D. (2015). Danıştay İçtihatlarında Vergilendirmede Kanunilik. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(1), 263-282.
- Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı. (2011). 20.07.2011 tarih B.07.1.Gib.4.20.15.01-30-Muk-2010-54-203 Sayılı Özelge. Erişim adresi: https:// www.lexpera.com.tr, Erişim tarihi: 07.03.2021.
- Gelir İdaresi Başkanlığı. (2021). 27.05.2021 Tarih ve E-49459651-105[236-382]-65017 Sayılı Özelge.
- Gündüz, N. (2014). Serbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi ve Beyanı. Vergi Raporu Dergisi, 174, 125-151.
- Hesap Uzmanları Derneği. (2018). Gelir Vergisi Kanunu Beyanname Düzenleme Kılavuzu. İstanbul: Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık A.Ş.
- İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı. (2011). 12.09.2011 Tarih ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.1-1579 Sayılı Özelge, Erişim adresi: https:// www.lexpera.com.tr, Erişim tarihi: 07.03.2021.
- İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı. (2019). 10.01.2019 tarih ve 62030549-120[65-2017/198]-29406 Sayılı Özelge. Erişim adresi: https:// www.lexpera.com.tr, Erişim tarihi: 08.03.2021.
- İstanbul 6. Vergi Mahkemesi. (2012). E:2011/1985 ve K:2012/1304 Sayılı Karar. Erişim adresi: https://www.vergidegundem.com/blog?blogid=1560742, Erişim tarihi: 05.04.2020
- İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı. (2017). 21152195-130[99-2017-198]-5483 Sayılı Özelge. Erişim adresi: https://www.adanaymmo.org.tr/ozelgeler/139-sayi-dergi-ozelge-ucret-alinmayan-serbest-meslek-faaliyeti-hk.pdf, Erişim Tarihi: 07.03.2021
- Kızıltoprak, Ö. (2020). Vekalet Ücretlerinin Vergilendirilmesine Eleştirel Bir Yaklaşım. Vergi Sorunları Dergisi, 382, 110- 117.
- Kocakaya, U. ( 2018). İcra Vekalet Ücretlerinin Vergilendirilmesi. Vergi Raporu Dergisi, 224, 67-71.
- Kolotoğlu, O. (2015). Vergi Usul Kanunu Kapsamında Vergi İncelemesi, Özelge, Yanılma ve Görüş Değiştirme. Vergi Sorunları Dergisi, 326, 77-83.
- Ordu Defterdarlık Genel Müdürlüğü. (2019). 09.09.2019 Tarih ve 25953680-045.02[2018-22]-E.48014 Sayılı Özelge. Erişim adresi: https:// www.lexpera.com.tr, Erişim tarihi: 01.03.2023.
- Özbek, H. C. & Arslan,M. (2016). Serbest Meslek Kazançlarında Vergilendirme Esasları İle Doktor ve Avukatlara İlişkin Özellikli Hususlar. Vergi Sorunları Dergisi, 330, 35-43.
- Uçan, R. (2017). Karşı Taraf Vekalet Ücretinin Vergilendirilmesi. Vergi Raporu Dergisi, 216, 55-66.
- Saban, N. (2020). Vergi Hukuku, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
- Sandalcı, U. (2020). Türk Vergi Mevzuatında Mükellef Koruma Yolu Olarak Özelge. Vergi Sorunları Dergisi, 377, 126- 136.
- Sayıştay 2. Dairesi. (2008). 20.11.2008 Tarih ve 34117 İlam Numaralı Kararı. Erişim adresi https://www.sayistay.gov.tr/tr/kararlar/dk/?krr=30243, Erişim tarihi: 13.03.2021.
- Sayıştay 5. Daire. (2019). 09.07.2019 Tarihli ve 384 Karar/215 İlam Numaralı Kararı. Erişim adresi: https://www.sayistay.gov.tr/tr/kararlar/dk/?krr=30243, Erişim tarihi: 15.05.2021.
- Sevgili Gençay, F. D. (2014). Adsız Düzenleyici İşlemlerin Normlar Hiyerarşisindeki Yeri. AÜHFD, 63(2), 397-417.
- Tekin, E. (2018). Arabuluculuk Müessesinin Vergi Kanunları Açısından Değerlendirilmesi. Vergi Raporu Dergisi, 231, 11- 17.
- Türkay, İ. (2016). Serbest Meslek Kazançlarında KDV ve Gelir Vergisi Açısından Vergiyi Doğuran Olay. Vergi Sorunları Dergisi, 329, 168-179.
- TBB Vergi Hukuku Komisyonu. (2021). Erişim adresi: https://d.barobirlik.org.tr/2021/Belge508954_2.pdf Erişim tarihi: 20.04.2022.
- Vergi Müfettişleri Derneği. (2020). Gelir Vergisi Kanunu Beyanname Düzenleme Rehberi. Ankara: Epamat Basın Yayın Ltd.
- Yargıtay C.G.K. (2004). Erişim adresi: https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb , Erişim Tarihi: 20.05.2021.
APA | Özveren G, Ateşağaoğlu E (2023). Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. , 211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
Chicago | Özveren Görkem Ali,Ateşağaoğlu Erdem Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. (2023): 211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
MLA | Özveren Görkem Ali,Ateşağaoğlu Erdem Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. , 2023, ss.211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
AMA | Özveren G,Ateşağaoğlu E Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. . 2023; 211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
Vancouver | Özveren G,Ateşağaoğlu E Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. . 2023; 211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
IEEE | Özveren G,Ateşağaoğlu E "Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri." , ss.211 - 231, 2023. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
ISNAD | Özveren, Görkem Ali - Ateşağaoğlu, Erdem. "Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri". (2023), 211-231. https://doi.org/10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
APA | Özveren G, Ateşağaoğlu E (2023). Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(1), 211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
Chicago | Özveren Görkem Ali,Ateşağaoğlu Erdem Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi 25, no.1 (2023): 211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
MLA | Özveren Görkem Ali,Ateşağaoğlu Erdem Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi, vol.25, no.1, 2023, ss.211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
AMA | Özveren G,Ateşağaoğlu E Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023; 25(1): 211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
Vancouver | Özveren G,Ateşağaoğlu E Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023; 25(1): 211 - 231. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
IEEE | Özveren G,Ateşağaoğlu E "Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri." Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25, ss.211 - 231, 2023. 10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |
ISNAD | Özveren, Görkem Ali - Ateşağaoğlu, Erdem. "Avukatlık Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri". Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi 25/1 (2023), 211-231. https://doi.org/10.21180/iibfdkastamonu.1184881 |