Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri

ÖNEN ÖZTÜRK, FATMA; MUŞLU KAYGISIZ, GÜLFEM

Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri

FATMA ÖNEN ÖZTÜRK, (Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

GÜLFEM MUŞLU KAYGISIZ (Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

3 0

Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2435 - 2453 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri

Öz:

Öz yeterlik inancının kazanılmasında gerek toplum gerekse örgün eğitim kurumları önemli bir işleve sahiptir. Örgün eğitim sürecindeki en etkin görev ise öğretmenlere aittir. Araştırmanın amacı; fen bilgisi öğretmen aday- larının, 6-8. dönem arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inanç düzeylerini ve bu inanca ilişkin görüşlerini belirlemektir. Araştırma betimsel bir çalışma olup, 2009-2010 eğitim-öğretim yılı bahar dönemi ile 2010-2011 eğitim-öğretim yılı güz ve bahar döneminde uygulanmıştır. Araştırmaya İstanbul ilindeki bir üniversitenin, Fen Bilgisi Öğretmenliği ABDde okuyan 40 üçüncü sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırmanın üç dönem sürmüştür. Araştırma verileri fen öğretimi öz yeterlik inancı ölçeği ve görüşme soruları kullanılarak toplanmıştır. Ölçekten elde edilen veriler grup içi t-testi ve betimsel istatistik tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Görüşme soru- larının analizinde ise açık kodlama yapılmış ve elde edilen sonuçlar tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırma- da, öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik öz yeterlik inanç düzeylerinin genellikle iyi olduğu; öğretmen adaylarının kendilerini fen öğretimi konusunda oldukça yeterli gördükleri tespit edilmiştir. Görüşme sürecinde de öğretmen adayları kendilerinin iyi bir öğretmen olacaklarını; ayrıca fen öğretiminde kullanılan yöntem-tek- nikleri yeterli bir şekilde uygulayabileceklerini belirtmişlerdir. Buna karşın öğretmen adaylarının bazı konularda kendilerini eksik hissettikleri de tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının özellikle pratik yapma imkânı sunulan derslerin kendileri açısından daha olumlu olacağı düşüncesinde oldukları görülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Prospective science teachers self-efficacy beliefs about teaching science between 6-8 terms and the opinions on these beliefs

Öz:

The formal educational institutions and the society have an important function in acquiring a sense of self-effi- cacy. Teachers play a role in the formal educational process. The purpose of the study is to examine prospective science teachers self-efficacy belief level in the 6th to 8th terms and the differences in this process. This survey model study was applied in the spring semester of 2009-2010,the fall and spring semesters of the academic year 2010-2011. 40 prospective science teachers, from Marmara University Primary Science Education Department, participated in the study for three semesters. The data was collected by science teaching self-efficacy belief scale, interview questions and video recordings. The data of the scale was analyzed with paired sampled t-test and the descriptive statistical technique. Interview questions were analyzed by open-coding, and the results were interpreted in tables. According to the findings, participants self-efficacious for science teaching is usuallygood ; and it is determined from this context they found themselves quite efficient to teach science. Besides, prospective science teachers have a positive attitude towards the lessons which offer opportunity to practice. The practical lessons are highly significant for the prospective science teachers self-efficacy beliefs.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Akbaş, A. ve Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
Akkoyunlu, B. ve Orhan, F. (2003). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), Article 11, 86-93.
Akkoyunlu, B., Orhan, F. ve Umay, A. (2005). Bilgisayar öğretmenleri için Bilgisayar Öğretmenliği Öz Yeterlik Ölçeği geliştirme çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-8
Aksu, H. H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz yeterlik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 161-170.
Aktağ, I. ve Walter, J. (2005). Öğretmen adaylarının mesleki yeterlilik duygusu. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, III(4), 127-131.
Aslan, O. ve Uluçınar Sağır, Ş. (2008, Mayıs). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bilimsel tutumlarının, öz yeterlik inanç düzeylerinin ve etki eden faktörlerin belirlenmesi. Paper presented at Anadolu University 8. International Educational Technology Conference, Eskişehir.
Aydın, S. ve Boz, Y. (2010). Pre-service elementary science teachers science teaching efficacy beliefs and their sources. İlkoğretim Online,9(2), 694-704. http://ilkogretim-online. org.tr adresinden edinilmiştir.
Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançlar. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 235- 252.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action:Asocialcognitive theory. Englewood Cliffs, N.J.:Prentice -Hall.
Bozdoğan, A. E. ve Öztürk, Ç. (2008). Coğrafya ile ilişkili fen konularının öğretimine yönelik öz-yeterlilik inanç ölçeğinin geliştirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(2), 66-81.
Brand, B. R., & Wilkins, J. L. (2007). Using self-efficacy as a construct for evaluating science and mathematics methods course. Journal of Science Teacher Education, 18, 297-317.
Cantrell, P., Young, S., & Moore, A. (2003). Factors affecting science teaching efficacy of pre-service elementary teachers. Journal of Science Teacher Education, 14(3), 177- 192.
Chester, M. D., & Beaudin, B. Q. (1996). Efficacy beliefs of newly hired teachers in urban schools. American Educational Research Journal, 33, 233-257.
Çapri, B. ve Kan, A. (2006). Öğretmen Kişilerarası Öz- Yeterlik Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 48-61.
Çapri, B., & Çelikkaleli, Ö. (2008).Investigation of pre-service teachers attitudes towards teaching and professional self-efficacy beliefs according to their gender, programs, and faculties. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
Çelikkaleli, Ö. ve Akbaş, A. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilgisi dersine yönelik tutumlarını yordamada fen bilgisi öğretimi öz-yeterlik inançları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 21-34.
Çoban, A. ve Sanalan, A. (2002). Fen bilgisi öğretimi dersinde özgün deney tasarım sürecinin öğretmen adayının öz yeterlilik algısına etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 1-10.
Dede, Y. (2008). Matematik öğretmenlerinin öğretimlerine yönelik öz yeterlik inançları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 741-757.
Denizoğlu, P. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi öz yeterlik inanç düzeyleri, öğrenme sitilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yüksek lisan tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana). http://tez2. yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Ekinci Vural, D. ve Hamurcu, H. (2008). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretimi dersine yönelik öz yeterlik inançları ve görüşleri. İlköğretim Online, 7(2), 456- 467. http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 05.08.2011 tarihinde edinilmiştir.
Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,30(3), 211-216.
Erdem, M, Yılmaz, A. ve Akkoyunlu, B. (2008). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık öz yeterlik inançları ve epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. ietc2008.home. anadolu.edu.tr/ietc2008/133.doc adresinden edinilmiştir.
Evans, B. (2010, Ekim). Teacher quality, content knowledge, and self-efficacy in one mathematics teach for America cohort. Paper presentation at the Annual Conference of the North Eastern Educational Research Association, Hartford, CT.
Fettahlıoğlu, P., Güven, E., İnce Aka, E., Sert Çıbık, A. ve Aydoğdu, M. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inançlarının akademik başarı üzerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 159-175.
Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P. ve Soran, H. (2006). Biyoloji eğitimi öğretmen adaylarının öğretiminde öz yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 57-73.
Gibson, S., & Dembo, M. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76, 569-582.
Graham, S., Harris, K. R., Fink, B., & MacArthur, C. A. (2001). Teacher efficacy in writing: A construct validation with primary grade teachers. Scientific Studies of Reading, 5, 177-202
Hevedanlı, M. ve Ekici, G. (2009). Üniversite öğrencilerinin biyoloji öz yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Dicle Üniversitesi örneği). Ege Eğitim Dergisi, 10(1), 24-47.
Izgar, H. ve Dilmaç, B. (2008). Yönetici adayı öğretmenlerin öz yeterlik algıları ve epistemolojik inançlarının incelenmesi. http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/ articles/2008/20/HIZGAR-DILMAC.PDF adresinden edinilmiştir.
Kabapınar, F. (2003). Kavram yanılgılarının ölçülmesinde kullanılabilecek bir ölçeğin bilgi-kavrama düzeyini ölçmeyi amaçlayan ölçekten farklılıkları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35(yaz), 398-417.
Karaduman, B. ve Emrahoğlu, N. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının bazı değişkenler açısından fen öğretimi öz- yeterlik inanç düzeylerinin ve sonuç beklentilerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(3), 69-79.
Koray, Ö. (2003). Fen eğitiminde yaratıcı düşünmeye dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkileri (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). http:// tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Kurbanoğlu, S. (2004). Öz yeterlik inancı ve bilgi profesyonelleri için önemi. Bilgi Dünyası, 5(2), 137-152.
Küçükyılmaz, A. ve Duban, N. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının artırılabilmesi için alınacak önlemlere ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 1-23.
Martin, A. J. (2006). The relationship between teachers perceptions of student motivation and engagement and teachers enjoyment of and confidence in teaching. Asia- Pacific Journal of Teacher Education, 34, 73-93.
Meriç, G. ve Ersoy, E. (2007). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin fen öğretiminde yeterlilik düzeyi algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 51-62.
Önen, F., Macaroğlu, E., & Gürdal, A. (2004, October). Determination of prospective elementary science and mathematics teachers self-efficacy beliefs. Paper presented at 2nd International Balkan Education Congress, Trakya University, Edirne Education Faculty & Trakia University Stara Zagora Education Faculty, Stara Zagora, Bulgaria.
Önen, F. ve Öztuna, A. (2005, Mart). Fen bilgisi ve matematik öğretmenlerinin öz yeterlik duygusunun belirlenmesi. İstek Vakfı Okulları I. Fen ve Matematik Öğretmenleri Sempozyumunda sunulan bildiri, İstanbul. oldweb. yeditepe.edu.tr/yeditepe/GetFile.aspx?aliaspath...1+sayi... doc adresinden edinilmiştir.
Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
Özgen, K. ve Bindak, R. (2008). Matematik okuryazarlığı öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi,16(2), 517-528.
Özkan, Ö., Tekkaya, C. ve Çakıroğlu, J. (2002). Fen bilgisi aday öğretmenlerin fen kavramlarını anlama düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutum ve öz yeterlik inançları. http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/ pdf/ogretmenyetistirme/bildiri/t300.pdf adresinden edinilmiştir.
Öztürk, Ç. (2008). Coğrafya Öğretiminde Gezi-Gözlem Tekniğini Kullanabilme Öz-yeterlilik İnanç Ölçeğinin geliştirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 13-23.
Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66, 543-578.
Pajares, M. F. (1992). Teachers beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332.
Riggs, I. M., & Enochs, L. G. (1990).Toward the development of an elementary teachers science teaching efficacy belief instrument. Science Education, 74(6), 625- 637.
Saracaloğlu, A. S., & Yenice, N. (2009). Investigating the self-efficacy beliefs of science and elementary teachers with respect to some variables. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 244-260.
Tekin, H. (1993). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Kitap ve Yayınevi.
Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-248.
Üredi, I. ve Üredi, L. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyetlerine, bulundukları sınıflara ve başarı düzeylerine göre fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. http://www.istekyasam.com/edu7dergi/ edu7/ adresinden edinilmiştir.
Wertheim, C., & Leyser, Y. (2002). Efficacy beliefs background variables and differentiated instruction of Israeli prospective teachers. Journal of Educational Research, 96, 54-64
Yaman, S., Cansüngü Koray, Ö. ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. http:// www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2004_cilt2/sayi_3/355-366.pdf adresinden edinilmiştir.
Yenilmez, K. ve Kakmacı, Ö. (2008). İlköğretim matematik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öz yeterlilik inanç düzeyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2),1-21.
Yılmaz, G., Yılmaz, B. ve Türk, N. (2010). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleklerine ilişkin öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi (Nevşehir ili örneği). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(2), 85- 90.
Yılmaz, M. ve Çimen, O. (2008). Biyoloji eğitimi tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin biyoloji öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, V(I), 20-29.

APA	ÖNEN ÖZTÜRK F, MUŞLU KAYGISIZ G (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. , 2435 - 2453.
Chicago	ÖNEN ÖZTÜRK FATMA,MUŞLU KAYGISIZ GÜLFEM Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. (2013): 2435 - 2453.
MLA	ÖNEN ÖZTÜRK FATMA,MUŞLU KAYGISIZ GÜLFEM Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. , 2013, ss.2435 - 2453.
AMA	ÖNEN ÖZTÜRK F,MUŞLU KAYGISIZ G Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. . 2013; 2435 - 2453.
Vancouver	ÖNEN ÖZTÜRK F,MUŞLU KAYGISIZ G Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. . 2013; 2435 - 2453.
IEEE	ÖNEN ÖZTÜRK F,MUŞLU KAYGISIZ G "Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri." , ss.2435 - 2453, 2013.
ISNAD	ÖNEN ÖZTÜRK, FATMA - MUŞLU KAYGISIZ, GÜLFEM. "Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri". (2013), 2435-2453.

APA	ÖNEN ÖZTÜRK F, MUŞLU KAYGISIZ G (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2435 - 2453.
Chicago	ÖNEN ÖZTÜRK FATMA,MUŞLU KAYGISIZ GÜLFEM Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13, no.4 (2013): 2435 - 2453.
MLA	ÖNEN ÖZTÜRK FATMA,MUŞLU KAYGISIZ GÜLFEM Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.13, no.4, 2013, ss.2435 - 2453.
AMA	ÖNEN ÖZTÜRK F,MUŞLU KAYGISIZ G Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(4): 2435 - 2453.
Vancouver	ÖNEN ÖZTÜRK F,MUŞLU KAYGISIZ G Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(4): 2435 - 2453.
IEEE	ÖNEN ÖZTÜRK F,MUŞLU KAYGISIZ G "Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13, ss.2435 - 2453, 2013.
ISNAD	ÖNEN ÖZTÜRK, FATMA - MUŞLU KAYGISIZ, GÜLFEM. "Fen bilgisi öğretmen adaylarının 6-8. Dönemler Arasındaki fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları Ve bu inanca ilişkin görüşleri". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13/4 (2013), 2435-2453.