Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi
Yıl: 2019 Cilt: 38 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 51 - 66 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7822/omuefd.529526 İndeks Tarihi: 05-03-2021
Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi
Öz: Çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının öznel iyi oluş, algılanan sosyal destek ve kendini saklama düzeylerinin; cinsiyet, anne ve babanın eğitim durumu ve özel (romantik) ilişkisi olup olmama değişkenlerine göre incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki bir üniversitenin Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 288’i kadın, 200’ü erkek toplam 488 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma betimsel modelde olup tarama yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde gruplar arasında farkın olup olmadığını belirlemek için ikili değişkenler için bağımsız gruplar t-testi ikiden fazla değişkenler için ise tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Korelasyon analizi için Pearson Korelasyon tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığı zaman, öğretmen adaylarının algılanan sosyal destek ve kendini saklama düzeylerinin cinsiyet, ilişkisi olup olmama ve anne-babanın eğitim durumuna göre farklılaştığı görülürken öznel iyi oluş düzeylerinde değişkenler açısından anlamlı farka rastlanmamıştır. Bu verilere göre kadın öğretmen adaylarının aileden, arkadaştan ve hayatındaki özel insandan, ilişkisi olanların ise aileden ve özel insandan daha fazla destek algıladığı söylenebilir. Ayrıca anne ve babanın eğitim düzeyi arttıkça aday öğretmenlerin algıladıkları sosyal desteğin daha yüksek olduğu görülmüştür. Kendini saklama düzeylerine bakıldığında erkek öğretmen adaylarının, ilişkisi olmayanların ve anne babasının eğitim seviyesi yüksek olanların kendilerini daha fazla saklama eğiliminde oldukları ifade edilebilir. Bunlara ek olarak algılanan sosyal destek ile kendini saklama arasında negatif yönlü düşük düzeyde, algılanan sosyal destek ile öznel iyi oluş arasında yine düşük düzeyde ilişkiye rastlanmıştır.
Anahtar Kelime: Investigation of Subjective Well-Being, Perceived Social Support and Self-Preservation Levels of Prospective Teachers
Öz: People tend to be with others by nature. In this way, it meets the need to care for others and to be cared for by others. Besides, one wants to be lonely in a way with the tendency to keep the painful thoughts and feelings that he owns about himself and which he does not want to share with others. In order to lead a happy and healthy life, it is necessary to be in contact with both others and their own. In this sense, the direction of man's self-assessment determines his well-being. Social support from important people in his life is vital rather than introverted for subjective well-being. Subjective well-being can be expressed as the existence of positive emotions and the absence of negative emotions based on the subjective and emotional evaluation of the individual's life subjectively. From this point of view, it includes all the evaluations of one's own life. Here, it is possible to talk about both positive and negative emotions. In every period of life, the individual needs social support from his/her environment in order to be able to adapt to different living conditions. In addition, getting rid of the stressors of life and providing the happiness and satisfaction of life can be achieved by getting sufficient social support. Accordingly, one of the most important factors in getting rid of negative emotions is to feel the existence of strong social environment. The subjective well-being of individuals can be mentioned when social support is adequately met. Every individual needs to be qualified to express himself/herself or to understand others. Self-disclosure, which is the most important factor in self-expression, is one of the most important parts of communication. Self-storage, which is defined as refusal to share negative affect with others, has an impact on the social world of the individual and may cause the individual to use his/her social networks inadequately or not at all. Briefly, human beings seek an environment in which they can open themselves against the problems they face. Because the social environment that the individual has has a positive effect on his problems, affects his mood positively and makes him feel happy and comfortable. The fact that the individual can express his/her ideas towards the social environment he/she has contributed to the well-being of the individual while strengthening the communication. However, it can be expressed as an individual hiding himself, not opening himself up to others. Individuals who open themselves at a low level actually hide themselves. This situation negatively affects the well-being of the individual. Recent studies show that the individual feels relieved when he/she receives the social support he/she expects and can share his/her problems. The purpose of this study is to examine the levels of subjective well-being, perceived social support and self-preservation of prospective teachers in the name of economic situation, psychological support, and place of residence in the educational process, mother education, father education and special relations. The sample of the research is composed of 488 (288 female, 200 male) prospective teachers studying at the Faculty of Education of a university in the Turkish Republic of Northern Cyprus. The 'Subjective Well-Being Scale' developed by Dost (2004) was used to measure the subjective well-being of the participants. In order to measure the perceived social support perception, 'Multidimensional Perceived Social Support Scale' was used which was adapted to Turkish by Eker and Akar (1995). The self-preservation scale, developed by Larson and Chastain (1990) and adapted to Turkish by Terzi, Güngör and Erdayı (2010), has been used to determine self-preservation levels. The study was in descriptive model and the screening method was used. In order to determine whether there is any difference between the groups in the analysis of data, independent group’s t-test for binary variables and one-way variance analysis for more than two variables were applied. Pearson Correlation technique was used for correlation analysis. When the results of the research were examined, it was seen that the perceived social support and self-retention levels of teacher candidates differed according to gender, relationship and education level of parents. However, there were no significant differences in the subjective well-being of teacher candidates in terms of variables. According to these data, female teacher candidates perceived more social support from their families, friends and special people. It can be said that prospective teachers who has relationship have more support from their families and private people in their life. In addition, it can be said that the higher the educational level of the parents, the higher the perceived social support of the candidate teachers. Looking at the self-retention levels, it can be stated that male teacher candidates, pre-service teachers who have no special relationship in their lives, a
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aydın, A., Kahraman, N., & Hiçdurmaz, D. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin algılanılan sosyal destek ve psikolojik iyi olma düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1), 40-47.
- Aktaş Özkafacı, A. (2012). Annenin çocuk yetiştirme tutumu ile çocuğun sosyal beceri düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Baran, M., Küçükakça, G., & Ayran, G. (2014). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde algılanan sosyal destek düzeyinin sigara kullanımı üzerine etkisi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 15(1), 9-15.
- Basım, N. H., Çetin, F., & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarıyle ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-34.
- Başer, Z. (2006). Aileden algılanan sosyal destek ile kendini kabul düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Baştürk, D. (2002). Ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerde algılanan sosyal desteğin akademik başarı üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Bulut, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin bağlanma stillerinin öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Corey, G. (2013). Theory and practice of counseling and psychotherapy. Thomson Brooks/cole
- Çavuş, M. F., & Pekkan, N. Ü. (2017). Algılanan sosyal desteğin girişimciliğe etkisi: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Business and Economics Research Journal, 8(3), 519-532. DOI: 10.20409/berj.2017.64
- Çelik, Ş. (2008). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal zeka açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Entitüsü, Konya.
- Çetinkaya, B., & Akbaba, S. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini açma davranışları ile bağlanma stilleri arasındaki ilişki. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 3(4),1-18.
- Çetinkaya, F.F., & Korkmaz, F. (2019). Algılanan sosyal destek ile stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 91-103.
- Deniz Derin, G. (2016). Bir sosyal ağ olarak facebook kullanmayan kişilerin yalnızlık algıları, kendini açma biçimleri ve etkileşim kaynakları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575.
- Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a nationalindex. American Pschologist, 55 (1), 34-43.
- Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2002). Subjective well-being: The science of happiness and life satisfaction. In C. R. Snyder & S. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 463-473). London: Oxford University Press.
- Dizmen, F. (2006). Farklı okul programlarındaki lise öğrencilerinin kendini açma davranışlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Doğan, T. (2008). Psikolojik belirtilerin yordayıcısı olarak sosyal destek ve iyilik hali. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 30, 30-40.
- Eker, D., & Arkar, H. (1995) Çokboyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 34, 45-55.
- Eryılmaz, A. (2010). Ergenler için öznel iyi oluşu artırma stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 4(33),81-88.
- Eryılmaz, A., & Ercan, L. (2011). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 139-151.
- Gençöz, T., & Özlale, Y. (2004). Direct and indirect effects of social support on psychological well-being. Social Behavior and Personality, 32(5), 449-458.
- Görgü, E. (2005). 3-7 yaş arası otistik çocuğa sahip olan annelerin algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri; felsefe- yöntem- analiz. 4. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Hasta, D., & Güler, E. M. (2013). Saldırganlık: Kişilerarası ilişki tarzları ve empati açısından bir inceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 64-95.
- İlhan, T., & Özbay, Y. (2010). Yaşam amaçlarının ve psikolojik ihtiyaç doyumunun öznel iyi oluş üzerindeki yordayıcı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 109-118).
- İmamoğlu, S. (2008). Genç yetişkinlikte kişilerarası ilişkilerinin cinsiyet, cinsiyet roller ve yalnızlık algısı açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
- Joronen, K. & Kurki, A. (2005). Familial contribution to adolescent subjective well being. International Journal of Nursing Practice, 11(3), 125-133.
- Kapçı, E.G., &Küçüker, S. (2009). Anababaya bağlanma ölçeği: Türk Üniversite öğrencilerinde psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(4), 286-295.
- Kaşık, D. (2009). Ergenlerde karar verme stilleri ve algılanan sosyal destek düzeylerinin sosyal yetkinlik beklentisi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Koç, B., Terzi, Y., & Gül, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ile kişilerarası problem çözme becerielri arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 369-390.
- Larson, D. G., & Chastain, R. L. (1990). Self– concealment: Conceptualization measurement and help implications. Journal of Social and Clinical Psychology, 9, 439-455.
- Mert, A., & Kahraman, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin aile ilişkileri ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 1070-1081.
- Myers, D. & Deiner, E. (1995). Who is happy. American Psychological Society. 6(1),1-19.
- Nur- Şahin, G. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini açma, öznel iyi oluş ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Özbay, Y., Terzi, Ş., Erkan, S., & Cihangir-Çankaya, Z. (2011). Üniversite öğrencilerinin profesyonel yardım arama tutumları, cinsiyet rolleri ve kendini saklama düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 59-71.
- Özer, G. (2009). Öz-Belirleme kuramı çerçevesinde ihtiyaç doyumu, içsel güdülenme ve bağlanma stillerinin üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Öztürk, A., & Çetinkaya, R. S. (2015). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile tinsellik, iyimserlik, kaygı ve olumsuz duygu düzeyleri arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42, 335-356.
- Park, N. (2004). The role of subjective well-being in positive youth development. The Annals of American Academy of Political and Social Science, 591(1),25-39.
- Randall, E. J. (2001). Existential therapy of panic disorder: A single-system study. Clinical Social Work Journal, 29: 259-267.
- Ray, L., Extremera, N., & Sanchez-Alvarez, N. (2019). Applied Research Quality Life, 14(1), 221-235.
- Saygın, Y. (2008). Üniversite öğrencilerinin, sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Selim, S. (2008). Life satisfaction and happiness in Turkey. Social Indicators Research, 88, 531-562.
- Şahin-Baltacı, H., İşleyen, F., & Özdemir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin romantik ilişki durumları ve sosyal ağ kullanımlarına göre etkileşim kaygısı ve sosyal destek algılarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 25-36.
- Terzi, Ş., Güngör, H.C., & Erdayı, G.S. (2010). Kensini Saklama Ölçeği'nin uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 645-660.
- Tuzgöl-Dost, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Türkmen, M. (2012). Öznel iyi oluşun ve anababa tutumları, özsaygı ve sosyal destek ilişkisi: Bir model sınaması. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 41-73.
- Uygur, S. S. (2018). Yaşam doyumunun yordanmasında kendini açma ve sosyal desteğin rolü. Ulusal Akademi Dergisi, 2(1), 16-33.
- Yalçın, İ. (2015). İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye’de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi,26(1), 21-32.
- Yamaç, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Yavuzer, Y., Albayrak, G., & Keldal, G. (2018). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişki: Problem çözme becerilerinin aracılık etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1),242-255. DOI: 10.16986/HUJE.2017027085
- Yeşiltepe, S, S., & Çelik, M. (2014). Öğretmenlerin evlilik uyumlarının psikolojik iyi olma ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online,13(3), 992-1013.
- Yılmaz, E., Yılmaz, E., & Karaca, F. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yanlızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 18(2), 71-79.
- Yiğit, R. (2013). Öğretmen adaylarının öznel iyi oluşu ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 12(2), 550-560.
- Yurcu, G., & Atay, H. (2015). Çalışanların öznel iyi oluşunu etkileyen demografik faktörlerin incelenmesi: Antalya ili konaklama işletmeleri örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 17-34.
APA | TÜRKÖZ S, Şahin Kıralp F (2019). Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. , 51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
Chicago | TÜRKÖZ Seda,Şahin Kıralp F. Sülen Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. (2019): 51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
MLA | TÜRKÖZ Seda,Şahin Kıralp F. Sülen Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. , 2019, ss.51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
AMA | TÜRKÖZ S,Şahin Kıralp F Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. . 2019; 51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
Vancouver | TÜRKÖZ S,Şahin Kıralp F Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. . 2019; 51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
IEEE | TÜRKÖZ S,Şahin Kıralp F "Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi." , ss.51 - 66, 2019. 10.7822/omuefd.529526 |
ISNAD | TÜRKÖZ, Seda - Şahin Kıralp, F. Sülen. "Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi". (2019), 51-66. https://doi.org/10.7822/omuefd.529526 |
APA | TÜRKÖZ S, Şahin Kıralp F (2019). Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(2), 51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
Chicago | TÜRKÖZ Seda,Şahin Kıralp F. Sülen Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 38, no.2 (2019): 51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
MLA | TÜRKÖZ Seda,Şahin Kıralp F. Sülen Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.38, no.2, 2019, ss.51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
AMA | TÜRKÖZ S,Şahin Kıralp F Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 38(2): 51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
Vancouver | TÜRKÖZ S,Şahin Kıralp F Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 38(2): 51 - 66. 10.7822/omuefd.529526 |
IEEE | TÜRKÖZ S,Şahin Kıralp F "Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, ss.51 - 66, 2019. 10.7822/omuefd.529526 |
ISNAD | TÜRKÖZ, Seda - Şahin Kıralp, F. Sülen. "Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 38/2 (2019), 51-66. https://doi.org/10.7822/omuefd.529526 |